Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ζήτησε σήμερα Δευτέρα «συγγνώμη» εκ μέρους της Γαλλίας από τους χαρκί, τους μουσουλμάνους βοηθητικούς που πολέμησαν δίπλα στον γαλλικό στρατό στη διάρκεια του Πολέμου της Αλγερίας (1954-1962), ανακοινώνοντας την υιοθέτηση προσεχώς ενός νόμου «επανόρθωσης».
«Στους μαχητές, θέλω να εκφράσω την αναγνώρισή μας: δεν θα ξεχάσουμε. Ζητώ συγγνώμη, δεν θα ξεχάσουμε», δήλωσε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας στη διάρκεια τελετής στο μέγαρο των Ηλυσίων, παρουσία πρώην χαρκί, απογόνων τους, εκπροσώπων ενώσεων και προσωπικοτήτων.
Υποσχέθηκε την παρουσίαση «πριν από το τέλος του έτους ενός σχεδίου που αποσκοπεί να εγγράψει στους νόμους μας την αναγνώριση και την επανόρθωση σε ό,τι αφορά τους χαρκί».
«Η τιμή των χαρκί πρέπει να χαραχθεί στην εθνική μνήμη», πρόσθεσε, καλώντας τους Γάλλους να «σκεφθούν τις πληγές» που πρέπει να «κλείσουν από λόγια αλήθειας, χειρονομίες μνήμης και πράξεις δικαιοσύνης».
Ο Εμανουέλ Μακρόν, ζητώντας συγγνώμη εκ μέρους της Γαλλίας από τους χαρκί, εκτιμά πως η χώρα «απέτυχε στις υποχρεώσεις της» απέναντί τους, πηγαίνει πιο μακριά από τον προκάτοχό του Φρανσουά Ολάντ ο οποίος, το 2016, είχε αναγνωρίσει «τις ευθύνες των γαλλικών κυβερνήσεων στην εγκατάλειψη των χαρκί».
«Ο πρόεδρος θεωρεί πως η εργασία που έγινε πριν από 60 χρόνια είναι σημαντική αλλά πρέπει να υπάρξει ένα νέο βήμα για την αναγνώριση της αποτυχίας απέναντι στους χαρκί αλλά και για την αποτυχία της Γαλλικής Δημοκρατίας απέναντι στις δικές της αξίες», ανέφερε το Ελιζέ.
Θύματα αντιποίνων
Οι Χαρκί είναι πρώην μαχητές --έως 200.000 άνδρες-- που είχαν στρατολογηθεί ως βοηθητικοί του γαλλικού στρατού στον πόλεμο που διεξήχθη από το 1954 έως το 1962 ανάμεσα στους εθνικιστές Αλγερινούς και τη Γαλλία.
Μετά τον πόλεμο, ένα τμήμα τους, που είχαν εγκαταλειφθεί από το Παρίσι, υπήρξαν θύματα αντιποίνων στην Αλγερία.
Δεκάδες χιλιάδες άλλοι, συχνά με τη συνοδεία των συζύγων και των παιδιών τους, μεταφέρθηκαν στη Γαλλία όπου τοποθετήθηκαν σε «καταυλισμούς διαμετακόμισης και αποκατάστασης» υπό άθλιες και διαρκώς τραυματικές συνθήκες διαβίωσης.
Στη διάρκεια της σημερινής τελετής ο πρόεδρος παρασημοφόρησε τον Σαλάχ Αμπντελκρίμ, έναν χαρκί που είχε τραυματιστεί στη μάχη, έναν Γάλλο αξιωματικό, τον στρατηγό Φρανσουά Μεγιέρ, που οργάνωσε τον επαναπατρισμό «εκατοντάδων χαρκί παρακούοντας τις διαταγές» και μια κόρη χαρκί, την Μπόρνια Ταράλ, «ακτιβίστρια της ισότητας των ευκαιριών και της ποικιλομορφίας».
Εδώ και χρόνια οι ενώσεις των χαρκί ζητούν έναν νόμο που θα «αναγνωρίζει την εγκατάλειψη των χαρκί» και «την εγκατάστασή τους σε καταυλισμούς (…) υπό άθλιες συνθήκες», καθώς και μία αναπροσαρμογή των ισχυουσών αποζημιώσεων.
Το σχέδιο για τους χαρκί
Τον Σεπτέμβριο του 2018, η υφυπουργός Άμυνας Ζενεβιέβ Νταριεσέκ είχε παρουσιάσει ένα «σχέδιο για τους χαρκί» το οποίο περιελάμβανε την αποδέσμευση 40 εκατ. ευρώ εντός τεσσάρων ετών για την αναπροσαρμογή των συντάξεων των πρώην μαχητών και την υποστήριξη εκείνων των παιδιών τους που ζουν σε επισφάλεια.
Το αίτημα του Γάλλου προέδρου για συγγνώμη πραγματοποιείται πέντε ημέρες πριν από την εθνική ημέρα τιμής στους χαρκί,, που γίνεται κάθε 25η Σεπτεμβρίου από το 2003, κυρίως στη νότια Γαλλία, όπου έχουν μεγάλη παρουσία.
Οι χαρκί και οι απόγονοί τους αποτελούν σήμερα μια κοινότητα εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων στη Γαλλία και ένα μέρος του εκλογικού σώματος που φλερτάρει ιδιαίτερα ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός και η δεξιά καθώς πλησιάζουν οι προεδρικές εκλογές του Απριλίου 2022.
«Η εκλογική γενναιοδωρία του Εμανουέλ Μακρόν δεν θα επανορθώσει δεκαετίες περιφρόνησης», έγραψε σε ένα τουίτ η επικεφαλής της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν.
Η ενσωμάτωση των χαρκί στη Γαλλία ήταν δύσκολη: σε αφομοίωση με τους μετανάστες αλλά και συναντώντας την απόρριψη από αυτούς τους τελευταίους.
Ο Εμανουέλ Μακρόν είχε ανακοινώσει ότι θα απευθυνόταν στους χαρκί παραλαμβάνοντας τον Ιανουάριο την έκθεση του ιστορικού Μπενζαμέν Στορά με σκοπό να προωθήσει «τον κατευνασμό της μνήμης» γύρω από τον πόλεμο της Αλγερίας που παραμένει «ανοικτή πληγή» ανάμεσα στις δύο όχθες της Μεσογείου.
Το 2000, ο Αλγερινός πρόεδρος Αμπντελαζίζι Μπουτεφλίκα τους είχε χαρακτηρίσει «συνεργάτες» και, αν και επέκρινε τις συνθήκες διαμονής τους στη Γαλλία, είχε αποκλείσει την επιστροφή τους στην Αλγερία, η οποία, όπως είχε πει, «δεν είναι η χώρα τους».
