Η πανδημία δεν τελείωσε, ο κορονοϊός είναι ακόμα εδώ. Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνει στην παγκόσμια κοινότητα η Κίνα, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, παρακολουθώντας με προσοχή και συγκρατημένη ανησυχία την πρόσφατη αύξηση των κρουσμάτων στην ασιατική χώρα, που κατέγραψε 4ψήφιους αριθμούς κρουσμάτων τις τελευταίες ημέρες, με μέσο όρο 7ημέρου τα 1.637 κρούσματα και συνολικά 14.142 κρούσματα από τις 4/3 μέχρι και τις 17/3 μετά από ένα διάστημα 22 μηνών με μονοψήφιο αριθμό κρουσμάτων.
Ενδεικτικά πριν από 2 χρόνια στις 17 Μαρτίου του 2020 η Κίνα κατέγραφε 17 κρούσματα, ενώ την Πρωτομαγιά του 2020 έπεφτε στο 1 κρούσμα κι έκτοτε με ελάχιστους κλυδωνισμούς κατάφερε να διατηρήσει μια zero covid πολιτική με μηδενικούς ή μονοψήφιους αριθμούς κρουσμάτων.
Σχολιάζοντας την επιδημιολογική εξέλιξη αλλά και τα προειδοποιητικά μηνύματα από την Κίνα ο αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής επισημαίνει ότι πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πως στην Κίνα έχουν χρησιμοποιηθεί εμβόλια χαμηλότερης αποτελεσματικότητας (έναντι των προηγούμενων στελεχών και της Όμικρον και της Όμικρον 2), σε σύγκριση με τα mRNA εμβόλια που χρησιμοποιήθηκαν ευρέως στην Ευρώπη, ενώ δεν έχουμε πολλά στοιχεία σχετικά με το τι έχει γίνει με την ενισχυτική δόση.
Ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι πως η στρατηγική zero covid που η Κίνα επέλεξε να ακολουθήσει δεν μπορεί να αποδώσει όταν κυριαρχεί ένα τόσο μεταδοτικό στέλεχος σαν την Όμικρον και την υποπαραλλαγή Όμικρον 2 που είναι κατ’ εκτίμηση 30% - 40% πιο μεταδοτική από την Όμικρον. Ένα ακόμα στοιχείο που κάνει τη διαφορά είναι πως η Ευρώπη έχει ήδη βιώσει ένα μεγάλο κύμα της Όμικρον που προκάλεσε δυσθεώρητους αριθμούς κρουσμάτων και αύξησε την ανοσοποίηση του πληθυσμού μέσω της φυσικής νόσησης, οπότε δεν συμβαδίζει με την Κίνα, αλλά έχει προχωρήσει στο επόμενο στάδιο.
Επίσης, στις ευρωπαϊκές χώρες δεν υιοθετήθηκε ποτέ zero covid στρατηγική, ενώ το παράδειγμα της Ολλανδίας κατά τη διάρκεια των γιορτών 3 μήνες πριν έδειξε πως τα μέτρα τύπου lockdown που υιοθετούνται τώρα ξανά στην Κίνα δεν μπορούν να αποδώσουν στη δική μας ήπειρο.
«Ο κορονοϊός δεν έφυγε ποτέ και το "όπλο" για να τον αντιμετωπίσουμε και να αντιμετωπίσουμε κάθε αναδυόμενο στέλεχος είναι εδώ και είναι ο εμβολιασμός» λέει ο αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας Δ. Παρασκευής. Πρέπει να είμαστε εμβολιασμένοι, έχουμε επιτύχει υψηλά ποσοστά εμβολιασμού στις χώρες της Γηραιάς Ηπείρου και είναι σημαντικό να κάνουμε και την αναμνηστική (booster) δόση, ενώ όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί πρέπει να εμβολιαστούν. Το πιθανότερο σενάριο είναι πως θα προχωρήσουμε σε ένα μοντέλο ετήσιου εμβολιασμού με το επικαιροποιημένο εμβόλιο για τον κορονοϊό να ενσωματώνεται στο εμβόλιο της γρίπης, ώστε να εξασφαλίζουμε την προστασία που χρειαζόμαστε με ένα τσίμπημα», εκτιμά ο αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας.
Επίσης, είναι σημαντικό το ότι είμαστε πλέον σε θέση χάρη στην mRNA τεχνολογία να μπορούμε να έχουμε αρκετά γρήγορα επικαιροποιημένα εμβόλια για αναδυόμενες μεταλλάξεις, με την καθηγήτρια παιδιατρικής ΕΚΠΑ Ιωάννα Παυλοπούλου, μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών να υπογραμμίζει ότι η παραγωγή των νέων (προσαρμοσμένων) εμβολίων μπορεί να γίνεται μέσα σε διάσημα 100 ημερών.
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα του πολέμου στην Ουκρανία και το νέο προσφυγικό κύμα που έχει δημιουργηθεί προς τις γειτονικές της χώρες δεν υπάρχει αιτία για τον φόβο ανάδυσης νέων στελεχών του κορονοϊού, αφού ήδη το ιικό φορτίο είναι πολύ υψηλό, εξαιτίας της υψηλής διάδοσης της Όμικρον και της υποπαραλλαγής Όμικρον 2. Αλλά ακόμα κι αν συνέβαινε κάτι τέτοιο έχουμε τα «όπλα» για να αντεπεξέλθουμε, έχουμε το εμβόλιο, μπορούμε να έχουμε και νέα εμβόλια σε σχετικά σύντομο χρόνο, οπότε αυτό που προέχει είναι να αποκατασταθεί η ειρήνη και ηρεμία στην περιοχή.
Τώρα σε ό,τι αφορά την κίνηση της Γερμανίας που προχωρά την Κυριακή 20/3 στην κατάργηση της μάσκας στους εσωτερικούς χώρους και στην κατάργηση της υποχρέωσης στους ανεμβολίαστους ταξιδιώτες να επιδεικνύουν αρνητικό τεστ κατά την είσοδο στη χώρα, ο αναπληρωτής καθηγητής Δημήτρης Παρασκευής κρίνει πως η κατάργηση της μάσκας είναι πρόωρη στους εσωτερικούς χώρους. Κάθε χώρα βέβαια λαμβάνει τις αποφάσεις της, αλλά η μάσκα στους εσωτερικούς χώρους είναι ένα μέτρο που προστατεύει χωρίς να δημιουργεί προβλήματα και καθώς τα κρούσματα διατηρούνται σε πολύ υψηλά επίπεδα, η λήψη μιας τέτοιας απόφασης θα μπορούσε να μεταφερθεί γι αργότερα.
Στην πατρίδα μας το ιικό φορτίο παραμένει υψηλό όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη και στα κρούσματα του τελευταίου 15νθημέρου η αναλογία της υποπαραλλαγής Όμικρον 2 έχει φτάσει το 50% - 60%, στην επικράτεια, με τον πρώτο ασθενή με λοίμωξη από την Όμικρον 2 να έχει εισαχθεί σε ΜΕΘ στην Κρήτη και τα πρώτα όψιμα κρούσματα γρίπης να καταγράφονται σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Ωστόσο παρότι τα κρούσματα είναι υψηλά, ο αριθμός των διασωληνωμένων ασθενών εξακολουθεί να κινείται σε πτωτική τροχιά επιβεβαιώνοντας τη λεγόμενη αποσύζευξη των δύο δεικτών που προκάλεσε η Όμικρον, όντας πολύ μεταδοτική αλλά αισθητά λιγότερο λοιμογόνος. Και οι θάνατοι έχουν μειωθεί αργά, αλλά κατέγραψαν μείωση κατά 40%, με τον καθηγητή πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Θοδωρή Βασιλακόπουλο να θυμίζει ότι το 90% των θανάτων αφορά άτομα ανεμβολίαστα προχωρημένης ηλικίας.
Η παρουσία της Όμικρον και η διάδοση της υποπαραλλαγής Όμικρον 2 που είναι εξαιρετικά μεταδοτικές αλλά πολύ λιγότερο λοιμογόνες οδηγούν τη μετάβαση της πανδημίας προς το επόμενο στάδιο της ενδημικής νόσου, με τον καθηγητή πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκου Τζανάκη να εκτιμά ότι η Όμικρον 2 δεν μπορεί από μόνη της να προκαλέσει ένα νέο πανδημικό κύμα αλλά μπορεί να παρατείνει τη διάρκεια στο υπάρχον κύμα. Δεν βοηθά και καιρός που εξακολουθεί να είναι ψυχρός, υποχρεώνοντας μας να περνάμε τις περισσότερες ώρες του 24ώρου σε εσωτερικούς χώρους - κάτι που διευκολύνει τη διασπορά του κορονοϊού.
Εκτός κι αν συμβεί κάποιο απρόοπτο, θα ακολουθήσουμε και εμείς στη χώρα μας τα μέτρα αποκλιμάκωσης, που έχουν λάβει κι άλλες χώρες, όπως είναι η κατάργηση της μάσκας σε εσωτερικούς χώρους - πλην των νοσοκομείων, των γηροκομείων, των ιδρυμάτων κι όπου αλλού υπάρχουν ευπαθείς πολίτες, την κατάργηση της επίδειξης του υγειονομικού πάσου (πιστοποιητικό εμβολιασμού) και τη μείωση της συχνότητας της διενέργειας του self-test, πρωτίστως στα σχολεία για εκπαιδευτικούς και μαθητές.
Η συμβίωση με τον κορονοϊό αναμένεται ειρηνική ειδικά κατά τους θερινούς μήνες ενώ οι ειδικοί προβληματίζονται για το τι μέλει γενέσθαι καθώς θα προχωράμε προς τον επόμενο χειμώνα, με όπλα στο οπλοστάσιο μας τα εμβόλια κι επιλεγμένα προστατευτικά μέτρα που θα ισχύουν για τους ευπαθείς.
