Το μεγαλύτερο κύκλωμα παραγωγής και διακίνησης παράνομων προϊόντων καπνού στην Ευρώπη εξάρθρωσε πριν λίγες ημέρες η Ελληνική Αστυνομία. H εξάρθρωση αυτή που ανακοινώθηκε το περασμένο Σάββατο, σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, θεωρείται πιθανώς το μεγαλύτερο κύκλωμα παραγωγής και διακίνησης παράνομων καπνικών προϊόντων που έχει εξαρθρωθεί ιστορικά, τόσο στη χώρα, όσο και στην Ευρώπη.
Τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η ΕΛΑΣ, είναι εντυπωσιακά και δείχνουν το μέγεθος της επιτυχίας. Με όρους κατασχεμένων καπνικών προϊόντων, θεωρείται η τρίτη μεγαλύτερη κατάσχεση στην Ευρώπη. Τα τσιγάρα και ο καπνός που κατασχέθηκαν αντιστοιχούν περισσότερο από 200 εκατ. τσιγάρα. Στη Θεσσαλονίκη, το Ιούλιο του 2017 είχαν κατασχεθεί σε δύο παράνομα εργοστάσια παραγωγής λαθραία καπνικά που ισοδυναμούσαν σε 246 εκατ. τσιγάρα και στην Ισπανία τον Νοέμβριο του 2017, κατασχέθηκε λαθραίος καπνός που αντιστοιχεί σε 250 εκατ. τσιγάρα.
Αυτές πλέον είναι οι τρεις μεγαλύτερες κατασχέσεις καπνικών προϊόντων στην Ευρωπαϊκή ήπειρο. Εκείνο όμως που διαφοροποιεί την τελευταία υπόθεση, είναι το εκτυπωτικό εργοστάσιο που κατασχέθηκε. Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται μια τέτοια μονάδα εκτύπωσης υλικών συσκευασίας καπνού στην Ελλάδα. Η μονάδα, στο μέγεθος ενός μεγάλου διαμερίσματος, είχε ικανότητα για την παραγωγή υλικών συσκευασίας 19 δισ. τσιγάρα ετησίως και σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, αποτελούσε ένα ιδιαίτερα εξελιγμένο (state of the art) μηχανισμό εκτύπωσης υλικών συσκευασίας τσιγάρων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εκτυπωτική ικανότητα του μηχανισμού, ξεπερνά την κατανάλωση νόμιμων και παράνομων τσιγάρων στην Ελλάδα μέσα σε ένα έτος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Ε., πέρυσι στη χώρα μας καταναλώθηκαν 12,5 δις. νόμιμα τσιγάρα, ενώ η κατανάλωση παράνομων τσιγάρων (πλαστών, λαθραίων κ.λπ.) εκτιμήθηκε σε 3,4 δις. τεμάχια.
Επίσης, το κύκλωμα που εξαρθρώθηκε από τους άντρες της ΕΛΑΣ, λειτουργούσε δύο γραμμές παραγωγής πλαστών τσιγάρων, ενώ είχε στις αποθήκες του, άλλες δύο γραμμές παραγωγής έτοιμες προς συναρμολόγηση. Κάθε γραμμή παραγωγής ισοδυναμούσε με ένα εργοστάσιο παραγωγής τσιγάρων. Αν μάλιστα είχαν τεθεί και οι τέσσερις γραμμές παραγωγής από τα μέλη του παράνομου κυκλώματος, τότε πιθανώς τα παράνομα εργοστάσια στα οποίο έγινε η επιδρομή της ΕΛΑΣ, να ήταν από τα μεγαλύτερα στον πλανήτη.
Πάντως οι δύο μονάδες που βρέθηκαν στις αποθήκες, εκτιμάται ότι λειτουργούσαν περισσότερο ως «disaster facility». Δηλαδή αν πάθαινε οποιαδήποτε ζημία ή για κάποιο λόγο σταματούσε τη λειτουργία του η μια γραμμή από τις δύο γραμμές παραγωγής, αυτή να αντικατασταθεί άμεσα, χωρίς να υπάρχει μεγάλη διακοπή (downtime) της παραγωγής.
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η παραγωγή πλαστών τσιγάρων δεν αφορούσε μόνον την εγχώρια αγορά. Στόχος της παράνομης παραγωγής ήταν οι «εξαγωγές». Αυτό δείχνουν τα υλικά συσκευασίας όπου βρέθηκαν συσκευασίες τσιγάρων για την Ελβετική, Βρετανική, Ιταλική, Ισπανική, Βουλγαρική αγορά. Με βάση αυτά οι αρχές εικάζουν ότι τα παράνομα και πλαστά τσιγάρα που παρήγαγε ο κύκλωμα που εξαρθρώθηκε, απευθύνονταν σε τουλάχιστον 5 ευρωπαϊκές αγορές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για την εξάρθρωση του παράνομο κύκλωμα παραγωγής παράνομων καπνικών, πραγματοποίησαν πάνω από 15 επιδρομές ταυτόχρονα. Η ΕΛΑΣ κατάφερε δηλαδή μια πολυάνθρωπη επιχείρηση χωρίς να παραβιαστεί η μυστικότητά της. Συνολικά επέδραμε σε 22 χώρους, στον Ασπρόπυργο, το Κορωπί, το Μαρκόπουλο και τη Βοιωτία, αλλά πάνω από 15 επιδρομές έγιναν ταυτόχρονα.
Πολύ υψηλά η Ελλάδα στα παράνομα καπνικά
Τα παραπάνω υπογραμμίζουν το μέγεθος της επιτυχίας των ελληνικών διωκτικών αρχών. Ταυτόχρονα όμως δείχνουν και τον ρόλο της χώρας μας στην παγκόσμια βιομηχανία λαθρεμπορίου και παράνομης παραγωγής καπνικών προϊόντων. Οι δύο στις τρεις μεγαλύτερες κατασχέσεις καπνικών στη Ευρώπη, και οι τρεις στις πέντε μεγαλύτερες έλαβαν χώρα στην Ελλάδα. Συγκερκιμένα σε Αττική (Νοέμβριος 2020), Θεσσαλονίκη (Ιούλιος 2017) και Παλαιοχώρα Χανίων (Ιούνιος 2017).
Και τα στοιχεία που συλλέγονται κάθε χρόνο, επιβεβαιώνουν ότι η χώρα μας βρίσκεται στην κορυφή της κατανάλωσης παράνομων καπνικών προϊόντων. Πέρυσι η κατανάλωση παράνομων καπνικών προϊόντων στη χώρα ανήλθε σε 22,4%. Ακολούθησε η Λιθουανία με 17,7% και η Ιρλανδία με 17,5%.
Σε απόλυτα μεγέθη η κατανάλωση παράνομων καπνικών, η Ελλάδα κατετάγη πέρυσι στην 5η θέση, έχοντας καταναλώσει 3,44 δισ. παράνομα τσιγάρα. Πρώτη χώρα ήταν η Γαλλία με 7,2 δις. παράνομα τσιγάρα και ακολούθησαν η Βρετανία (5,5 δις. τσιγάρα), η Πολωνία (3,6 δις. τσιγάρα) και η Γερμανία (3,5 δις. τσιγάρα). Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από την ετήσια έρευνα της KPMG (Illicit Cigarette consumption in the EU, UK, Norway and Switzerland, Results 2019).
Το μόνο θετικό είναι ότι η κατανάλωση παράνομων καπνικών στη χώρα μας μειώθηκε τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με την KPMG ενώ το 2015 ξεπερνούσε τα 4,0 δις. τεμάχια, τα τελευταία χρόνια κυμαίνεται κάτω από τα 4 δις. τεμάχια. Πέρυσι σημειώθηκε κάμψη της κατανάλωσης παράνομων καπνικών κατά 12% αφού το 2018 είχε ανέλθει σε 3,93 δις. τεμάχια. Προς την κατεύθυνση αυτή σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η ολοσχερής εξάρθρωσης της βιομηχανίας τσιγάρων που είχε στηθεί στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (πρώην ΑΣΟΕΕ).
Σύμφωνα με την KPMG, η κατανάλωση των παράνομων καπνικών στη χώρα, το 2019 στέρησε δημόσια έσοδα ύψους 610 εκατ. ευρώ, ήτοι κάτι περισσότερο από το 1/4 του καταβαλλόμενου ΕΝΦΙΑ.
