Eίναι ήδη αργά για να «κλείσουμε την πόρτα» στην Όμικρον, η οποία κυκλοφορεί και εξαπλώνεται με ταχύτατους ρυθμούς ανά τον κόσμο, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Ωστόσο, βγάζουμε ορισμένα πρώτα συμπεράσματα ως προς το πώς θα αντιμετωπίσουμε τη διασπορά της νέας παραλλαγής του κορονοϊού πιο αποτελεσματικά, με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα και τα στοιχεία που προκύπτουν από τις χώρες όπου η Όμικρον ήδη έχει δείξει περισσότερο τα δόντια της.
Βρετανία, Νότια Αφρική, Δανία
Από τις χώρες με τη μεγαλύτερη διασπορά είναι η Νότια Αφρική από όπου φέρεται να ξεκίνησε, πριν από λιγότερο από ένα μήνα, η Βρετανία και η Δανία.
Η Βρετανία επιχειρεί να βγει από την κρίση με νέα εμβολιαστική εκστρατεία για την τρίτη ή αναμνηστική δόση του εμβολίου κατά του κορονοϊού σε όλους τους ενήλικες μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου.
Στη Νότια Αφρική, ερευνητές υποστηρίζουν ότι με βάση τα δεδομένα που έχουν συλλέξει μέχρι σήμερα, η Όμικρον προκαλεί πιο ήπια συμπτώματα, ωστόσο παραμένει ασαφές κατά πόσο παίζει ρόλο σε αυτό η ανοσία από εμβολιασμό ή προηγούμενη νόσηση.
Η Δανία τέλος, επιστρέφει σε περιορισμούς, προκειμένου να αποτρέψει ενδεχόμενη έκρηξη νέων κρουσμάτων. Τι μαθήματα προκύπτουν για τον υπόλοιπο κόσμο από την εμπειρία μέχρι σήμερα;
Κυκλοφορεί ανάμεσά μας
Όπως αναφέρει δημοσίευμα του CNN, παρόλο που πολλές χώρες επιβάλλουν νέους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, η παραλλαγή ήδη έχει κυκλοφορήσει σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους δήλωσε στη διάρκεια ενημέρωσης την Τρίτη ότι 77 χώρες έχουν αναφέρει κρούσματα της Όμικρον και «η αλήθεια είναι πως η Όμικρον ήδη βρίσκεται στις περισσότερες χώρες, ακόμα και σε εκείνες που δεν έχει ανιχνευθεί».
«Η Όμικρον διασπείρεται με ρυθμό που δεν έχουμε ξαναδεί σε άλλη παραλλαγή του κορονοϊού», δήλωσε ο Τέντρος. Ανησυχούμε μήπως ο κόσμος υποτιμήσει τον κίνδυνο, θεωρώντας πως η Όμικρον είναι ήπια, πρόσθεσε.
Επιπλέον, σημείωσε ότι ακόμα και αν η Όμικρον προκαλεί ηπιότερα συμπτώματα, ο μεγάλος αριθμός κρουσμάτων θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα τα συστήματα υγείας σύντομα να δεχθούν ιδιαίτερα αυξημένη πίεση.
Σύντομα θα κυριαρχήσει
Τα δύο πρώτα κρούσματα της παραλλαγής στη Βρετανία εντοπίστηκαν στις 27 Νοεμβρίου. Μέχρι την περασμένη Τρίτη, η Όμικρον είχε κυριαρχήσει έναντι της Δέλτα στο Λονδίνο, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της Βρετανίας.
«Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι ζωτικής σημασίας η ανάγκη να προχωρήσετε σε εμβολιασμό για την πρώτη ή την αναμνηστική δόση. Παρακαλώ, μην το αφήνετε στην τύχη», προειδοποίησε ο επικεφαλής των τοπικών αρχών δημόσιας υγείας στο Λονδίνο, Κέβιν Φέντον, με μήνυμά του στο Twitter.
Ο βρετανός υπουργός Υγείας ανακοίνωσε την Τρίτη ότι τα κρούσματα της Όμικρον διπλασιάζονται ανά δύο μέρες στη χώρα, προσθέτοντας πως «η εξάπλωση της Όμικρον στη Βρετανία καθρεφτίζει την ταχεία διασπορά της παραλλαγής στη Νότια Αφρική».
Μέχρι την Πέμπτη, η Βρετανία είχε εντοπίσει 88.376 νέα κρούσματα κορονοϊού, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία, καταγράφοντας αριθμό ρεκόρ σε ένα 24ωρο από την αρχή της πανδημίας.
Οι υγειονομικές αρχές της Δανίας ανακοίνωσαν ότι η Όμικρον αναμένεται να κυριαρχήσει έναντι της Δέλτα αυτή την εβδομάδα. Σχεδόν 10.000 κρούσματα της παραλλαγής είχαν επιβεβαιωθεί στη χώρα στο τελευταίο 24ωρο, ανακοινώθηκε την Πέμπτη.
Η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντερίκσεν, δήλωσε πως τα κρούσματα ήταν «πολύ, πολύ ψηλά» και ότι δεν είχε αμφιβολία για το ότι «νέα μέτρα θα χρειαστεί να ληφθούν για να σπάσουν την αλυσίδα των μολύνσεων».
Την ίδια ώρα, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν δήλωσε ότι αναμένεται η παραλλαγή Όμικρον να επικρατήσει στα 27 κράτη - μέλη της ΕΕ μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου.
Σε τελευταία του ενημέρωση, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (ECDC) προειδοποίησε για «πολύ υψηλό» κίνδυνο η παραλλαγή να εξαπλωθεί περισσότερο, προσθέτοντας πως «θεωρείται πολύ πιθανό να προκαλέσει περισσότερες νοσηλείες και θανάτους», που θα προστεθούν σε εκείνους της μετάλλαξης Δέλτα.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο επικεφαλής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Παθήσεων, Άντονι Φάουτσι, δήλωσε στο CNN την Τρίτη ότι η Όμικρον σύντομα θα γίνει κυρίαρχη παραλλαγή του κορονοϊού.
Ωστόσο, ο ίδιος διευκρίνισε πως δεν είναι ακόμα σαφές το τι σημαίνει αυτό για τα επίπεδα σοβαρότητας της νόσου.
Πώς εξαπλώνεται η Όμικρον
Η παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού εμφανίζει μεταλλάξεις που αλλάζουν την πρωτεΐνη - ακίδα στην επιφάνεια του ιού. Αυτές οι μεταλλάξεις επιτρέπουν στην Όμικρον να αποφύγει την ανοσία που αναπτύσσει ο οργανισμός, καθιστώντας τα εμβόλια και τις θεραπείες λιγότερο αποτελεσματικά.
Πολύ νωρίς για να ξέρουμε αν είναι ηπιότερη
Τα στοιχεία από τη Νότια Αφρική δίνουν έναν τόνο αισιοδοξίας για την πορεία της πανδημίας, υποδεικνύοντας πως το νέο κύμα είναι ηπιότερο.
Έρευνα που δημοσιοποίησε την Τρίτη μεγάλη ασφαλιστική εταιρεία στη Νότια Αφρική, σε δείγμα 3,7 εκατ. ανθρώπων, έδειξε πως τα εμβόλια προσφέρουν χαμηλότερη προστασία έναντι της νέας παραλλαγής. Υπάρχουν ωστόσο ενδείξεις πως η Όμικρον προκαλεί ηπιότερα συμπτώματα σε σχέση με παλαιότερες παραλλαγές.
Δύο δόσεις του εμβολίου της Pfizer προσφέρουν προστασία σε ποσοστό 33% έναντι της παραλλαγής, ωστόσο αποτρέπουν σοβαρές επιπλοκές της νόσου και νοσηλεία σε ποσοστό 70%, σύμφωνα με την έρευνα.
Επιπλέον, ο κίνδυνος να καταλήξει κάποιος ενήλικας στο νοσοκομείο λόγω της παραλλαγής Όμικρον του κορονοϊού εμφανίζεται κατά 29% χαμηλότερος.
Άλλοι ερευνητές δείχνουν λιγότερο βέβαιοι. Όπως προειδοποίησε ο Κρις Γουάιτ, επικεφαλής των υγειονομικών αρχών της Αγγλίας, τα ημερήσια ρεκόρ στα κρούσματα θα φέρουν αύξηση των νοσηλειών και των θανάτων τις επόμενες εβδομάδες.
«Θέλω να είμαι ξεκάθαρος: Φοβάμαι ότι θα έχουμε πρόβλημα», δήλωσε ο ίδιος την Τετάρτη.
Είναι βέβαιο ότι απαιτούνται περισσότερα στοιχεία για να εκτιμήσουν οι ειδικοί τη σοβαρότητα της κατάστασης μετά την εμφάνιση της Όμικρον.
Ο εμβολιασμός δεν αρκεί
Υγειονομικοί συνιστούν οι κυβερνήσεις να προχωρήσουν στην υιοθέτηση μέτρων που είναι ήδη γνωστά για τη συμβολή τους στη μείωση της μετάδοσης ιών, όπως η κοινωνική αποστασιοποίηση και η χρήση μάσκας.
«Οι χώρες μπορούν και πρέπει να προλάβουν τη διασπορά της Όμικρον με μέτρα που λειτουργούν άμεσα», δήλωσε ο επικεφαλής του ΠΟΥ. «Δεν πρόκειται για δίλημμα, εμβολιασμός αντί για μάσκα ή εμβολιασμός αντί για υγιεινή χεριών. Όλα είναι απαραίτητα», διαμήνυσε ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους.
Η ζήτηση για εμβόλια και τεστ θα αυξηθεί
Η Όμικρον θα οδηγήσει περισσότερους στον εμβολιασμό και στη διενέργεια αυτοδιαγνωστικών ελέγχων.
Αυτό δείχνει η εμπειρία κυρίως στη Βρετανία και στη Δανία και λιγότερο στη Νότια Αφρική, όπου πάντως, οι εκκλήσεις για εμβολιασμό αυξάνονται από την πλευρά της κυβέρνησης και των αρμόδιων αρχών.
Δεν θα δούμε lockdown
Παρά την ανησυχία για την ταχύτητα με την οποία εξαπλώνεται η Όμικρον, λίγος λόγος γίνεται για νέα lockdown, τουλάχιστον προς το παρόν. Είναι πολύ διαφορετική η σημερινή κατάσταση σε σχέση με ένα χρόνο πριν, καθώς πλέον υπάρχει το όπλο του εμβολιασμού και των αυτοδιαγνωστικών ελέγχων, διαμηνύουν οι αρμόδιες αρχές στη Βρετανία.
Επιστημονικά, πολλοί τάσσονται υπέρ μεγαλύτερων παρεμβάσεων, ωστόσο πολιτικά υπάρχει μικρότερη αποδοχή απέναντι σε μια τέτοια προοπτική.
Εντωμεταξύ, οι κυβερνήσεις λαμβάνουν μέτρα για να καθυστερήσουν τη διασπορά της Όμικρον και άλλων παραλλαγών. Για παράδειγμα, η Νορβηγία απαγόρευσε το αλκοόλ σε εστιατόρια και μπαρ αυτή την εβδομάδα και αποφάσισε την επιβολή νέων μέτρων στα σχολεία, καθώς και επιτάχυνση της εμβολιαστικής της εκστρατείας.
