Αν και στερείται χρώματος, ένα ταπεινό σχέδιο σε χαρτί, σε χαρτοπετσέτα, ακόμη και στο πακέτο των τσιγάρων, αποτυπώνει την αρχική σύλληψη, τον σπινθήρα ενός ευφάνταστου νου που εκφράζεται με άμεσο τρόπο. Συχνά, οι μεγάλοι καλλιτέχνες σχεδιάζουν όπως σκέφτονται και, προτού τα μεταφέρουν στην τελική ζωγραφική σύνθεση, εκτελούν μικρά σε διάσταση έργα που συμπυκνώνουν τη φαντασία και τη μαστοριά τους. Μπορεί να είναι αυτοσχέδια, πρόχειρα, ίσως και χοντροκομμένα, αλλά πάντως είναι έργα μοναδικά που συνιστούν προέκταση του μυαλού και του χεριού ενός ικανού δημιουργού. Στις δημοπρασίες οι συνθέσεις αυτές είναι περιζήτητες, καθώς αν δεν είναι η «πρώτη ιδέα» πίσω από έργα μνημειακά, διαθέτουν αυτόνομη καλλιτεχνική αξία. Το μεγάλο τους προσόν είναι ότι λόγω της διάστασης ή της μονοχρωμίας δεν προκαλούν «θόρυβο» γι’ αυτό και διατίθενται σε καλές τιμές. Μια σειρά από τέτοια έργα προσφέρεται στην επικείμενη δημοπρασία του οίκου «Βέργος» στον πολυχώρο Αθηναΐδα.
Χριστούγεννα του ’88. Γράφει ο Αλέξης Ακριθάκης σε μία σημείωση που έμελλε να είναι προφητική: «Το τραγικό πουλί-ζώο, περπατάει στο σχοινί του με το φόβο του πέφτω – ». Ο ωραίος ακροβάτης της τέχνης την περίοδο εκείνη είναι διεθνώς καθιερωμένος, αλλά με κλονισμένη υγεία. Δημιουργεί τη σειρά «Τσίρκο» (1986) σε συνεργασία με τον άλλο μεγάλο μας δημιουργό, Γιώργο Λάππα. Το ομότιτλο μολύβι σε χαρτί, στη διάσταση των 29x39 εκ., έχει αρχική τιμή 1500 ευρώ (λαχνός 475).
Προβοκατόρικο είναι το σχέδιο του Γιάννη Γαΐτη, μια μελέτη για την «Κηδεία της ζωγραφικής». Με χιούμορ ο υμνητής του απρόσωπου πλήθους αφήνει ένα καλοσχεδιασμένο έργο για τους εραστές της παραδοσιακής τέχνης. Σήμα κατατεθέν τα «ανθρωπάκια» του Γαΐτη κουβαλούν – ή μήπως υπερασπίζονται; – το σώμα της ζωγραφικής. Το έργο (λαχνός 471) έχει διάσταση 21 x 25 εκ. και τιμή εκκίνησης 500 ευρώ.
Ο Γιάννης Μόραλης υπήρξε από τους πιο σημαντικούς πορτρετίστες. Ακόμη και σε έργα – παραγγελίες έδειξε τη μεγαλοσύνη του χωρίς να κάνει εκπτώσεις στην τέχνη του. Μια απλή σπουδή για το πορτραίτο της Κ. Τσεκένη (1952) είναι ικανή για να δείξει πώς σε λίγες γραμμές έπιανε το ήθος του μοντέλου. Η απεικονιζόμενη δεν ήταν τυχαία γυναίκα της εποχής. Ο εμβριθής μελετητής της νεοελληνικής τέχνης κ. Νίκος Παΐσιος (και ψυχή της Πινακοθήκης Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα) σημειώνει στον κατάλογο της δημοπρασίας: «η Καίτη Ταζεδάκη (1934-2020), αργότερα Τσεκένη, υπήρξε καλλονή της δεκαετίας του 1950 ανακηρυγμένη και φωτογραφημένη ως η ομορφότερη ελληνίδα από το περιοδικό Life». Δεν ξεχώρισε, όμως, μονάχα για την ομορφιά της. «Με σπουδές αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αργότερα διακρίθηκε ως φωτογράφος. Επιμελήθηκε μάλιστα, μαζί με τον Νάνο Βαλαωρίτη, την έκθεση Ελλήνων Σουρρεαλιστών στο Κέντρο Πομπιντού το 1991». Ο λαχνός 470, ένα μελάνι σε χαρτί (25x17 εκ.), εκτιμάται στα 1000 – 1500 ευρώ.
Πιο ακριβό είναι το σχέδιο ξυλογραφίας για τον περίφημο «Ερωτόκριτο» (λαχνός 469). Μελετημένο και σχεδιασμένο με φόντο μια θεατρική σκηνή, είναι ένα ολοκληρωμένο έργο και έτσι μας παραδίδεται από τον ζωγράφο: φέρει υπογραφή και χρονολογία κάτω δεξιά «Ι. Μόραλης 1939». Καμωμένο με μελάνι και μολύβι σε χαρτί (21,5 x 16,5 εκ.), το σχέδιο έχει αρχική τιμή 3.000 ευρώ.
Μια σπουδή του Τσαρούχη για τον «Νέο με γυμνό κορμό» φιλοτεχνήθηκε το 1937. Ο ζωγράφος έχει επιστρέψει από το Παρίσι και την Ιταλία όπου γνώρισε τα σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής του. Παρόλα αυτά το σχέδιο φανερώνει τη γόνιμη θητεία του στον Κόντογλου, ο οποίος τον μύησε στη βυζαντινή ζωγραφική, στη μελέτη της λαϊκής αρχιτεκτονικής και της ενδυμασίας. Ο λαχνός 445 με διάσταση 34x24 εκ., ξεκινά στις 2.000 ευρώ.
Ο Αλέκος Φασιανός εκπροσωπείται στη δημοπρασία με έργα που απηχούν το ιδιαίτερο ύφος του. Το πιο ελεύθερο από αυτά μοιάζει να είναι το «Ξαπλωμένο γυμνό» (λαχνός 485), ένα σχέδιο από μολύβι, αρκετά μεγάλο σε διάσταση (26x49 εκ.), που βγαίνει σε εξαιρετική τιμή (1.000 ευρώ). Στο ίδιο ποσό ξεκινά κι ένα εξίσου δροσερό έργο με τίτλο «Νέος με ηλιοτρόπιο» από μελάνι (λαχνός 486).
Σιωπηλός αλλά ουσιαστικός εργάτης της νεοελληνικής τέχνης, ο Διαμαντής Διαμαντόπουλος ολοκληρώνει την ομάδα των προτάσεών μας με τον «Κτίστη» (λαχνός 467). Φιλοτεχνημένο με το πιο ταπεινό υλικό, το κάρβουνο, το έργο είναι μνημειακό, όχι μόνο σε διάσταση (100 x 46 εκ.), αλλά σε σχέδιο στιβαρό και χρώμα που εκπέμπει μοναδικά το σώμα του εργάτη. Από τα πιο «ευφυή» και μεγαλειώδη έργα της δημοπρασίας, τούτη το συμβολικό «αυτοπορτρέτο» εκτιμάται από 2.000 – 3.000 ευρώ.
Η δημοπρασία του οίκου «Βέργος» θα πραγματοποιηθεί το διήμερο 17-18 Δεκεμβρίου. Οι προτεινόμενοι λαχνοί παρουσιάζονται την Παρασκευή 18/12 στις 5:00 μ.μ. Δεδομένων των συνθηκών, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμμετάσχουν μέσω γραπτής ή τηλεφωνικής προσφοράς στο τηλέφωνο 210 3614897.
