Στο πρώτο μέρος, εστιάσαμε στην κατάχρηση της έννοιας της κλιματικής αλλαγής. Η υστερία που τροφοδοτείται από τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα και αγκαλιάζεται προθύμως από τις πολιτικές ηγεσίες, οδηγεί σε βεβιασμένες και δαπανηρές λύσεις με αντιπαραγωγικό χαρακτήρα.
Η κατάσταση συναγερμού, που έχει ως στόχο την αφύπνιση για να παρθούν εγκαίρως οι σωστές αποφάσεις, μάλλον οδηγεί στο αντίθετο αποτέλεσμα.
Η επικαιρότητα, δυστυχώς μονοπωλείται από πρωτοσέλιδα που επαναλαμβάνουν σε κάθε ευκαιρία ότι ο πλανήτης έχει χάσε τη μάχη και οδεύουμε προς ολοκληρωτική καταστροφή. Διαβάζουμε π.χ. ότι η υπερθέρμανση προκαλεί τον θάνατο σε 166,000 περισσότερους ανθρώπους παγκοσμίως ανά έτος. Δεν αναφέρεται πουθενά ότι προκαλούνται 283,000 λιγότεροι θάνατοι από το κρύο ετησίως, εξαιτίας λιγότερων ακραίων φαινομένων ψύχους. Όσο παράξενο και αν ακούγεται η υπερθέρμανση έχει δημιουργήσει θετικό ισοζύγιο θανάτων, από ακραίες θερμοκρασίες.
Η δράση μας εξαρτάται από τα συμπεράσματα που βγάζουμε. Σε αρκετές περιπτώσεις η εντύπωση που έχουμε διαφέρει από τα πραγματικά γεγονότα. Δεν είναι ευρέως γνωστό, ότι η βλάστηση στον πλανήτη έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια εξαιτίας και των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Δίχως να είναι το μοναδικό αίτιο, καθώς η εντατικοποίηση των καλλιεργειών και οι αναδασώσεις έχουν μεγεθύνει το πράσινο που βλέπουμε στο χάρτη. Ωστόσο, το διοξείδιο του άνθρακα λειτουργεί γονιμοποιητικά για τη βλάστηση του πλανήτη.
Μία πάρα πολύ δυνατή εικόνα είναι η πολική αρκούδα -από το γνωστό ντοκιμαντέρ- όπου ταξιδεύει πάνω σε ένα κομμάτι λιωμένου πάγου και οδεύει προς τον αφανισμό της. Το συμπαθές θηλαστικό ανακηρύχθηκε επαπειλούμενο είδος, απόρροια της πρόβλεψης ότι το λιώσιμο των πάγων θα στερούσε την τροφή και το φυσικό της περιβάλλον. Όμως, η πολική αρκούδα αντιμετωπίζει σοβαρότερα προβλήματα από το φαινόμενου του θερμοκηπίου που ακούει στο όνομα λαθροθηρία. Τα στοιχεία δείχνουν πως οι πληθυσμοί σταθεροποιήθηκαν και αυξήθηκαν από τα μέσα της δεκαετίας το ’60 που θεσμοθετήθηκε με αυστηρότητα η θήρευση του είδους. Επιπλέον, η πολική αρκούδα έχει επιβιώσει από τη μεσοπαγετώδη περίοδο, όταν οι θερμοκρασίες ήταν σαφώς υψηλότερες από τις σημερινές ακόμα και εκείνες που προβλέπεται να ακολουθήσουν στον τρέχον αιώνα.
H Ινδία, μέσω του γραμματέα περιβάλλοντος, επανέλαβε πως το κόστος για τη μετάβαση σε μηδενικούς ρύπους θα ξεπεράσει κατά πολύ τα $ 100 δισεκατομμύρια ετησίως. Η συγκεκριμένη εκτίμηση αντικατοπτρίζει το κόστος που πρέπει να πληρώσουν τα πλούσια κράτη προς τα φτωχότερα ώστε τα τελευταία να συμμετάσχουν στην προσπάθεια. Είναι κατηγορηματικός, ότι χωρίς χρηματοδότηση, τα φτωχότερα κράτη δεν έχουν κανένα κίνητρο, ούτε όφελος να θυσιάσουν τις αναπτυξιακές τους ανάγκες για ένα κόσμο που θα εκλύει μηδενικούς ρύπους.
Μια οποιαδήποτε συνολική λύση χωρίς τη συμμετοχή της Κίνας, δεν έχει και πολύ νόημα. Η Κίνα καταναλώνει περίπου το ήμισυ του άνθρακα που παράγεται παγκοσμίως. Παράλληλα, εκλύει το 1/3 των ρύπων που διοχετεύονται στην ατμόσφαιρα σε παγκόσμια κλίμακα. Η αστρονομική ανάπτυξη των τελευταίων δεκαετιών έχει βασιστεί σε ένα ακόρεστο ενεργοβόρο μοντέλο. Ένα μοντέλο, το οποίο αποτελεί παράδειγμα για φτωχότερες χώρες που έχουν ως προτεραιότητα την οικονομική τους ανάταση και δεν συμμερίζονται τις δικές μας οικολογικές ανησυχίες.
Οι πλημμύρες, όπως πρόσφατα στη Γερμανία, δεν μπορούν να συσχετιστούν άμεσα με την κλιματική αλλαγή. Οι περισσότερες φυσικές καταστροφές δεν οφείλονται γιατί έχουμε περισσότερες υπερχειλίσεις ποταμών από ότι παλαιότερα. Η κυριότερη αιτία είναι πως χτίζονται οικισμοί εντός του εύρους των πλημμυρικών πεδιάδων. Πρακτικά, μπορούν να αποφευχθούν με αντιπλημμυρικά έργα και με προηγμένα συστήματα προειδοποίησης. Στη Γερμανία, υπήρχε πρόβλεψη και προειδοποίηση για τις επερχόμενες πλημμύρες, σύμφωνα με το EFAS, αλλά το σύστημα επέδειξε «μνημειώδη αποτυχία» να ενημερώσει εγκαίρως τους περισσότερους κατοίκους των πληττόμενων περιοχών.
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας απειλεί αρκετές περιοχές του πλανήτη και σημαντικός αριθμός εξ αυτών πρόκειται να αντιμετωπίσει πλημμύρες και υπερχείλιση ποταμών. Η γενική εντύπωση είναι πως οι κάτοικοι αυτών των περιοχών είναι αβοήθητοι και είτε θα πνίγουν ή θα μεταναστεύσουν. Έχουμε υποτιμήσει την ικανότητα του ανθρώπου για προσαρμογή όπως και τα επιτεύγματα της μηχανικής επιστήμης στη σχεδίαση, μελέτη και κατασκευή φραγμάτων και οχυρωματικών έργων.
Το κόστος από τις πλημμύρες (προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό) φαίνεται να έχει τετραπλασιαστεί τα τελευταία 100 χρόνια, σύμφωνα με μελέτη στις ΗΠΑ. Αυτή όμως είναι η μισή αλήθεια. Τα τελευταία 50 χρόνια, οι κατοικίες που έχουν κατασκευαστεί μέσα στις πλημμυρικές πεδιάδες έχουν διπλασιαστεί. Το ίδιο και το μέγεθός τους. Επιπλέον, η μέση τιμή τους έχει τριπλασιαστεί κατά την ίδια περίοδο. Προσθέτοντας όλες τις παραμέτρους η εικόνα δείχνει διαφορετική και το κόστος σε όρους ΑΕΠ δείχνει να μικραίνει αντί να μεγαλώνει.
Το ίδιο ισχύει και με τους τυφώνες. Η συχνότητα τους δεν διαφέρει σε σχέση με τις αρχές του 20ου αιώνα. Εκείνο που έχει αλλάξει, είναι πως πλέον έχουμε περισσότερα εργαλεία να παρατηρούμε τα φαινόμενα, όπως αεροπλάνα και δορυφόρους. Το γεγονός ότι μετράμε περισσότερους τυφώνες, δεν σημαίνει αυτόματα ότι έχει αυξηθεί η συχνότητα τους. Είναι ασφαλέστερο να μετράμε τους τυφώνες που προσγειώνονται στη στεριά και είναι κατηγορίας 3 και πάνω και υπάρχει ιστορική καταγραφή και αρχεία για να γίνει η σύγκριση
Ο δρόμος προς την ευημερία είναι εναλλακτική πρόταση απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Η Ολλανδία βρίσκεται κατά το 1/3 κάτω από τη στάθμη της θάλασσας. Μετά τις καταστροφικές πλημμύρες του 1953 που στοίχισαν τη ζωή σε εκατοντάδες ανθρώπους, η χώρα επένδυσε μαζικά στο αντιπλημμυρικό της σύστημα. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό τις επόμενες δεκαετίες. Το Μπαγκλαντές, είναι χώρα με παρόμοια έκθεση στην άνοδο της στάθμης των υδάτων. Η έλλειψη υποδομών λόγω της προφανούς έλλειψης πόρων, αφήνει μεγάλο κομμάτι στο έλεος των πλημμυρών και τους κατοίκους των ευάλωτων περιοχών σε κίνδυνο εκτοπισμού και επισιτιστικής κρίσης.
Η μετάβαση σε μια πράσινη, καθαρή ενέργεια θα επέλθει με τη βοήθεια της τεχνολογίας και την ανθρώπινη καινοτομία. Ο άνθρωπος έχει την οξυδέρκεια να επιλύει προβλήματα ακόμα και όταν ευθύνεται ο ίδιος. Όπως έχει πράξει στο παρελθόν με το πρόβλημα του νέφους και τη χρήση των καταλυτών. Όπως έχει επιλύσει το κάποτε δισεπίλυτο πρόβλημα της σίτισης δισεκατομμυρίων ανθρώπων, με την κάθετη αύξηση της καλλιέργειας. Με παράπλευρο όφελος την αποτροπή αποψίλωσης δασών και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Όπως περιόρισε ή σχεδόν έκλεισε την τρύπα του όζοντος Καμία δυστοπική πρόβλεψη δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα.
Έως ότου βρεθεί η τεχνολογία χαμηλού κόστους για να μας απαλλάξει από την εξάρτηση των ορυκτών καυσίμων, θα πρέπει να βασιστούμε και στις υπάρχουσες τεχνολογίες. Η δημιουργία ενός παγκόσμιου φόρου ρύπων ακούγεται έντονα και η επιτυχημένη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Χρηματιστηρίου Ρύπων, χρησιμεύει ως αντικίνητρο στη ρύπανση. Η πυρηνική ενέργεια και η τεχνική της εξόρυξης σχιστολιθικού αερίου μοιάζουν ικανές να βοηθήσουν στον μετασχηματισμό. Κρύβουν όμως υπαρκτούς κινδύνους. Η περίπτωση του Ιράν και τα ατυχήματα των πυρηνικών εργοστασίων, σκιαγραφούν το πρόβλημα και τα όρια της πυρηνικής τεχνολογίας. Η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα αποτελεί έναν από τους κινδύνους της υδραυλικής ρωγμάτωσης. Με συντονισμένη προσπάθεια, οι κίνδυνοι δύναται να προσπελαστούν για να δοθεί χρόνος σε νέες τεχνολογίες να ευδοκιμήσουν.
