Οι βασικές κατευθύνσεις της στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ για τις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, αναπτύσσονται εκτενώς στο κείμενο της πολιτικής απόφασης που έλαβε η συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος το περασμένο Σάββατο, με αναφορά στην ανάγκη να αναζητηθούν πολιτικές συμμαχίες «που θα αμφισβητούν το κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο μοντέλο».
Η απόφαση εξαπολύει ακόμα επίθεση σε Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ, αναφέροντας, μεταξύ άλλων, ότι «η Νέα Δημοκρατία έχει εδώ και χρόνια υιοθετήσει τις πιο ακραία νεοφιλελεύθερες και κοινωνικά ανάλγητες πολιτικές, που συνοδεύονται από υπερσυντηρητικές και ακροδεξιού χαρακτήρα επιλογές», ενώ για το ΠΑΣΟΚ σημειώνει πως «η πλήρης προσχώρηση του ΠΑΣΟΚ στις νεοφιλελεύθερες, αντικοινωνικές πολιτικές είχε ως αποτέλεσμα τη διάρρηξη των σχέσεων και των δεσμών ανάμεσα στην σοσιαλδημοκρατία και τις κοινωνικές δυνάμεις που τη στήριζαν παραδοσιακά».
Χαρακτηριστικά, η απόφαση αναφέρει σε σημεία της:
- Σήμερα, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ οδηγεί τη χώρα σε έξοδο από τα μνημονιακά προγράμματα και μάλιστα με τις λιγότερες δυνατές απώλειες για το κοινωνικό σώμα, με την κοινωνία όρθια. Με αργά αλλά σταθερά βήματα, μέσα από σκληρό αγώνα και με μάχες στο εσωτερικό μέτωπο για την πάταξη της διαφθοράς και της διαπλοκής, η χώρα ανακτά την αυτοπεποίθηση, την αξιοπρέπεια και την οικονομική της κυριαρχία.
- Προέχει η ανάληψη πρωτοβουλιών από τον ΣΥΡΙΖΑ, για τη διαμόρφωση προοδευτικών, ριζοσπαστικών, κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, που θα αμφισβητούν το κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο μοντέλο. Η ρωγμή που δημιουργήθηκε πρέπει να βαθύνει και να συμπεριλάβει εκείνες τις κοινωνικές δυνάμεις που αναζητούν ιδεολογική και πολιτική εκπροσώπηση. Κρίσιμη είναι η συνειδητοποίηση της συγκυρίας.
- Η διενέργεια των Περιφερειακών Αναπτυξιακών Συνεδρίων συνιστά μια πρωτόγνωρη πολιτική διαδικασία. Η διαβούλευση με την ίδια την κοινωνική βάση (τοπική αυτοδιοίκηση - επαγγελματικά επιμελητήρια - πανεπιστημιακά ιδρύματα - σωματεία εργαζομένων - αγρότες - ενεργοί πολίτες) αποτελεί τομή για την πολιτική πραγματικότητα της χώρας μας.
Ολόκληρη η Πολιτική Απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ:
1. Η πολιτική συγκυρία
Διανύουμε μια ιδιαίτερα σημαντική και κρίσιμη περίοδο με ορατή πλέον την έξοδο από τα μνημόνια και την επιτροπεία. Το τέλος των μνημονιακών προγραμμάτων δεν συνεπάγεται και το τέλος της κρίσης, διότι η κρίση στη χώρα δεν υπήρξε αποκλειστικά δημοσιονομική, αλλά ευρύτερη δομική κρίση του ελληνικού καπιταλισμού. Η επώδυνη και καταστροφική περίοδος των μνημονίων, προκάλεσε ή όξυνε προβλήματα, οι συνέπειες των οποίων θα χρειαστούν πολύ καιρό για να ξεπεραστούν, αφήνοντας βαθύ το αποτύπωμά της στην ελληνική κοινωνία και οικονομία. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας διέλυσαν τον οικονομικό και κοινωνικό ιστό, παρασύροντας τη χώρα σε ένα ολέθριο σπιράλ ύφεσης και αποεπένδυσης. Την εξαετία 2009-2014, το ΑΕΠ της Ελλάδας υπέστη μείωση κατά 25%, η ανεργία εκτοξεύτηκε στο 27% και μεγάλα τμήματα του ελληνικού λαού οδηγήθηκαν στη φτωχοποίηση.
Η όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων και η διεύρυνση των οικονομικών ανισοτήτων στα χρόνια των μνημονίων, είχαν ως αποτέλεσμα τη διαμόρφωση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας. Η πλειοψηφία αυτή ήρθε αντιμέτωπη με τις κυρίαρχες πολιτικοοικονομικές ελίτ και έθεσε τέρμα στις καταστροφικές πολιτικές των συγκυβερνήσεων ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, οδηγώντας τον ΣΥΡΙΖΑ στη διακυβέρνηση της χώρας.
Στο πολιτικό σύστημα διαμορφώθηκαν επίσης κρίσιμες αλλαγές.
- Η Νέα Δημοκρατία έχει εδώ και χρόνια υιοθετήσει τις πιο ακραία νεοφιλελεύθερες και κοινωνικά ανάλγητες πολιτικές, που συνοδεύονται από υπερσυντηρητικές και ακροδεξιού χαρακτήρα επιλογές. Ταυτόχρονα, η προάσπιση των πιο ακραία διαπλεκομένων συμφερόντων αποτελεί στρατηγική επιλογή της ΝΔ, η οποία - απροκάλυπτα πλέον - στέκεται ευθέως απέναντι σε κάθε μέτρο κοινωνικής στήριξης, θεσμικής εμβάθυνσης της δημοκρατίας και υπεράσπισης των δικαιωμάτων.
- Η πλήρης προσχώρηση του ΠΑΣΟΚ στις νεοφιλελεύθερες, αντικοινωνικές πολιτικές, είχε ως αποτέλεσμα τη διάρρηξη των σχέσεων και των δεσμών ανάμεσα στην σοσιαλδημοκρατία και τις κοινωνικές δυνάμεις που τη στήριζαν παραδοσιακά.
Σήμερα, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ οδηγεί τη χώρα σε έξοδο από τα μνημονιακά προγράμματα και μάλιστα με τις λιγότερες δυνατές απώλειες για το κοινωνικό σώμα, με την κοινωνία όρθια. Με αργά αλλά σταθερά βήματα, μέσα από σκληρό αγώνα και με μάχες στο εσωτερικό μέτωπο για την πάταξη της διαφθοράς και της διαπλοκής, η χώρα ανακτά την αυτοπεποίθηση, την αξιοπρέπεια και την οικονομική της κυριαρχία. Ταυτόχρονα, ανακτά τη χαμένη γεωπολιτική δυναμική της. Μέσα από σημαντικές πρωτοβουλίες στην εξωτερική πολιτική, η διεθνής θέση και εικόνα της χώρας αναβαθμίζονται. Η Ελλάδα αποτελεί δύναμη σταθερότητας που προωθεί την ειρήνη, τη συνεργασία και τον διάλογο σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή όπως αυτή της νοτιοανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων.
Το παλιό σύστημα προσπαθεί και θα συνεχίσει να προσπαθεί με όλα τα μέσα, προκειμένου να επιστρέψει στην εξουσία και στη συνέχιση όλων εκείνων των καταστροφικών πολιτικών που οδήγησαν την Ελλάδα στη χρεοκοπία και στη δίνη της λιτότητας και της επιτροπείας. Όσο μάλιστα πλησιάζουμε στην οριστική απεμπλοκή της χώρας από την εποχή των μνημονίων με την υπογραφή μιας Αριστερής κυβέρνησης, τόσο οι αντιδραστικές επιθέσεις θα εντείνονται, τόσο τα εμπόδια που θα προσπαθεί να βάλει το «μαύρο» αυτό μέτωπο θα αυξάνονται.
Ο λαός όμως δεν ξεχνά και δεν θα βάλει σε κίνδυνο, όλα όσα ο ίδιος με θυσίες και κόπους έχει υποστεί για να οδηγηθούμε στην σημερινή κατάσταση, στην οριστική έξοδο από τα μνημόνια και στο δρόμο για την βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη.
Στην κατεύθυνση αυτή, προέχει η ανάληψη πρωτοβουλιών από τον ΣΥΡΙΖΑ, για τη διαμόρφωση προοδευτικών, ριζοσπαστικών, κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, που θα αμφισβητούν το κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο μοντέλο. Η ρωγμή που δημιουργήθηκε πρέπει να βαθύνει και να συμπεριλάβει εκείνες τις κοινωνικές δυνάμεις που αναζητούν ιδεολογική και πολιτική εκπροσώπηση. Κρίσιμη είναι η συνειδητοποίηση της συγκυρίας.
Είναι η ώρα για την ανασύνταξη των δυνάμεών μας, για την αξιολόγηση της μέχρι τώρα πορείας, για τον σχεδιασμό της επόμενης φάσης. Είναι ανάγκη να διαμορφώσουμε το δικό μας στρατηγικό σχέδιο για τη μεταμνημονιακή εποχή.
Σε επόμενη Κ.Ε. θα συζητηθεί το στρατηγικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη ενός μεγάλου μετώπου σε Ελλάδα και Ευρώπη. Ενός προοδευτικού πόλου που θα διευρύνεται συνεχώς με τη συμμετοχή όλο και περισσότερων δυνάμεων, οι οποίες αντιλαμβάνονται τον ισχυρό συμβολισμό της διακυβέρνησης με κορμό την Αριστερά και κατανοούν πως η λύση δεν μπορεί να δοθεί στο πλαίσιο της σημερινής αρχιτεκτονικής της Ευρώπης, αλλά με τον προοδευτικό μετασχηματισμό της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης.
Η προοδευτική συμμαχία στο Ευρωκοινοβούλιο, το Φόρουμ των προοδευτικών δυνάμεων στη Μασσαλία, καθώς και το πρόσφατο Προοδευτικό Φόρουμ στην Αθήνα, συνιστούν μεταξύ άλλων το πλαίσιο των ενεργειών και των πρωτοβουλιών που πρέπει να συνεχιστούν σε όλα τα επίπεδα.
2. Ο ρόλος των Περιφερειακών Αναπτυξιακών Συνεδρίων στην αναπτυξιακή διαδικασία της χώρας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Η διενέργεια των Περιφερειακών Αναπτυξιακών Συνεδρίων συνιστά μια πρωτόγνωρη πολιτική διαδικασία. Η διαβούλευση με την ίδια την κοινωνική βάση (τοπική αυτοδιοίκηση - επαγγελματικά επιμελητήρια - πανεπιστημιακά ιδρύματα - σωματεία εργαζομένων - αγρότες- ενεργοί πολίτες) αποτελεί τομή για την πολιτική πραγματικότητα της χώρας μας.
Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί δεκατέσσερα περιφερειακά συνέδρια. Η κοινωνική μόχλευση που προκλήθηκε στις περιοχές καθώς και η συμμετοχή του μεγαλύτερου μέρους των φορέων, ανεξαρτήτως κομματικών προτιμήσεων, έδειξε ότι εκφράζεται κοινή αγωνία για το μέλλον κάθε περιοχής. Το εύρος της συμμετοχής έδωσε στις διαδικασίες τα χαρακτηριστικά λαϊκής διαβούλευσης. Αναδείχθηκε η ανάγκη για αποκέντρωση, σε ένα πλαίσιο άμβλυνσης των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων, με στόχο την δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη. Εδραιώνεται στην αντίληψη της κοινωνίας πως η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτουν τόσο την ειλικρινή διάθεση, όσο και ένα υπό διαμόρφωση συνεκτικό αναπτυξιακό σχέδιο για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Γνωρίζουν ότι η διαδικασία των αναπτυξιακών συνεδρίων δεν εξαντλείται με το τέλος τους. Θα υπάρχει συνεχής παρακολούθηση των δεσμεύσεων καθώς και η αξιοποίηση των προτάσεων των διαφόρων παραγωγικών και κοινωνικών φορέων και συλλογικοτήτων που πήραν μέρος και συνέβαλαν σε αυτή την διαδικασία.
3. Η στρατηγική μας για τις αυτοδιοικητικές εκλογές
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί τον εγγύτερο προς τους πολίτες δημοκρατικό και συγχρόνως συμμετοχικό θεσμό διοίκησης, καθώς και τον δεύτερο πυλώνα του πολιτικοδιοικητικού μας συστήματος. Η Αυτοδιοίκηση είναι θεσμός δημοκρατίας, αποκέντρωσης λαϊκής συμμετοχής και ανάπτυξης. Στη χώρα μας ωστόσο η Τοπική Αυτοδιοίκηση ήταν διαχρονικά όμηρος πελατειακών δικτύων, σχέσεων εξάρτησης και διαπλοκής, μικρών και μεγάλων συμφερόντων σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
Η αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι μια εξαιρετικά σημαντική νομοθετική πρωτοβουλία και αποτελεί τον καρπό πολύμηνων διαβουλεύσεων και συζητήσεων.
Βασικά της στοιχεία συνιστούν η καθιέρωση της απλής αναλογικής ως εκλογικού συστήματος και για τους δύο βαθμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και η ενίσχυση των διαδικασιών διαβούλευσης και συμμετοχής (δημοψηφίσματα, λαϊκές συνελεύσεις κλπ.)
Αποτελεί ένα πρώτο βήμα, που δημιουργεί τις προϋποθέσεις ουσιαστικής αλλαγής και αποτύπωσης της κοινωνικής απαίτησης για ενίσχυση της τοπικής δημοκρατίας, της συμμετοχής των πολιτών, της αλληλεγγύης και της ανάπτυξης.
Είναι προφανές πως οι αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019 θα διεξαχθούν σε ένα πολύ διαφορετικό πολιτικό κλίμα από εκείνο των αντίστοιχων εκλογών του 2014.
Στόχος μας πρέπει να είναι η εδραίωση της ενισχυμένης παρουσίας του ΣΥΡΙΖΑ στην Αυτοδιοίκηση. Αξιοποιώντας την εμπειρία του 2014, πρέπει να αποφύγουμε τα λάθη που διαμόρφωσαν ένα αρνητικό αποτέλεσμα, καθώς υπήρξε μεγάλη αναντιστοιχία, τόσο του κοινωνικού ρεύματος υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και του εκλογικού σώματος που τον εμπιστεύτηκε δύο φορές το 2015. Οφείλουμε να μην αγνοήσουμε ξανά τις πολιτικές ιδιαιτερότητες της αυτοδιοίκησης, την ανάγκη συνεχών παρεμβάσεων σε τοπικό επίπεδο διαμέσου ευρύτερων αυτοδιοικητικών σχημάτων, την ανάδειξη στελεχών - όχι μόνο με βάση την πολιτική τους συγκρότηση και κομματική τους ένταξη, αλλά και με βάση την ενεργοποίησή τους στην επίλυση των τοπικών προβλημάτων. Η αλλαγή του εκλογικού συστήματος με την καθιέρωση της απλής αναλογικής δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ενδυνάμωση της κουλτούρας των συνεργασιών, φέρνει νέες δυνάμεις στο προσκήνιο και προωθεί δημοκρατικές, προοδευτικές και προγραμματικές συγκλίσεις.
Οφείλουμε να κατανοήσουμε τις συνέπειες και να αποφύγουμε την αρνητική εμπειρία από τις λογικές «καθαρότητας» και «καταγραφής» που οδηγούν σε απομόνωση, χωρίς όμως εκπτώσεις από τις αρχές και τις αξίες μας.
Επιδιώκουμε τη συγκρότηση συνδυασμών νίκης, που θα διοικήσουν την επόμενη μέρα τους Δήμους και τις Περιφέρειες και θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο σε κάθε περιοχή. Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι οι ευρύτερες δυνατές συνεργασίες, που θα βασίζονται σε συγκεκριμένες προγραμματικές και προοδευτικές συγκλίσεις.
Με βάση τα παραπάνω, η κατεύθυνσή μας το επόμενο χρονικό διάστημα δεν μπορεί να είναι άλλη από αυτή του δρόμου της συγκροτημένης λειτουργίας των αυτοδιοικητικών κινήσεων, της δραστήριας παρουσίας τους στα αυτοδιοικητικά πράγματα και στην κοινωνία, της καλλιέργειας του προγραμματικού λόγου τους και της αναζήτησης συνεργασιών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, με προγραμματικό πλαίσιο γύρω από τους παρακάτω άξονες:
• Την ευρύτερη δυνατή συμφωνία για το ρόλο της Αυτοδιοίκησης στο πολιτικό-διοικητικό σύστημα της χώρας, σε συνδυασμό με τις μεταρρυθμίσεις που προωθούνται για τους ΟΤΑ, με την ενίσχυση της δημοκρατίας και με τη συμμετοχή των πολιτών.
• Ένα συνεκτικό αναπτυξιακό σχέδιο βασισμένο στις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών (όπως αυτές αποτυπώθηκαν και μέσα από τα περιφερειακά συνέδρια), με σεβασμό στο περιβάλλον.
• Τη συγκρότηση μετώπου απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό, την ακροδεξιά, το φασισμό, τη διαφθορά, τη διαπλοκή, τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και την ομοφοβία. Συνεχής και συνεπής υπεράσπιση των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
• Την εφαρμογή κοινωνικής και πολιτιστικής - πολιτισμικής πολιτικής (υγεία, παιδεία, αλληλεγγύη), με την ενίσχυση δημοτικών και κοινωνικών υπηρεσιών με σταθερές και πλήρους απασχόλησης θέσεις εργασίας (8500 προσλήψεις στις ανταποδοτικές υπηρεσίες).
• Την προώθηση της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας ως εναλλακτικού οικονομικού παραδείγματος, που θα συμβάλλει στην ανάπτυξη πολιτικών απασχόλησης, ενισχύοντας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο την κοινωνία των πολιτών και το κοινωνικό της κεφάλαιο.
• Τη θεσμοθέτηση της τακτικής λογοδοσίας.
• Τη χρηστή και διαφανή διαχείριση του δημοσίου χρήματος, με την αξιοποίηση και διάχυση νέων τεχνολογιών για τη βελτίωση της ζωής των πολιτών.
Στο παραπάνω προγραμματικό πλαίσιο θα πρέπει να συμπεριληφθεί και η διεθνής διάσταση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στόχος μας είναι η ενισχυμένη εκπροσώπηση της ΤΑ στην Επιτροπή Περιφερειών της Ε.Ε. -όπου ο ΣΥΡΙΖΑ και η Ευρωπαϊκή Αριστερά μπορούν να διεκδικήσουν την αναβάθμιση του ρόλου της Επιτροπής- καθώς επίσης η συνεργασία της ΤΑ με διεθνή δίκτυα όπως «Διεθνής Συνασπισμός Πόλεων κατά του ρατσισμού» και «Δήμαρχοι για την Ειρήνη».
Για την καλύτερη οργάνωση της δουλειάς μας μπορούμε να διακρίνουμε δύο κατηγορίες Δήμων και Περιφερειών:
• Περιπτώσεις που είμαστε διοίκηση. Το βασικό επιχείρημα θα είναι το έργο που επιτελούν αυτές οι δημοτικές-περιφερειακές αρχές, οι οποίες οφείλουν να το επικοινωνούν στους πολίτες με στόχο την ενεργοποίηση τοπικών κοινωνικών ομάδων ή κινημάτων που μπορούν να προσανατολισθούν σε θετικές και παράλληλες με τις αυτοδιοικητικές αρχές, ενέργειες και όχι μόνο. Η συμμετοχή των δημοτών, ή τουλάχιστον των μελών των παρατάξεων που διοικούν μέσα από συγκροτημένες διαδικασίες, αποτελεί σημαντικό παράγοντα πολιτικής αναζωογόνησης τους.
• Περιπτώσεις όπου βρισκόμαστε στην αντιπολίτευση ή δεν συμμετέχουμε στα Συμβούλια. Σ'' αυτές τις περιπτώσεις πρέπει άμεσα να πρωτοστατήσουμε σε πρωτοβουλίες συγκρότησης προοδευτικών αυτοδιοικητικών σχημάτων, μέσα από αυθεντικές δημοκρατικές διαδικασίες, επιδιώκοντας τη συμμετοχή των πολιτών που είναι δραστήριοι κοινωνικά, σε κινήσεις, συλλόγους, κοινωνικές οντότητες κ.λ.π.
Στα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε μια πολύ σημαντική πολιτική διάσταση: Οι Αυτοδιοικητικές εκλογές, η πορεία προς αυτές και τα αποτελέσματά τους μπορούν και πρέπει να αξιοποιηθούν στην κατεύθυνση της προώθησης βημάτων για ευρύτερες προοδευτικές πολιτικές συγκλίσεις μεταξύ κοινωνικών και πολιτικών υποκειμένων, μέσα από τα κατάλληλα, κάθε φορά, πρόσωπα και τις πλέον κατάλληλες πρακτικές.
4. ''Αξονες προγραμματισμού
α. Οι βασικές μας επιλογές ως προς τα αυτοδιοικητικά σχήματα, τους επικεφαλής, τις συμμαχίες, τους συνδυασμούς πρέπει να έχουν δρομολογηθεί - απαραίτητα - μέσα στο επόμενο 6μηνο, ως ακρότατο χρονικό όριο.
β. Οι τελικές επιλογές πρέπει να είναι αντικείμενο διαβουλεύσεων των παραταξιακών μας σχημάτων, συζητήσεων με τους συμμάχους μας, ζύμωσης μέσα στις τοπικές κοινωνίες.
Στο κομματικό επίπεδο, απαιτείται η εμπλοκή των τοπικών οργανώσεων, των νομαρχιακών επιτροπών, των περιφερειακών επιτροπών, καθώς και των κεντρικών οργάνων του κόμματος. Το τελευταίο αφορά οπωσδήποτε τις περιφέρειες, τις πρωτεύουσες νομών και όλους τους μεγάλους Δήμους.»
