Διεθνής Ημέρα Μουσείων σήμερα και ο κόσμος του πολιτισμού θα τη γιόρταζε με ελεύθερη είσοδο σε όλα τα μουσεία της χώρας, αλλά και με ποικίλες δράσεις, όπως εκθέσεις, θεατρικές αφηγήσεις, ημερίδες, εκπαιδευτικά προγράμματα, βιωματικά εργαστήρια, μουσικές παραστάσεις. Η πανδημία και τα υγειονομικά πρωτόκολλα που εφαρμόζονται οδήγησε εξ ανωτέρας βίας φέτος τα μουσεία να μη λειτουργήσουν. Επειδή όμως γιορτή των μουσείων χωρίς μουσεία δεν νοείται, το ελληνικό τμήμα του ICOM (Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων) οργάνωσε έναν ψηφιακό εορτασμό.
Όπως λέει η πρόεδρός του, Τέτη Χατζηνικολάου, η προετοιμασία ξεκίνησε με το κλείσιμο των μουσείων από την πολιτεία και διήρκεσε όλο τον Απρίλιο. Ολοκληρώνεται αυτές τις ημέρες και όπως κάθε χρόνο θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.
Η 18η Μαΐου θεσπίστηκε το 1977 από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM) ως Διεθνής Ημέρα Μουσείων με σκοπό, όπως σημειώνει η Τέτη Χατζηνικολάου, «να αναδείξει τις συλλογές των μουσείων, αλλά και τον κοινωνικό τους ρόλο». Στην Ελλάδα το τμήμα του ICOM ιδρύθηκε το 1983. «Από μια ευτυχή συγκυρία δόθηκε το έναυσμα και στηρίχθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού, δηλαδή από τη Μελίνα Μερκούρη. Το ελληνικό τμήμα του ICOM λειτουργεί υπό την αιγίδα του ΥΠΠΟ εξαρχής. Η Διεθνής Ημέρα Μουσείων γιορτάστηκε πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1984, πολύ δειλά στην αρχή. Αυτό που είναι πολύ πρωτότυπο και δεν συμβαίνει σε άλλες χώρες του κόσμου, είναι ότι το ελληνικό τμήμα ορίζει κάθε χρόνο ένα τιμώμενο μουσείο για να το γνωρίσει ο κόσμος και το οποίο γίνεται επίκεντρο του εορτασμού», τονίζει η κα Χατζηνικολάου. Φέτος, δυστυχώς, τιμώμενο μουσείο δεν θα υπάρξει, αλλά στην ουσία όλα τα μουσεία που μετέχουν στο ψηφιακό πρόγραμμα θα τιμηθούν με αυτόν τον τρόπο.
Αν νομίζετε πως η Διεθνής Ημέρα των Μουσείων δεν αφορά το κοινό, δεν έχετε δίκιο. «Για τα ελληνικά μουσεία είναι ίσως η πιο δημοφιλής δραστηριότητα της χρονιάς» λέει η κα Χατζηνικολάου. «Ολοι πλέον γνωρίζουν την επέτειο αυτή, ώστε ακόμη και άλλοι φορείς που έχουν μια συλλογή ή οργανώνουν εκθέσεις ενδιαφέρονται να λάβουν μέρος στον εορτασμό. Μουσεία, δημόσια και ιδιωτικά, σε όλη την Ελλάδα, οργανώνουν ποικίλες εκδηλώσεις, υποδέχονται και επικοινωνούν με το κοινό συνεχίζοντας την προσπάθεια που κάνουν όλο τον χρόνο να ανοιχθούν δυναμικά στην κοινωνία.
Από το 2001 και μετά το ΙCOM όλο και περισσότερο προσανατολίζεται σε θέματα που έχουν σχέση με τον κοινωνικό ρόλο των μουσείων. Τα μουσεία είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας, παρακολουθούν την εξέλιξή της, παίρνουν τα μηνύματα των καιρών και ανταποκρίνονται στα αιτήματα της κάθε εποχής. Το θέμα του φετινού εορτασμού είναι ''Μουσεία για την ισότητα: Ποικιλομορφία και κοινωνική συνοχή''.
Η κοινωνική αξία των μουσείων συνδέεται άμεσα με τη δημιουργία βιωματικών εμπειριών που έχουν ιδιαίτερη σημασία για όλους ανεξαιρέτως τους επισκέπτες. Τα μουσεία, ως οργανισμοί με κύρος και φορείς κοινωνικών αλλαγών και ανάπτυξης, αποδεικνύουν στις μέρες μας πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος τους, καθώς αποτελούν σημείο σύνδεσης των διαφόρων κοινοτήτων, συμβάλλοντας στην κοινωνική συνοχή. Μέσα από τις εκθέσεις και τις ποικίλες εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες που οργανώνουν, αλλά και τις καινοτόμες πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν, προβάλλουν την κοινωνική πολυμορφία και δημιουργούν εργαλεία υποστήριξης για την αντιμετώπιση προκαταλήψεων και την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων.
Τα περισσότερα μουσεία του κόσμου έχουν κλείσει για το κοινό επ’ αόριστον λόγω της πανδημίας που μαστίζει τον πλανήτη. Τα μουσεία αποτελούν βασικό πυλώνα πολιτισμού και ανάπτυξης της κοινωνίας. Είναι ζωντανοί οργανισμοί, οι οποίοι -ακόμη και αυτή τη δύσκολη περίοδο- συνεχίζουν το έργο τους μέσα από ψηφιακές εφαρμογές και δράσεις.
Βοηθάμε τα μουσεία να έρθουν κοντά… από απόσταση!» τονίζει η Τέτη Χατζηνικολάου κλείνοντας τη συνομιλία μας.
Διαλέξτε τι θα δείτε
Δεκάδες εκδηλώσεις θα γίνουν και θα προβληθούν από τις ιστοσελίδες μουσείων, καθώς και από τις σελίδες τους σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι μια συνέχεια όσων έμαθαν οι φορείς του πολιτισμού τον τελευταίο καιρό, να λειτουργούν ψηφιακά με μεγάλη επιτυχία. Στον ιστότοπο του Ελληνικού Τμήματος του ICOM θα βρείτε ολόκληρο το πρόγραμμα. Μερικές εκδηλώσεις ξεκινούν νωρίτερα, οπότε έχετε τον νου σας στις ημερομηνίες. Ας δούμε μερικές από τις εκδηλώσεις:
Ξενάγηση στο σπίτι και εργαστήριο του ζωγράφου Γιώργου Γουναρόπουλου από τη Διονυσία Γιακουμή, δρ Ιστορίας της τέχνης-επιμελήτρια - Μουσείο Γ. Γουναρόπουλου, ξεκινά σήμερα στη διεύθυνση. Μπορείτε να περιηγηθείτε στον κόσμο του Γιώργου Γουναρόπουλου και στους χώρους του μουσείου με την εφαρμογή 360ο και δείτε τα έργα της συλλογής με άλλο μάτι, φτιάχνοντας παζλ και παίζοντας παιχνίδια μνήμης.
Η Εθνική Πινακοθήκη, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Μουσείων 2020 παρουσιάζει την ψηφιακή δράση Solitaire / Solidaire, η οποία έχει ξεκινήσει από την Πρωτομαγιά και θα κορυφωθεί τη Δευτέρα. Αφορά τη ροή 2 ή 3 ημερήσιων αναρτήσεων στις σελίδες της στο Facebook και το Instagram, με έργα από όλα τα τμήματα των συλλογών της, επιλεγμένα και σχολιασμένα από τις επιμελήτριές της. Η αντιπροσώπευση όλων των τμημάτων των συλλογών του μεγαλύτερου μουσείου νεοελληνικής τέχνης εξασφαλίζει την ποικιλομορφία της δράσης, ενώ η ανάδειξη της σπουδαιότητας της κοινωνικής συνοχής, μέσα από όλα σχεδόν τα επιλεγμένα έργα, νοηματοδοτεί τον παιγνιώδη τίτλο του φετινού εορτασμού.
Η δράση θα ολοκληρωθεί με την παρουσίαση μιας ψηφιακής έκθεσης, η οποία θα φιλοξενηθεί στον επίσημο ιστότοπο της Εθνικής Πινακοθήκης και θα προκύψει από τη σύνθεση των επιμέρους αναρτήσεων που θα έχουν προηγηθεί στα κοινωνικά της μέσα.
Το Επιγραφικό Μουσείο συμμετέχει στις ψηφιακές δράσεις μέσα από τον υπό κατασκευή ιστότοπό του.
• «Το πολίτευμά μας λέγεται δημοκρατία. Ισότητα και ισονομία στην αρχαία Αθήνα». Παρουσιάζονται τα κληρωτήρια ως μέσα για τη λειτουργία της άμεσης δημοκρατίας στην αρχαία Αθήνα.
• «Το χαμένο κείμενο», βιντεο-περιήγηση στο Επιγραφικό Μουσείο, ένα έργο της εικαστικού Νίνας Παππά. Ο επισκέπτης θα γνωρίσει τα πρόσωπα που βρίσκονται πίσω από τα εκθέματα, θα κατανοήσει τους λόγους για τους οποίους εκείνοι αφοσιώνονται στα χαραγμένα κείμενα και θα ξανακοιτάξει τους πέτρινους όγκους με την ανοίκεια γλώσσα, αναγνωρίζοντας την ιστορία τους.
Εκτός Αθηνών
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών μάς προσκαλεί να μείνουμε σπίτι και να μπούμε στο Μουσείο. Ψηφιακό «ραντεβού» στην είσοδο της ρωμαϊκής έπαυλης της οδού Γερμανού για μια περιήγηση σε αίθρια, χώρους συμποσίου, πολυτελή λουτρά, κουζίνες και κουζινικά! Διάρκεια αφήγησης/ξενάγησης: 30’-40’.
Η δράση θα είναι προσβάσιμη στην ιστοσελίδα του Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών τη Δευτέρα ώρα 7:00-7:30μ.μ..
Βίντεο με υπομνηματισμένα αντικείμενα από τις Συλλογές της Εταιρείας Κρητικών Ιστορικών Μελετών, που εστιάζουν σε γυναικείες και παιδικές φιγούρες, αποτυπώνοντας παράλληλα νοοτροπίες, συνήθειες, τάσεις για τον τρόπο και την ποιότητα ζωής του περασμένου αιώνα παρουσιάζει το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης. Με την επιμέλεια της επιμελήτριας Εθνογραφικών Συλλογών ΕΚΙΜ, Αγγελικής Μπαλτατζή.
Επιπλέον, στη δύσκολη αυτή συγκυρία και τις συνθήκες αναγκαστικού περιορισμού που όλοι βιώνουμε, η Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών συνεχίζει την παραγωγή και διάχυση πολιτιστικού έργου προς όφελος όλων. Προς την κατεύθυνση αυτή ανέπτυξε από την περασμένη Τετάρτη την εβδομαδιαία δράση «Το Ιστορικό Μουσείο έρχεται στο σπίτι σας», που αποβλέπει στην παροχή μουσειακής εμπειρίας χωρίς φυσική παρουσία στους χώρους του Μουσείου.
Συμμετέχοντας στον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων 2020, το Πλωτό Μουσείο Νεράιδα σχεδίασε και προσφέρει στο κοινό δύο νέες ψηφιακές δράσεις. Η πρώτη είναι μια ψηφιακή περιήγηση στο μουσείο, η οποία, μέσα από αφήγηση και φωτογραφικό υλικό, δίνει στον «εικονικό» επισκέπτη την ευκαιρία να γνωρίσει τις κεντρικές ιστορίες του μουσείου, την ιστορία του ίδιου του πλοίου αλλά και την επιχειρηματική ιστορία του πλοιοκτήτη, Γιάννη Λάτση. Ο ψηφιακός αυτός περίπατος στο μουσείο πραγματοποιεί συγκεκριμένες στάσεις σε εκθέματα, κατά τις οποίες γίνεται εκτενέστερη αναφορά σε γνωστά και λιγότερο γνωστά στιγμιότυπα που συνδέονται με την ιστορία του. Η δεύτερη ψηφιακή δράση απευθύνεται σε παιδιά δημοτικού και σκοπό έχει τη δημιουργική απασχόληση και την εξοικείωσή τους με την ιστορία του Νεράιδα. Εχει τίτλο «Το πλοίο σε καραντίνα!» και αναφέρεται στις περιόδους «ανάπαυσης» του Νεράιδα, επιχειρώντας να συνδέσει τη ζωή και την πορεία ενός πλοίου με τη δική μας κατά την τρέχουσα περίοδο. Μέσα από ερωτήματα καλεί το παιδί να αναλογιστεί και να συνθέσει την εικόνα του πλοίου, όταν αυτό ανοίξει ξανά τις πόρτες του, με μια ζωγραφιά ή και λίγες προτάσεις.
Περισσότερες πληροφορίες για το μουσείο θα βρείτε στην ιστοσελίδα.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας εγκαινιάζει τη Δευτέρα την ψηφιακή έκθεση με τίτλο «...μέγιστα γέρα πρόκειται δρόμου…» αφιερωμένη στα έπαθλα του Σπύρου Λούη, νικητή του πρώτου Μαραθωνίου Δρόμου των Α’ Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το έτος 1896.
Παράλληλα με τη λειτουργία της ως άνω ψηφιακής έκθεσης, υπενθυμίζουμε και τη διαρκώς ανανεούμενη ψηφιακή δράση της Εφ.Α. Ηλείας που αφορά τη λειτουργία καναλιού στην πλατφόρμα YouTube με οπτικοακουστικό υλικό αρχαιολογικού περιεχομένου.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης προτείνει έναν διαφορετικό τρόπο προσέγγισης των αρχαιοτήτων αποδίδοντας τη μορφή τους μέσα από τη γραφή ποιημάτων Ελλήνων δημιουργών και προσκαλεί τους διαδικτυακούς επισκέπτες του να καταθέσουν τα καλλιγράμματα που θα δημιουργήσουν οι ίδιοι, μεταφέροντας ένα ποίημα ή μια ιστορία που θα επιλέξουν ή θα εμπνευστούν στο σχήμα αντικειμένων που αγαπούν. Το περιεχόμενο της έκθεσης θα εμπλουτίζεται συνεχώς.
Η τέχνη απέναντι στον Covid-19. Ένα ψηφιακό λεύκωμα των τόσο ιδιαίτερων ημερών που διανύουμε αποτυπώνεται στη νέα διαδικτυακή πλατφόρμα τέχνης του MOMus (Οργανισμός Μουσείων Θεσσαλονίκης) με τον τίτλο «So Far So Close / Τόσο Μακριά Τόσο Κοντά» με πρωτότυπο καλλιτεχνικό υλικό που θα αναρτάται, στο πλαίσιο των προγραμμάτων ανθεκτικότητας που υλοποιεί ο Οργανισμός. Η πλατφόρμα res.momus.gr δέχεται τους ψηφιακούς της επισκέπτες ώστε να καταθέσουν το δικό τους έργο τέχνης, τη δική τους καλλιτεχνική άποψη, σαν ανταπόκριση στις συνθήκες εγκλεισμού που βιώνουμε.
Μια φωτογραφία, ένα ζωγραφικό έργο, σχέδιο ή άλλο εικαστικό μέσο που μπορεί να περιέχει εικόνα, animation, ήχο, κείμενο ή βίντεο βρίσκουν τη θέση τους online. Πρόκειται για δικτύωση κοινού και καλλιτεχνών που επιδιώκει να μας φέρνει όλους κοντά και σε άμεση και διαδραστική επικοινωνία με την καλλιτεχνική δημιουργία, έστω και από την απόσταση του διαδικτύου.
Στην πλατφόρμα συμμετέχουν όλες οι Διευθύνσεις του MOMus. Με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
