“Η προσχολική αγωγή αποτελεί μια από τις βασικότερες προϋποθέσεις της κοινωνικής ευημερίας, του περιορισμού των ανισοτήτων και της ανάπτυξης. Θεωρείται μια από τις καλύτερες επενδύσεις που μπορεί να κάνει ένα κράτος. Γιατί αγνοείται στην Ελλάδα;”
Eτσι ξεκινά η έρευνα που έκανε η διαΝΕΟσις για την προσχολική εκπαίδευση το 2017, η πιο σοβαρή δημόσια καταγραφή που έχει γίνει έως σήμερα στην χώρα μας για την εκπαίδευση των πολύ μικρών παιδιών.
Και η πρόσφατη και πολυδιαφημισμένη Έκθεση Πισσαρίδη, γράφει στην σελίδα 81:
“Μεγάλος αριθμός μελετών διεθνώς δείχνει ότι κατάλληλα σχεδιασμένες πολιτικές προσχολικής αγωγής έχουν εξαιρετικά υψηλές οικονομικές αποδόσεις στο μέλλον. Επομένως, είναι κεφαλαιώδους σημασίας η επένδυση στον τομέα αυτό, παρότι συχνά στον δημόσιο διάλογο ακούγονται υποτιμητικές αναφορές, όπως για «στάθμευση παιδιών».
Αλλά και ο ίδιος ο σημερινός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, έλεγε στις 21 Δεκεμβρίου 2017:
“Αποδίδω πάρα πολύ μεγάλη σημασία στην προσχολική αγωγή. Και θεωρώ μέγιστη πολιτική προτεραιότητα κάθε οργανωμένου Κράτους να δίνεται η δυνατότητα σε όλα τα παιδιά να έχουν πρόσβαση σε ποιοτικούς παιδικούς σταθμούς»
Στην Αμερική πάλι, το λένε πολύ πιο πρακτικά:
“Αν έχεις μόνο είκοσι χιλιάδες δολάρια να επενδύσεις στην εκπαίδευση του παιδιού σου, δώσ’ τα για ένα καλό preschool. Διότι εκεί θα χτιστεί ο χαρακτήρας του».
Τα παραπάνω λόγια όμως έρχονται σε αντίθεση με τα έργα μας, ως κοινωνία. Διότι τις ημέρες αυτές του αυστηρού (υποτίθεται) lockdown με τους μποτιλιαρισμένους από αυτοκίνητα δρόμους, καθένας μας μπορεί να αγοράσει ένα κέικ, ένα κουστούμι ή έναν υπολογιστή – αλλά τα μικρά παιδιά εξακολουθούν να παραμένουν μακριά από τα σχολεία τους από τα μέσα Νοεμβρίου.
Τα οποία σχολεία έκλεισαν, σύμφωνα με τα λεχθέντα της κυβέρνησης, όχι διότι τα μικρά παιδιά διασπείρουν τον ιό ή δεν τηρούν τα μέτρα προστασίας – το αντίθετο. Αλλά για να μειωθεί η κινητικότητα ημών των ενηλίκων, όσων μποτιλιάρουμε καθημερινά τους δρόμους πηγαίνοντας για κούρεμα ή για ψώνια με click away.
Και ξέρετε τι είναι εξοργιστικό; Το γεγονός πως από την ημέρα του πρώτου lockdown τον περασμένο Μάρτιο, όσο και αν ψάξετε δεν θα βρείτε μια κυβερνητική ανακοίνωση που μιλά αποκλειστικά για τα σχολεία των πολύ μικρών ηλικιών, αυτά που υποτιμητικά αποκαλούμε στην Ελλάδα «παιδικούς σταθμούς». Φράση τραγική, που παραπέμπει σε parking ψυχών και σε ακινησία.
Aπλώς, η απόφαση για κλείσιμο και άνοιγμα των υπόλοιπων σχολικών βαθμίδων συμπαρασύρει και τα preschools, λες και μιλάμε για το ίδιο πράγμα. Παρόλο που τα κρούσματα κορονοϊού σε αυτά μπορεί να είναι και μηδενικά (δεν το γνωρίζουμε διότι δεν έχουν δημοσιευτεί στατιστικά στοιχεία για αυτές τις ηλικίες). Παρόλο που για τα παιδιά των πολύ μικρών ηλικιών είναι τρομακτικά δύσκολο, έως αδύνατον, να υπάρξει τηλεκπαίδευση. Παρόλο που δεν υπάρχει κάποια μελέτη διεθνώς που συνδέει τις πολύ μικρές ηλικίες με την μετάδοση του ιού. Παρόλο που οι γονείς αναγκάζονται να ενεργοποιούν καθημερινά παππούδες και γιαγιάδες, ευπαθείς ομάδες δηλαδή, για να προσέχουν τα παιδιά.
Και προπαντός, παραγνωρίζοντας το γεγονός πως για τα μικρά παιδιά το σχολείο δεν είναι χώρος απόκτησης ακαδημαϊκής γνώσης - αλλά μια αναντικατάστατη πηγή ενδυνάμωσης του χαρακτήρα & της προσωπικότητας τους μέσα από βιωματικές δραστηριότητες που στηρίζονται στην φυσική αλληλεπίδραση με την σχολική κοινότητα και με το περιβάλλον.
Την ίδια στιγμή, εκατοντάδες άλλες χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο τα διατηρούν ανοιχτά (Ιαπωνία, Κίνα, Σιγκαπούρη, Σκανδιναυικές χώρες, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ιρλανδία, η Γερμανία τα έκλεισε μόλις τώρα συνδέοντας το lockdown με τις διακοπές των Χριστουγέννων, κλπ), αναγνωρίζοντας αυτό που αναφέρει και η μελέτη της διαΝΕΟσις: πως η προσχολική αγωγή αποτελεί μια από τις βασικότερες προϋποθέσεις κοινωνικής ευημερίας για ένα έθνος. Και συνεκτιμώντας προφανώς το σχεδόν μηδενικό ποσοστό κρουσμάτων και μεταδοτικότητας του κορονοϊου στις πολύ μικρές ηλικίες.
Αυτό λοιπόν που εύλογα περιμένουμε και από την ελληνική κυβέρνηση, είναι να αποσυνδέσει την απόφαση για την επαναλειτουργία των σχολείων των πολύ μικρών παιδιών από αυτή που θα αφορά στις υπόλοιπες εκπαιδευτικές βαθμίδες.
Στις πολύ μικρές ηλικίες (προσχολική εκπαίδευση & νηπιαγωγείο), η ζημιά που προκαλείται στην ψυχή και στην εξέλιξη των παιδιών από τα κλειστά σχολεία είναι αδύνατον να μετρηθεί. Θα πρέπει να γίνει μια σοβαρή συναξιολόγηση όλων των παιδαγωγικών, ιατρικών & κοινωνιολογικών δεδομένων και η απόφαση για το άνοιγμα ή όχι των παραπάνω σχολείων να τεκμηριωθεί αυτόνομα και ανεξάρτητα, με τον ίδιο αξιόπιστο και επιστημονικό τρόπο που τεκμηριώνεται κάθε άλλη κυβερνητική απόφαση στα πλαίσια της πανδημίας.
* Ο Γιάννης Κ. Γιαννούδης είναι συνιδρυτής & διευθυντής του σχολείου για πολύ μικρά παιδιά Dorothy Snot preschool & kindergarten
