Την παλιά της εικόνα, την εικόνα που είχε από τα κλασικά μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια, με την ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια, θα αποκτήσει και πάλι η Ακρόπολη των Αθηνών. Όταν θα υλοποιηθεί η πρόταση του Μανόλη Κορρέ, η κεντρική είσοδος προς την Ακρόπολη θα είναι εντελώς διαφορετική, με ευθείες μαρμάρινες κλίμακες και πλατύσκαλα, και ο επισκέπτης θα έχει μια σαφώς βελτιωμένη εμπειρία κατά την προσέγγισή του στον αρχαιολογικό χώρο. Θα βλέπει μπροστά του τα Προπύλαια και την Αθηνά Νίκη αντί για την οφιοειδή κλίμακα από την οποία ανεβαίνει τώρα βλέποντας τα σκαλοπάτια.
Η πρόταση, που αφορά την αποκατάσταση της δυτικής προσπέλασης στην Ακρόπολη, συντάχθηκε από τον Ομότιμο Καθηγητή της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ και πρόεδρο της Επιτροπής Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως (ΕΣΜΑ) Μανόλη Κορρέ. Αναφέρεται στην κλίμακα ανόδου των επισκεπτών του αρχαιολογικού χώρου από τη δυτική είσοδο προς τα Προπύλαια και εν συνεχεία στον Παρθενώνα και στα υπόλοιπα μνημεία της Ακρόπολης. Έχει εγκριθεί ομόφωνα από την ΕΣΜΑ.
Ο λόφος της Ακρόπολης είναι φυσικά οχυρός και απρόσιτος από όλες του τις πλευρές, εκτός από τη δυτική. Δεδομένου ότι στις υπόλοιπες πλευρές οι πλαγιές είναι απόκρημνες καθιστώντας αδύνατη την πρόσβαση απ' αυτές, η άνοδος του Κοινού προς την κορυφή του Ιερού Βράχου, γινόταν πάντοτε από τη δυτική πλευρά. Ήδη από τη μυκηναϊκή εποχή κατασκευάστηκαν τείχη και ίχνη αυτής της οχύρωσης είναι ορατά, κυρίως στα νοτιοανατολικά των Προπυλαίων.
Για την προσπέλαση στην κορυφή του λόφου της Ακρόπολης, από τον 6ο αι. π.Χ είχε κατασκευαστεί πλατιά ανωφερική πρόσβαση με μορφή ράμπας, πλάτους 12,00 μ., η οποία χρησίμευε και για τη μεταφορά των υλικών κατασκευής των ναών. Ο δρόμος περνούσε κατά τον 5ο αι. π.Χ. από την κεντρική αίθουσα των Προπυλαίων, όπως και σήμερα. Η άνοδος προς τα Προπύλαια είχε διπλάσιο πλάτος από την παλαιότερη, επίσης ευθύγραμμη αναβάθρα, της αρχαϊκής περιόδου.
Έγιναν διάφορες μετατροπές κατά τον 1ο αι. μ. Χ. όπως αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφών, κυρίως από το 1835 έως το 1850. Η κλίμακα διακοπτόταν από ένα ευρύ πλατύσκαλο τεσσάρων (4 μ.) μέτρων σε όλο το πλάτος της, το οποίο ήταν συνεχόμενο προς Βορρά με το άνδηρον, επί του οποίου στέκει το Βάθρον του Αγρίππα και προς Νότο, με οδό ανερχόμενη από τα νότια και διερχόμενη μπροστά από τον πύργο της Αθηνάς Νίκης.
Από το ευρύ πλατύσκαλο έως τα Προπύλαια, υπήρχαν 36 βαθμίδες και δύο στενά πλατύσκαλα, ένα τερματικό και ένα ενδιάμεσο, ενώ πριν από το μεγάλο πλατύσκαλο υπήρχε μια ακόμη κλίμακα με 26 βαθμίδες και προ αυτής ένα πλατύσκαλο τριών (3 μ.) μέτρων.
Στα τέλη του 3ου αι. μ.Χ. επιδρομές (επιδρομή των Ερούλων το 267 μ.Χ.) και ανασφάλεια υπαγόρευσαν την εκτέλεση οχυρωματικών έργων από τους Ρωμαίους. Στην περιοχή δυτικά των Προπυλαίων κατασκευάσθηκε ισχυρό τείχος με δύο πύλες, μία κάτω από τον πύργο της Αθηνάς Νίκης και μία στα δυτικά.
Η Πύλη που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του βράχου της Ακρόπολης αποτελεί σήμερα την κύρια είσοδο για την ανάβαση στον Ιερό βράχο, μπροστά από την κλίμακα, δυτικά των Προπυλαίων και πήρε το όνομά της από τον Γάλλο αρχαιολόγο Beulé που διενήργησε ανασκαφές στο σημείο αυτό, το 1852. Αποτελούσε τμήμα ενός ενισχυμένου οχυρωματικού έργου και πλαισιωνόταν από δύο ορθογωνικής κάτοψης πύργους, ένα στα βόρεια και ένα στα νότια.
Για την κατασκευή της πύλης και των πύργων χρησιμοποιήθηκε οικοδομικό υλικό από παλαιότερα κτίσματα και κυρίως τα αρχιτεκτονικά μέλη από το μνημείο του Νικία, έργο του τέλους του 4ου αι. π.Χ., που βρισκόταν στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης (σώζονται τα θεμέλια του μνημείου, ανάμεσα στο θέατρο του Διονύσου και στη στοά του Ευμένους). Επάνω στο επιστύλιο της πύλης διακρίνεται ακόμα η εντοιχισμένη αναθηματική επιγραφή, που αναφέρεται στη χορηγική νίκη του Νικία Νικοδήμου.
Λίγα χρόνια μετά την ίδρυση του αυτόνομου (1826) και κατόπιν ανεξάρτητου ελληνικού (1830) κράτους και τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην Αθήνα το 1834 κινήθηκε το ενδιαφέρον για την αποκατάσταση των μνημείων της Ακρόπολης.
Από το 1834 έως το 1888 καθαιρέθηκαν προσκτίσματα και επικτίσματα και από το 1850 έως το 1917. Επίσης, από το 1977 έως το 2016 πραγματοποιήθηκαν αναστηλωτικές εργασίες, οι οποίες ανέδειξαν, κατά το δυνατόν, τις εξαιρετικές αξίες του αρχαίου αριστουργήματος.
Το 1850 η μαρμάρινη κλίμακα αναστηλώθηκε κατά το ένα έβδομο του πλάτους της, σε συμφωνία με την αντίστοιχη αρχαιολογική μαρτυρία. Ωστόσο, το 1890 και το 1934, η κλίμακα συμπληρώθηκε, από το μέσον της έως την πύλη, «κατά τρόπον λίαν βλαπτικό για τα μαρμάρινα μέλη της και την αυθεντικότητα της μορφή της όπως τονίζεται στην πρόταση.
Το 1957, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου προγράμματος, το μεν εσφαλμένο μέρος της κλίμακας διατηρήθηκε, ενώ το ορθώς αναστηλωμένο μέρος καθαιρέθηκε, υπέρ της νυν δις τεθλασμένης ατραπού, πλάτους 2,30 μ. (της οφιοειδούς που αναφέραμε στην αρχή).
Σύμφωνα με την έκθεση του Καθηγητή κ. Μ. Κορρέ, η επιμήκυνση της διάρκειας των έργων επί των μνημείων της Ακρόπολης, λειτούργησε ανασταλτικά για κάποια ευρύτερης εμβέλειας προγράμματα, κυρίως εκείνα της αποκατάστασης των βατών επιφανειών ώστε να μην χαθεί χρόνος.
Προ πολλού έχει διαπιστωθεί ότι οι συνθήκες υποδοχής των επισκεπτών κατά τις ώρες αιχμής (και όχι μόνον) δεν είναι οι επιθυμητές. Κατά καιρούς, έχει προταθεί η δυνατότητα εύρεσης λύσης για την αντιμετώπιση του προβλήματος, μέσω ενός μεγίστου επιτρεπόμενου αριθμού επισκεπτών και συντονισμού αυτών με ένα σύστημα χρονικής ισοκατανομής ανά ώρα, ημέρα, εβδομάδα και μήνα. Κρίνεται ότι το μέτρο αυτό, δεδομένου του μεγάλου αριθμού, δεν θα μεταβάλει τελείως την κατάσταση.
Επίσης, η αινιγματική διάταξη των βαθμίδων, πλησίον του μεγάλου πλατύσκαλου, μέχρι πρότινος θεωρείτο αυθεντική, ωστόσο πρόκειται για αποτέλεσμα μη τεκμηριωμένης πρότασης και παρερμηνείας των ανασκαφικών ευρημάτων. Πέραν όμως των μέτρων σχετικά με την ορθή διαχείριση του αριθμού των επισκεπτών, είναι σκόπιμη η αποκατάσταση της ανάβασης, στο σύνολό της, ή σε ικανό τμήμα αυτής, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί, σε συμφωνία ως προς την αρχαιολογική τεκμηρίωση, για λόγους κυρίως ορθής πρόσληψης της μορφής των μνημείων και των διαμορφώσεων του εδάφους.
Η πρόταση προβλέπει: καθαίρεση των εσφαλμένων μερών, αποκατάσταση του μεγάλου πλατύσκαλου σε όλη την έκτασή του, ικανό μέρος του οποίου, σώζεται.
Αποκατάσταση της επιφάνειας του προς Βορρά, ανδήρου και της από τα νότια, ανερχόμενης οδού, σε συνέχεια προς το πλατύσκαλο. Επίσης, άλλες αποκαταστάσεις και καθαιρέσεις, με άρση παλαιών σφαλμάτων και χρήση αυθεντικού υλικού. Στόχος, η τεκμηριωμένη αρχαιολογικά άνοδος προς την κορυφή του Ιερού Βράχου αλλά και μια νέα, εντυπωσιακή θέαση από τον επισκέπτη.
Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, μετά την ομόφωνη γνωμοδότηση του ΚΑΣ, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Η χθεσινή γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου ανοίγει τον δρόμο για την εκπόνηση μίας πολύ σημαντικής μελέτης από τον Μανόλη Κορρέ και τους συνεργάτες του. Η Ακρόπολη οφείλει να είναι πάντοτε στο κέντρο του ενδιαφέροντός μας. Με την πρόταση του Μανόλη Κορρέ αποδεικνύεται πόσο απέχει η σημερινή εικόνα της εισόδου της Ακροπόλεως από την αυθεντικότητα της μορφής της.
Το θέμα της αυθεντικότητας στα μνημεία και στους αρχαιολογικούς χώρους είναι μία μείζον παράμετρος, την οποία οφείλουμε να λαμβάνουμε με σοβαρότητα διαρκώς υπόψη. Συγχρόνως, στην Ακρόπολη, πρέπει να διαχειριζόμαστε το πλήθος των επισκεπτών, καθώς αποτελεί, εκτός από μείζονα αρχαιολογικό χώρο με τεράστιας σημασίας συμβολικό χαρακτήρα, και μείζονα τουριστικό πόλο. Με εξαίρεση το 2020, λόγω της πανδημίας, η εικόνα του καλοκαιριού στην Ακρόπολη, είναι χιλιάδες επισκέπτες να συνωστίζονται στην είσοδο. Το φαινόμενο αυτό πρέπει να το διαχειριστούμε, όχι μόνο για να διευκολύνουμε την επισκεψιμότητα, αλλά κυρίως για να προστατεύσουμε αυτό τούτο το μνημείο. Με την προτεινόμενη μελέτη, αναδεικνύεται ο μνημειακός χαρακτήρας της πρόσβασης στα μνημεία της Ακροπόλεως και συγχρόνως επιλύονται θέματα διαχείρισης κυκλοφορίας των επισκεπτών.
Δεδομένου ότι η Ακρόπολη είναι εγγεγραμμένη στα μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, είναι προφανές ότι με την ολοκλήρωση της μελέτης και η UNESCO θα ενημερωθεί, αλλά θα οργανωθεί και επιστημονικό συνέδριο, που θα αφορά συνολικά τα έργα επί του Ιερού Βράχου. Ήδη, το Υπουργείο Πολιτισμού και οι αρμόδιες υπηρεσίες του προετοιμάζονται για την επόμενη Προγραμματική Περίοδο. Συγχρόνως, έχουν ολοκληρωθεί τα έργα προσβασιμότητας στον Ιερό Βράχο και τώρα, ξεκινά η συγκεκριμένη μελέτη. Όλα αυτά θα αποτελέσουν αντικείμενο του επιστημονικού συνεδρίου, το οποίο θα οργανώσει το Υπουργείο Πολιτισμού το φθινόπωρο, μόλις οι συνθήκες της πανδημίας επιτρέψουν τη διά ζώσης παρουσία ειδικών επιστημόνων, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να βρεθούν επάνω στον βράχο και να δουν από κοντά το σύνολο των πεπραγμένων και το σύνολο του επόμενου προγράμματος».
