Ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Ταγίπ Ερντογάν συναντώνται σήμερα για δεύτερη φορά μέσα σε δύο εβδομάδες, αφού η Τουρκία βοήθησε στην επίτευξη συμφωνίας για την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας που είχαν μπλοκαριστεί από τη ρωσική εισβολή.
Αν και η Τουρκία έχει επικρίνει την εισβολή και παρείχε στην Ουκρανία όπλα, δεν συμμετέχει στις κυρώσεις της Δύσης σε βάρος της Μόσχας. Η προσεκτική ισορροπία που κρατάει η τουρκική ηγεσία αντικατοπτρίζει την πολυπλοκότητα των δεσμών της με τη Ρωσία, οι οποίοι εκτείνονται από στενή συνεργασία στον τομέα της ενέργειας μέχρι τον στρατιωτικό ανταγωνισμό τους στην Συρία, τη Λιβύη και το Αζερμπαιτζάν.
Ουκρανία
Ημέρες αφού ο πρόεδρος Πούτιν και ο Ερντογάν συναντήθηκαν στην Τεχεράνη, η Τουρκία επέβλεψε μια συμφωνία για την επανεκκίνηση των εξαγωγών σιτηρών της Ουκρανίας. Σύμφωνα με αυτήν, η Τουρκία φιλοξενεί ένα κέντρο κοινών επιχειρήσεων με τη Ρωσία, την Ουκρανία, την Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη με αποστολή την ασφαλή μεταφορά των ουκρανικών εξαγωγών στις παγκόσμιες αγορές.
Η Τουρκία βασίζεται σημαντικά στη Ρωσία και την Ουκρανία για σιτηρά. Από τη Ρωσία εισήγαγε το 56% των σιτηρών της για το 2021 έναντι 2,24 δισ.δολαρίων ενώ οι εισαγωγές της από την Ουκρανία ανήλθαν στα 861 εκατομμύρια δολάρια.
Πωλήσεις όπλων
Τα τουρκικά drones Bayraktar που πουλήθηκαν στην Ουκρανία έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην επιβράδυνση της επέλασης των ρωσικών δυνάμεων τον Φεβρουάριο στην Ουκρανία. Αλλά η Τουρκία έχει επίσης δεσμούς άμυνας και με την Ρωσία. Αγόρασε τους ρωσικούς S-400 το 2019 και έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα αγοράσει κι άλλους, εξαγριώνοντας την Ουάσινγκτον που ακύρωσε την πώληση των μαχητικών F-35 και επέβαλε κυρώσεις στην αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας. Ο Ερντογάν δήλωσε πέρυσι ότι η Τουρκία σκέφτεται περαιτέρω κοινά αμυντικά βήματα με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων μαχητικών αεροσκαφών και υποβρυχίων.
Σε διαφορετικά στρατόπεδα
Στη Συρία, η Τουρκία στηρίζει τους μαχητές που έφτασαν κοντά στο να ανατρέψουν τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, μέχρι που η ρωσική επέμβαση έσωσε τον σύριο ηγέτη και τον βοήθησε να τους περιορίσει σ' έναν θύλακα στη βορειοδυτική Συρία, κοντά στα τουρκικά σύνορα.
Τον Φεβρουάριο του 2020,όταν μια αεροπορική επίθεση προκάλεσε τον θάνατο τουλάχιστον 34 Τούρκων στρατιωτών, η Τουρκία έστειλε ενισχύσεις στο Ιντλιμπ για να εμποδίσει την προέλαση των δυνάμεων της συριακής κυβέρνησης που έχει την στήριξη της Ρωσίας. Ο Ερντογάν ανακοίνωσε πρόσφατα ότι η Τουρκία σχεδιάσει ακόμα μια επιχείρηση στη βόρεια Συρία στοχοποιώντας περιοχές που ελέγχονται από τους Σύριους Κούρδους μαχητές YPG, προκαλώντας έντονες επικρίσεις από τη Ρωσία, το Ιράν και τις ΗΠΑ.
Στη Λιβύη, η στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας απώθησε μια επίθεση στη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης από τις δυνάμεις της κυβέρνησης της ανατολικής Λιβύης που στηρίζονταν από μαχητές του ρωσικού Wagner Group.
Στο Αζερμπαϊτζάν, η Τουρκία στήριξε τη στρατιωτική επίθεση που είχε στόχο την απώθηση των Αρμενικών δυνάμεων από την ορεινή περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ στο νότιο Καύκασο, μια περιοχή που η Ρωσίας θεωρεί μέρος της δικής της σφαίρας επιρροής.
Ενέργεια
Το ρωσικό φυσικό αέριο αποτελεί το 45% των εισαγωγών ενέργειας της Τουρκίας πέρυσι, που κινήθηκε σε επίπεδα ρεκόρ εξαιτίας της ξηρασίας και της ανάγκης για μεγαλύτερη παραγωγή ενέργειας από αέριο. Ο ρωσικός κολοσσός Rosatom επίσης κατασκευάζει ένα πυρηνικό σταθμό στο Ακούγιου στη νότια Τουρκία, που ο Πούτιν ανακοίνωσε ότι θα αρχίσει να λειτουργεί από τη νέα χρονιά. Η μονάδα αναμένεται να καλύπτει το 10% των ενεργειακών αναγκών της Τουρκίας και θα συνεχίσει να διοικείται από τη Rosatom για αρκετές δεκαετίες
Τουρισμός
Επτά εκατομμύρια Ρώσοι τουρίστες επισκέφτηκαν την Τουρκία το 2019, ο μεγαλύτερος αριθμός από κάθε άλλη χώρα, πριν η πανδημία μειώσει δραματικά τα ταξίδια στο εξωτερικό. Ο τουρισμός παραμένει σημαντική πηγή εσόδων για την τουρκική οικονομία.
Προσωπική χημεία
Ο Πούτιν και ο Ερντογάν έχουν διοικήσει τις χώρες τους για δύο τρικυμιώδεις δεκαετίες. Το 2015 ο στρατός της Τουρκίας κατέρριψε ένα ρωσικό αεροσκάφος που μπήκε στον τουρκικό εναέριο χώρο, προκαλώντας κρίση στις διμερείς σχέσεις. Ωστόσο, λιγότερο από ένα χρόνο μετά, ο Πούτιν ήταν από τους πρώτους ηγέτες παγκοσμίως που δήλωσε τη στήριξη του στο πρόσωπο του Ερντογάν που διασώθηκε από μια απόπειρα πραξικοπήματος, βάζοντας έτσι τις βάσεις για τις όλο και πιο στενές αμυντικές σχέσεις.
Και οι δύο ωστόσο, έχουν φροντίσει να στήσουν ο ένας τον άλλον σε συναντήσεις κορυφής, κάνοντας τα ΜΜΕ να εικάζουν αν τελικά παίζονται μεταξύ τους παιχνίδια εγωισμού. Ο Ερντογάν περίμενε τον Πούτιν για δύο λεπτά το 2020, ενώ τον περασμένο μήνα στην Τεχεράνη, οι ρόλοι αντιστράφηκαν προκαλώντας την απορία αν ο Τούρκος πρόεδρος πήρε έτσι το αίμα του πίσω.
