Ας κάνουμε μία υπόθεση εργασίας. Ο πρωθυπουργός της χώρας αλλάζει την οικονομική πολιτική που θέτει ως προτεραιότητα τη δημοσιονομική σταθερότητα και βγαίνει στη Βουλή κατά τη διαδικασία ψήφισης του προϋπολογισμού ανακοινώνοντας αυξήσεις στους μισθούς του δημοσίου και στις συντάξεις, μειώσεις των συντελεστών ΦΠΑ και άλλα εύηχα μέτρα στα αυτιά των ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας και όχι μόνο. Ράβει ένα δημοσιονομικό «κουστουμάκι» της τάξεως των 5-6 δισ. ευρώ και ουσιαστικά μηδενίζει το πρωτογενές πλεόνασμα του Προϋπολογισμού του 2025. Ούτε γάτα ούτε ζημιά. Απλώς μεγαλώνει το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης, διότι θα πρέπει με κάποιο τρόπο να πληρωθούν και οι τόκοι εξυπηρέτησης του χρέους. Και πώς θα πληρωθούν; Μα με δάνεια φυσικά. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος.
Πάμε να δούμε τι θα γίνει το αμέσως επόμενο δευτερόλεπτο. Οι αποδόσεις των ομολόγων στις αγορές θα αρχίσουν να εκτοξεύονται στα ύψη. Ή μήπως πιστεύει κάποιος ότι θα δυσκολευτούν επενδυτές που διαχειρίζονται τρισεκατομμύρια να τα βάλουν με την… υπότροπη πλέον Ελλάδα; Εδώ αναγκάστηκε ολόκληρη Μεγάλη Βρετανία να αλλάξει γραμμή (και κυβέρνηση) μέσα σε μερικά 24ωρα. Εδώ έφτασε χθες ολόκληρη Γαλλία να αντιμετωπίζει το ίδιο κόστος δανεισμού με την Ελλάδα (σ.σ η οποία στο κάτω - κάτω έχει και πολύ υψηλότερο χρέος) μόνο και μόνο γιατί φοβήθηκαν οι αγορές το ενδεχόμενο πολιτικών εξελίξεων και επικράτησης δυνάμεων που θα προχωρήσουν σε επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές.
Ας το κάνουμε εικόνα: το spread των ομολόγων εκτοξεύεται (ας μην κάνουμε υποθέσεις για το ύψος) ο ΟΔΔΗΧ δυσκολεύεται να προχωρήσει στις εκδόσεις ομολόγων, σε πρώτη φάση αξιοποιεί τα ταμειακά διαθέσιμα για να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες (αν δεν τις καλύψεις σε κατατάσσουν σε καθεστώς χρεοκοπίας) και σε σύντομο χρονικό διάστημα η χώρα έρχεται αντιμέτωπη με την αύξηση των τόκων που φουσκώνουν ακόμη περισσότερο τα ελλείμματα του Προϋπολογισμού δημιουργώντας ένα αρνητικό σπιράλ εξελίξεων χωρίς τελειωμό. Και όλα αυτά γιατί; Για μερικές οικονομικές παροχές, οι οποίες θα αποδειχθούν εξαιρετικά σύντομα εφήμερες.
Η συνέχεια γνωστή. Την ξαναζήσαμε το 2010: μέτρα λιτότητας για να πληρωθούν τα χρέη άρα μειώσεις μισθών, συντάξεων, αυξήσεις φόρων κλπ. Και μνημόνια; Ακόμη και αν υπογραφούν θα έχουν αναμφίβολα χειρότερους όρους. Διότι, ας μη γελιόμαστε. Άλλα τα οικονομικά δεδομένα της Ευρωζώνης το 2010 (τότε που η Γερμανία δανειζόταν με αρνητικό επιτόκιο για να δανείσει την Ελλάδα) και άλλα σήμερα που και η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης έχει τα δικά της μπλεξίματα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Είναι γεγονός ότι ο προϋπολογισμός θα αποδώσει και φέτος υψηλότερα πλεονάσματα από ό,τι είχε υπολογιστεί. Κάποιοι τα συγκρίνουν με την περίοδο του ΣΥΡΙΖΑ όταν τις τελευταίες εβδομάδες του χρόνου εντοπίζονταν υπερ-πλεονάσματα για να γίνουν έκτακτα μέτρα στήριξης. Υπάρχει μια διαφορά: τότε τα υπερπλεονάσματα παράγονταν από τους «λανθασμένους πολλαπλασιαστές» και την υπερφορολόγηση σε μια στάσιμη οικονομία, ενώ σήμερα προκύπτουν από την οικονομική ανάπτυξη και την αισθητή βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης. Μέτρα στήριξης εντάσσονται συνεχώς στους Προϋπολογισμούς αλλά είναι κομμένα και ραμμένα στα δημοσιονομικά περιθώρια που υπάρχουν. Ποιος το κρίνει;
Ας αφήσουμε στην άκρη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία άναψε το πράσινο φως. (Κάτι όχι αυτονόητο, δεν το έκανε άλλωστε για οκτώ χώρες μεταξύ των οποίων και η Γερμανία). Ας βάλουμε στην εξίσωση τις αγορές που έχουν ρίξει την απόδοση του 10ετούς στο 3% ή τους ελεγκτικούς οίκους που χαρακτηρίζουν θετικές τις προοπτικές ανοίγοντας τον δρόμο για νέες αναβαθμίσεις το 2025 (άρα και για φθηνότερο χρήμα για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις). Δεν το λες και λίγο η χώρα που έχει χρέος αναλογικά με το ΑΕΠ της τάξεως του 154%, να δανείζεται φθηνότερα από χώρες όπως η Ιταλία με χαμηλότερο χρέος ή με το ίδιο κόστος όπως η Γαλλία.
Τι βλέπουν οι αγορές; Προοπτική σταθερότητας και περαιτέρω βελτίωσης των οικονομικών επιδόσεων. Όλοι θέλουν να αυξηθούν ταχύτερα οι μισθοί και να μειωθούν οι φόροι. Το θέμα είναι να μη χυθεί η καρδάρα με το γάλα. Και είναι εύκολο να γίνει. Πολύ εύκολο…
