Αποφασισμένη και με πολιτική βούληση για βαθιές τομές στην εκπαίδευση, παρά τις όποιες αντιδράσεις υπάρξουν, δηλώνει στο Liberal η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως για τα μείζονα θέματα του νομοσχεδίου, όπως η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Και τονίζει ότι η κοινωνία όχι μόνο θέλει αλλά απαιτεί την αξιολόγηση.
«Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι κάποιος εκπαιδευτικός δεν επιθυμεί να βελτιωθεί προς όφελος και της επαγγελματικής του ανάπτυξης», σημειώνει χαρακτηριστικά. Κάνει επίσης σαφές ότι το νομοσχέδιο θέτει εκτός των υπηρεσιακών συμβουλίων τους συνδικαλιστές, τονίζοντας ότι δεν τίθεται θέμα εκπροσώπησης του κλάδου, όσον αφορά επιλογές για τις υψηλές θέσεις ευθύνης στην εκπαίδευση, όπως οι Διευθυντές Εκπαίδευσης και οι Σχολικοί Σύμβουλοι.
Μιλά για τα νέα κριτήρια επιλογής εκπαιδευτικών σε θέσεις ευθύνης, που είχε καταργήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, τη νέα φιλοσοφία των αλλαγών, τη μεγαλύτερη αυτονομία και ελευθερία που φέρνουν στο σχολείο, την κατάργηση του σημερινού υπερσυγκεντρωτικού εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά και το πως θα λειτουργεί η «ελληνική PISA», ένα δικό μας επιτέλους σύστημα που θα μετρά την αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης και των προγραμμάτων σπουδών.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Κεντρικός άξονας των αλλαγών είναι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, ένα θέμα για χρόνια «ταμπού» στην ελληνική εκπαίδευση. Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι θα πετύχετε το στόχο, ότι θα υπάρξει ανταπόκριση και ότι οι συνδικαλιστικές ηγεσίες των εκπαιδευτικών δεν θα επιχειρήσουν να «μποϊκοτάρουν» το μέτρο;
Στην Ελλάδα, πράγματι, εδώ και δεκαετίες παρατηρείται δυσκολία στην εφαρμογή της αξιολόγησης στην εκπαίδευση, την ίδια ώρα που σε άλλες χώρες η αξιολόγηση αποτελεί τον κανόνα, και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις για πάνω από τριάντα χρόνια. Στην Ευρώπη, το 90% των εκπαιδευτικών συστημάτων εφαρμόζουν αξιολόγηση, ενώ η χώρα μας είναι μία από τις ελάχιστες χώρες που δεν αξιολογεί τους εκπαιδευτικούς τους. Είμαι αισιόδοξη για την εφαρμογή της αξιολόγησης στα σχολεία μας για δύο σημαντικούς λόγους:
Πρώτον, έχει αποδειχθεί με τον πλέον εμφατικό τρόπο ότι οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις και θέλουν να γίνουν καλύτεροι. Αυτό φάνηκε πρόσφατα κατά την περίοδο της τηλεκπαίδευσης, στο πώς οι εκπαιδευτικοί ανταποκρίθηκαν σε αυτό το πρωτόγνωρο κάλεσμα, στο πώς αφιέρωσαν όλες τους τις δυνάμεις για το καλό των παιδιών μας.
Δεύτερον, πιστεύω ότι η κοινωνία όχι μόνο θέλει, αλλά απαιτεί την αξιολόγηση, με σκοπό τη βελτίωση της εκπαίδευσης. Έχει καταστεί ξεκάθαρο ότι η αξιολόγηση θα έχει βελτιωτικό και όχι τιμωρητικό χαρακτήρα. Και δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι κάποιος εκπαιδευτικός δεν επιθυμεί να βελτιωθεί προς όφελος και της επαγγελματικής του ανάπτυξης και της αναβάθμισης της παρεχόμενης εκπαίδευσης στα παιδιά μας.
Αληθεύει ότι το νομοσχέδιο δεν επιτρέπει πλέον τη συμμετοχή συνδικαλιστών στα συμβούλια επιλογής στελεχών; Και αν ναι, ποιος είναι ο σκοπός μιας τέτοιας κίνησης;
Είναι και αυτή μία σημαντική αλλαγή στην οποία προχωρήσαμε. Οι εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών υπηρετούν μια συγκεκριμένη αποστολή στα υπηρεσιακά συμβούλια επί θεμάτων που αφορούν για παράδειγμα την υπηρεσιακή κατάσταση των δασκάλων και καθηγητών που εκπροσωπούν.
Αυτό όμως δεν έχει σχέση με τις επιλογές που γίνονται για τις υψηλές θέσεις ευθύνης στην εκπαίδευση, όπως για Διευθυντές Εκπαίδευσης και Σχολικούς Συμβούλους – εκεί δεν τίθεται θέμα εκπροσώπησης του κλάδου.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο η επιλογή στελεχών συνδέεται πλέον με την αξία τους. Εκτιμάτε ότι θα σπάσει ο γνωστός στην εκπαιδευτική κοινότητα φαύλος κύκλος κομματικού συνδικαλισμού - επιλογής στελεχών εκπαιδευτικής διοίκησης;
Εάν ανατρέξετε στα κριτήρια επιλογής των εκπαιδευτικών σε θέσεις ευθύνης, θα διαπιστώσετε ότι εισάγεται ξεκάθαρα η προηγούμενη αξιολόγηση του υποψηφίου (ως εκπαιδευτικού ή στελέχους) ως κεντρικός πυλώνας της επιλογής, σε συνδυασμό με άλλα κριτήρια όπως η επιστημονική και παιδαγωγική συγκρότηση και κατάρτιση, η προϋπηρεσία και η γενική συγκρότηση του υποψηφίου. Θυμίζω, ότι το κριτήριο της αξιολόγησης είχε καταργηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Τα κριτήρια επιλογής είναι αξιοκρατικά, τα συμβούλια επιλογής αποτελούνται από μέλη ΑΣΕΠ, μέλη ΔΕΠ, από υψηλά στελέχη της εκπαίδευσης, και συνεπώς πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις για να επιλεγούν πράγματι οι καλύτεροι σε αυτές τις κομβικές θέσεις στην ιεραρχία της εκπαίδευσης.
Είστε προετοιμασμένη να αντιμετωπίσετε τις αντιδράσεις που θα προκαλέσουν όλα τα παραπάνω;
Νομίζω ότι έχουμε αποδείξει πως έχουμε την πολιτική βούληση να προχωρήσουμε στις βαθιές τομές που χρειάζεται η εκπαίδευση, παρά τις όποιες αντιδράσεις.
Έχουμε ήδη υλοποιήσει μεγάλο μέρος των προεκλογικών μας εξαγγελιών και έχουμε - σε ό,τι αφορά το σχολείο - προχωρήσει στη διαμόρφωση του νέου αναβαθμισμένου σχολείου βασισμένου σε 4 άξονες: ανάπτυξη δεξιοτήτων, δημιουργία ίσων ευκαιριών για όλους, δημιουργία εναλλακτικών εκπαιδευτικών διαδρομών με επαγγελματική προοπτική και ενίσχυση αυτονομίας και αξιολόγηση. Η παιδεία μας είναι εξαιρετικά πολύτιμη και διαμορφώνει συνολικά το μέλλον της χώρας μας.
Είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε το μεταρρυθμιστικό έργο για να προσφέρουμε περισσότερα και καλύτερα εφόδια στα παιδιά μας και τους νέους μας.
Η άλλη μεγάλη τομή αφορά στην παροχή αυξημένης αυτονομίας στις σχολικές μονάδες και τη μετάβαση από ένα υπερσυγκεντρωτικό σύστημα με στόχο την ομοιομορφία, σε ένα πιο αποκεντρωμένο. Τι απαιτείται για να πετύχει μια τέτοια αλλαγή;
Η χώρα μας έχει ένα από τα πιο υπερσυγκεντρωτικά εκπαιδευτικά συστήματα, με πάνω από 80% των αποφάσεων να λαμβάνεται σε κεντρικό επίπεδο έναντι ποσοστού 35% που αποτελεί τον αντίστοιχο μέσο όρο άλλων χωρών του ΟΟΣΑ. Τα στοιχεία είναι ξεκάθαρα και καταδεικνύουν ότι όσο μετατοπίζεται το κέντρο λήψης αποφάσεων από τους κεντρικούς φορείς και το Υπουργείο στο σχολείο, αυτό οδηγεί σε σημαντική βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων.
Οφείλουμε να κάνουμε αυτήν την τομή, οφείλουμε να αλλάξουμε φιλοσοφία, οφείλουμε να δώσουμε μεγαλύτερη αυτονομία και ελευθερία στο σχολείο, να δείξουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη τους εκπαιδευτικούς μας.
Πρόκειται για μία εκ βάθρων μεταρρύθμιση, μια συνολική αλλαγή νοοτροπίας η οποία θα έρθει μέσα από ρυθμίσεις όπως το πολλαπλό βιβλίο, η ελευθερία στην επιλογή από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς των μεθόδων αξιολόγησης των μαθητών, η αποκέντρωση των εγκρίσεων για προγράμματα, για συνεργασίες, για έρευνες, για πρακτικές ασκήσεις.
Εκτός από σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, έρχεται και ένα σύστημα αξιολόγησης συνολικά του σχολικού συστήματος μέσω της θέσπισης ενός μοντέλου «Ελληνικής PISA». Ποιος είναι ο στόχος;
Έχουμε ξεκινήσει μια μεγάλη προσπάθεια με στόχο τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Στην προσπάθεια αυτή όμως χρειαζόμαστε δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης.
Για αυτό το λόγο θεσπίζουμε οριζοντίως την «Ελληνική PISA», στο τέλος του Δημοτικού και στο τέλος του Γυμνασίου, με ανώνυμες διαγνωστικές ασκήσεις που δεν θα προσμετρώνται στο βαθμό του μαθητή, αλλά θα μας παρέχουν πληροφορίες για το πώς εφαρμόζονται τα προγράμματα σπουδών, πώς εξελίσσονται τα μαθησιακά αποτελέσματα, προκειμένου να επιφέρουμε τις όποιες απαραίτητες βελτιώσεις.
