Τον πρώτο ρόλο στο σκληρό πόκερ του Κυπριακού επιδιώκει να κρατήσει ο Ταγίπ Ερντογάν, που απελευθερωμένος πλέον από δεσμεύσεις έναντι είτε της Ευρώπης είτε των ΗΠΑ λειτουργεί ανεξέλεγκτα και απρόβλεπτα, με φανερό πλέον στόχο να εγκλωβίσει Αθήνα και Λευκωσία, υπό την απειλή του αδιέξοδου, σε λύση η οποία θα εξυπηρετεί τα οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας.
Η σύγχυση που προκάλεσε το ναυάγιο του Μον Πελεράν διογκώθηκε φυσικά καθώς όλο το προηγούμενο διάστημα είχε καλλιεργηθεί ένα τεχνητό κλίμα αισιοδοξίας που εξυπηρετούσε συγκεκριμένα συμφέροντα όχι υποχρεωτικώς συγκλίνοντα. Ο Νίκος Αναστασιάδης πιστεύει βαθύτατα στην ανάγκη λύσης με κάθε κόστος του Κυπριακού, η Αθήνα δεν επιθυμεί να εμπλακεί σε μια αντιπαράθεση με την Άγκυρα, τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον για την διαχείριση ενός νέου αδιέξοδου, οι Τουρκοκύπριοι θέλουν λύση για να απολαύσουν τα αγαθά της Ε.Ε. και του ευρώ, η Τουρκία θέλει λύση που θα την βοηθήσει να επεκτείνει το ρολό της στην Ανατολική Μεσόγειο, να προχωρήσει σε εφ'' όλης της ύλης διάλογο με την Ελλάδα για Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο και να απαλλαγεί από το “άγος” του Κυπριακού…
Κι όμως ενώ όλοι θέλουν λύση του Κυπριακού οι συνομιλίες στο Μον Πελεραν κατέρρευσαν και τώρα όλοι αναζητούν τρόπους για διάσωση της διαδικασίας.
Συγκεκριμένοι, κύκλοι σε Λευκωσία και Αθήνα έσπευσαν, σε ένα πραγματικά παράξενο παιγνίδι, να επιρρίψουν τις ευθύνες για το αδιέξοδο στην ελληνική πλευρά και συγκεκριμένα στον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά.
Ένα δημοσίευμα της μικρής εφημερίδας και στρατευμένης από το 2004 υπέρ του Σχεδίου Ανάν, του “Πολίτη“, ανακυκλώθηκε ως δια μαγείας στην Αθήνα από την ιστοσελίδα του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Στέλιου Κούλογλου, Tvxs.
Πριν καλά καλά προλάβει η Άγκυρα και τα Κατεχόμενα στο πλαίσιο του blame game να επιρρίψουν την ευθύνη για το αδιέξοδο στο Μον Πελεραν, φρόντισε να το κάνει μια ετερόκλητη εγχώρια “συμμαχία των προθύμων”.
Η θεωρία που διατυπώθηκε ήταν ότι ενώ όλα πηγαίναν… καλά και ο Ακιντζί ήταν έτοιμος να συμφωνήσει με τις ευλογίες της Άγκυρας για όλα τα θέματα, εμφανίσθηκε ο Έλληνας ΥΠΕΞ, Νίκος Κοτζιάς, που… παρέσυρε τον Αλέξη Τσίπρα και ζήτησε να υπάρξει συμφωνία για το θέμα των Εγγυήσεων και της Ασφάλειας, που είχε υιοθετήσει μια σκληρή θέση, προκειμένου η Αθήνα να συμφωνήσει στη σύγκληση Πολυμερούς συνάντησης.
Παρά το γεγονός ότι ούτε ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης ήταν ευτυχής με τη στάση του Νίκου Κοτζιά και της Αθήνας (ενδεικτικό είναι ότι δεν ανέφερε ούτε μια φορά το όνομα του ΥΠΕΞ στη χθεσινή συνέντευξη τύπου) δεν υπήρξε κανείς στη Λευκωσία, δημοσίως να σταθεί απέναντι στο πλαίσιο που παρουσίασε ο Νίκος Κοτζιάς και προέβλεπε την κατάργηση των Εγγυήσεων και την απομάκρυνση των κατοχικών στρατευμάτων από το νησί. Εξάλλου, οποιοδήποτε σχέδιο λύσης που δεν θα εξασφάλιζε την κατάργηση των Εγγυήσεων και την απομάκρυνση των κατοχικών δυνάμεων δεν είχε πιθανότητες να εγκριθεί σε δημοψήφισμα.
Έτσι, η ελληνική στάση διαμορφώθηκε ως εξής: Η Ελλάδα συμμετέχει στη διαδικασία ως Εγγυήτρια Δύναμη, μόνο στο σκέλος που την αφορά, προσέρχεται σε ΠΟΛΥΜΕΡΗ διάσκεψη αποκλειστικά και μόνο για τα θέματα ασφάλειας και Εγγυήσεων και η ίδια δεν αποδέχεται διατήρηση του συστήματος Εγγυήσεων.
Συγχρόνως, η Αθήνα διαμήνυσε ότι δεν δέχεται να προσέλθει σε Πολυμερή, που θα υπάρχουν ανοικτά θέματα, όπως το εδαφικό το οποίο θα επιχειρούσαν οι διαπραγματευτές να βάλουν στο παζάρι με το θέμα της Ασφάλειας…
Σε όλα αυτά είχε συμφωνήσει φυσικά και ο Νίκος Αναστασιάδης.
Ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης στη χθεσινή συνέντευξη τύπου ήταν αποκαλυπτικός στο πως οδηγηθήκαμε στο αδιέξοδο.
Στην πρώτη φάση των συνομιλιών ο Ακιντζί είχε αφήσει να εννοηθεί ότι συμφωνεί σε ένα ποσοστό από 28,2%-29,2% που θα επέτρεπε την επιστροφή 78.247-94.484 προσφύγων. Στην επόμενη φάση δέχθηκε ο κ. Αναστασιάδης ο αριθμός των προσφύγων που θα επιστρέψουν υπό Ελληνοκυπριακή Διοίκηση να είναι 78.000-92.000. Και τελικά ο κ. Ακιντζί στην δεύτερη φάση των συνομιλιών εμφανίσθηκε με τη θέση ότι ο αριθμός των ελληνοκύπριων που θα επέστρεφαν θα ήταν μόλις 55.000 και δέχθηκε τελικά τους 65.000 και εξήγησε ότι η συρρίκνωση του αριθμού των Ελληνοκυπρίων που θα επιστρέψουν γίνεται για να αποκλεισθεί συγκεκριμένη περιοχή, την οποία δεν ανέφερε ονοματικά, αλλά όλοι γνωρίζουν ότι είναι η Μόρφου.
Όπως ομολόγησε ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης ο κ. Ακιντζί είχε σαφή πρόθεση να παζαρέψει το εδαφικό με τις Εγγυήσεις και την Ασφάλεια…
Κι όμως ενώ ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης εξήγησε με αφοπλιστική ειλικρίνεια ποιος ευθύνεται για το αδιέξοδο, σε Αθήνα και Λευκωσία οι γνωστοί κύκλοι που συνδέθηκαν πριν 12 χρονιά στην εκστρατεία της προώθησης του Σχεδίου Ανάν, ανακάλυψαν εσωτερική κρίση στην ελληνική κυβέρνησή και σπεύσανε να αποδώσουν την ευθύνη για το αδιέξοδο στον Νίκο Κοτζιά.
Απομένει φυσικά και ο κ. Τσίπρας να καλύψει τον υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος πλήττεται κυρίως την τουρκική πλευρά ότι ανέτρεψε την διαδικασία και δεν προσήλθε σε μια άνευ ορών Πολυμερή, που θα κατέληγε με μαθηματική ακρίβεια σε επανάληψη του Μπουργκενστοκ, αλλά και από το εσωτερικό από όσους δεν αντιλαμβάνονται ότι η μη σωστή λύση του Κυπριακού, συνιστά μη λύση και θα αποτελεί βραδυφλεγή βόμβα όχι μόνο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αλλά και στην περιφερειακή σταθερότητα.
Και τελικά το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: όσοι ασκούν κριτική για την θέση που έστω με καθυστέρηση και με παλινωδίες διατύπωσε η Αθήνα, τι ακριβώς υποστηρίζουν; Ότι θα έπρεπε να διατηρηθεί και το πλαίσιο των Εγγυήσεων και η διατήρηση των κατοχικών στρατευμάτων στο χρονοδιάγραμμα της δεκαετίας που προτείνουν οι Τούρκοι;
Ο κ. Κοτζιάς έχει διαπράξει πολλά και σοβαρά σφάλματα στην εξωτερική πολιτική. Αλλά δεν είναι δυνατόν να του φορτώσουν και το αδιέξοδο στο Κυπριακό. Υπεύθυνος υπάρχει και είναι γνωστός. Είναι αυτός που δεν αφήνει ούτε στον Ακιντζί να κάνει το ένα βήμα μπροστά. Το κλειδί για την λύση του Κυπριακού όλοι γνωρίζουν ότι δεν το κρατά ούτε ο Αναστασιάδης, ούτε ο Ακιντζί, ούτε ο Τσίπρας, ούτε ο Κοτζιάς, αλλά ο Ταγίπ Ερντογάν.
Είναι εξαιρετικά ανεύθυνο να υποστηρίζεται ότι η Αθήνα θα έπρεπε με κάθε τρόπο να συναινέσει στις επιταγές του κ. Ερντογάν για το Κυπριακό. Τους λογαριασμούς του Κυπριακού που μένουν ανοικτοί τους έχουν πληρώσει ακριβά και η Ελλάδα και κυρίως ο κυπριακός ελληνισμός.
N.M.
