Η υλοποίηση του προγράμματος ένταξης Helios Junior για παιδιά που ενηλικιώνονται, η εφαρμογή νέου νομοθετικού πλαισίου για την επιτροπεία, η θεσμοθέτηση πλαισίου προδιαγραφών για τις δομές φιλοξενίας και η δημιουργία 200 θέσεων επείγουσας φιλοξενίας, αποτελούν μεταξύ άλλων τις προτεραιότητες του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για τα ασυνόδευτα παιδιά για το 2022, όπως αυτές παρουσιάστηκαν σε σημερινή συνέντευξη τύπου.
Την ίδια ώρα βρίσκεται σε διαβούλευση η Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη των προσφύγων, η υλοποίηση της οποίας αναμένεται να ξεκινήσει εντός του έτους.
Η υφυπουργός Μετανάστευσης, αρμόδια για την Ένταξη, Σοφία Βούλτεψη, επισήμανε ότι ανέλαβε τα καθήκοντά της «μέσα σε απόλυτο χρηματοδοτικό κενό, καθώς το ευρωπαϊκό πρόγραμμα 2014-2020 είχε ολοκληρωθεί, ενώ το νέο πρόγραμμα για την περίοδο 2021-2027 δεν έχει ψηφιστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή». «Χρησιμοποιήσαμε αυτό το χρόνο ώστε να προετοιμάσουμε τα προγράμματά μας που θα ξεκινήσουν να χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και θα συνεχίσουμε με τα ευρωπαϊκά ταμεία», πρόσθεσε.
Ειδικότερα στο θέμα της ένταξης, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Μεταναστευτικής Πολιτικής, Πάτροκλο Γεωργιάδη, έχει εξασφαλιστεί η συμμετοχή σε τρία χρηματοδοτικά εργαλεία: το Ταμείο Ανάκαμψης, το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης της νέας περιόδου και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο σε συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης.
Η Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη, μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης θα παρουσιαστεί στις επιτροπές της Βουλής. Η κ. Βούλτεψη σημείωσε ότι «για πρώτη φορά εντάσσεται το στάδιο της προένταξης και το αποδέχτηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθώς αυτό κρίθηκε αναγκαίο, ώστε να γίνεται ομαλά η ένταξη».
Η δομή φιλοξενίας στον Ελαιώνα, που είχε σχεδιαστεί να λειτουργήσει ως ενταξιακή, θα κλείσει, όπως επιβεβαίωσε η κ. Βούλτεψη, έπειτα από αίτημα του δημάρχου Αθηναίων και θα υπάρξει νέα συνάντηση μεταξύ του υπουργείου με το δήμο Αθηναίων προκειμένου να αποφασιστεί το πότε θα γίνει η μεταφορά των διαμενόντων από τη δομή. Η υφυπουργός πρόσθεσε ότι «είμαστε σε αναζήτηση αν θα υπάρξει νέο κέντρο για την ένταξη ή αν όλες οι ενταξιακές δραστηριότητες θα μεταφερθούν στις δομές φιλοξενίας».
Στον τομέα της ένταξης θα προστεθεί το νέο πρόγραμμα Helios Junior που θα υλοποιήσει ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης για νέους ασυνόδευτους έξι μήνες πριν ενηλικιωθούν και ως τα 21 τους χρόνια.
'Αμεσα θα τεθεί σε διαβούλευση η Εθνική Στρατηγική για τα Ασυνόδευτα, που έχει ήδη εγκριθεί από το υπουργικό συμβούλιο, ενώ αναμένεται και η κατάθεση στη Βουλή νομοθετικού πλαισίου για την επιτροπεία. Για το νομοσχέδιο για την επιτροπεία ο νέος ειδικός γραμματέας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων, Ηρακλής Μοσκώφ, τόνισε ότι έχει κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που εξετάζει την εναρμόνιση του εθνικού με το ευρωπαϊκό δίκαιο και θα τεθεί σε διαβούλευση τις επόμενες εβδομάδες.
Η απελθούσα ειδική γραμματέας και νέα γενική γραμματέας στο υπουργείο Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, εξήγησε ότι το νομοθετικό πλαίσιο του 2018 για την επιτροπεία κατέστη ανεφάρμοστο και σε αυτή τη βάση «κάνουμε θεραπεία των δομικών αδυναμιών του, ώστε να μπορέσει να προχωρήσει». Η ίδια διευκρίνισε ότι «καθήκοντα προσωρινού επιτρόπου ασκεί ο εισαγγελέας, κάτι που ίσχυε και κατά το διάστημα που υλοποιήθηκε το μεταβατικό πρόγραμμα επιτροπείας από τη Μετάδραση και το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης». Το νέο πλαίσιο για την επιτροπεία υπολογίζεται ότι θα αρχίσει να εφαρμόζεται μέχρι τον Ιούνιο του 2022.
Επίσης, η ειδική γραμματεία θα θεσμοθετήσει εντός του 2022 το πλαίσιο αδειοδότησης και λειτουργίας των δομών φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων με στόχο την αξιολόγηση των υπηρεσιών που παρέχονται, ενώ σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το 'Ασυλο σχεδιάζεται η δημιουργία ενός ενιαίου προτύπου για την αξιολόγηση του βέλτιστου συμφέροντος των ασυνόδευτων παιδιών.
Επιχειρώντας απολογισμό των δύο χρόνων λειτουργίας της Ειδικής Γραμματείας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων, η κ. Αγαπηδάκη, αναφέρθηκε σε δράσεις, όπως η μαζική μεταφορά παιδιών από τα νησιά στην ενδοχώρα, η υλοποίηση του Εθνικού Μηχανισμού Επείγουσας Ανταπόκρισης για ασυνόδευτους ανήλικους σε επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης με παράλληλη κατάργηση της προστατευτικής φύλαξης, οι μετεγκαταστάσεις παιδιών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η δημιουργία διαμερισμάτων και ξενώνων ημιαυτόνομης διαβίωσης και η υλοποίηση του προγράμματος μεντόρων, όπου πρώην ασυνόδευτοι παρέχουν εξατομικευμένη υποστήριξη στα ασυνόδευτα παιδιά. Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο του Μηχανισμού Επείγουσας Ανταπόκρισης προγραμματίζεται η δημιουργία 200 θέσεων επείγουσας φιλοξενίας.
Ο κ. Μοσκώφ ανέφερε ότι «η δική μας ενδεχόμενη αποτυχία ως κοινωνία και Πολιτεία να προστατεύσουμε ευάλωτους ανθρώπους είναι η ευκαιρία των εκμεταλλευτών για να τους εντάξουν στα κυκλώματα» και πρόσθεσε ότι «βασικός στόχος είναι να φύγουμε από την ιδρυματική φροντίδα και να περάσουμε σε εναλλακτικές και πιο βιώσιμες προοπτικές ένταξης των παιδιών με εξατομικευμένη υποστήριξή τους ώστε να υλοποιήσουμε τη μεγάλη πρόκληση της ένταξης».
Προγράμματα μη τυπικής εκπαίδευσης
Σχετικά με την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων, έχει ξεκινήσει ήδη η εφαρμογή του προγράμματος μη τυπικής εκπαίδευσης στις δομές φιλοξενίας σε συνεργασία με τη Unicef.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε η κ. Βούλτεψη για το πρόγραμμα αυτό, το 2021 υλοποιήθηκαν 23 κέντρα δημιουργικής απασχόλησης σε ανοιχτές δομές όλης της χώρας, έξι στα ΚΥΤ νησιών και Έβρου, εννιά στην Αθήνα και τέσσερα στη Θεσσαλονίκη και ο συνολικός αριθμός των ωφελούμενων παιδιών ανέρχεται σε 3.000, ανάμεσα στα οποία και ασυνόδευτα και παιδιά με αναπηρία. Το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί και στα νέα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης μόλις ξεκινήσουν τη λειτουργία τους, διευκρίνισε η υφυπουργός.
Σε ερώτηση σχετικά με την εκπαίδευση των παιδιών που διαμένουν στις δομές φιλοξενίας, η κ. Βούλτεψη διευκρίνισε ότι η μεταφορά των παιδιών στα σχολεία είναι θέμα του υπουργείου Παιδείας και των περιφερειών και παρατήρησε ότι «υπήρξε πρόβλημα την περίοδο του κορονοϊού με τις μεταφορές και την τηλεκπαίδευση, αλλά έχει εξομαλυνθεί».
Η άτυπη εκπαίδευση των ενηλίκων παρέχεται είτε μέσω του προγράμματος Helios είτε στα κέντρα ένταξης μεταναστών που λειτουργούν σε έντεκα δήμους στην Ελλάδα. Ο διευθυντής Κοινωνικής Ένταξης του υπουργείου, Νάσος Βιτσεντζάτος ανέφερε ότι φιλοδοξία του υπουργείου είναι τα κέντρα ένταξης μεταναστών να επεκταθούν σε συνολικά 32 δήμους.
Τέλος, η αρχιπύραρχος, Καλλιόπη Σαΐνη, ειδική σύμβουλος της υφυπουργού Μετανάστευσης επισήμανε ότι προετοιμάζεται μεγάλο πρόγραμμα εκπαίδευσης προσφύγων για δασικές πυρκαγιές και θέματα πρώτων βοηθειών, καθώς και μια άσκηση μεγάλης κλίμακας για την εμπορία ανθρώπων.
