Ο Ιρλανδός μισθοφόρος «τρόμος» του Τσε Γκεβάρα

Ο Ιρλανδός μισθοφόρος «τρόμος» του Τσε Γκεβάρα

Οι μισθοφόροι και η εμπλοκή τους σε πολέμους είναι ένα θέμα που απασχολεί εδώ και αιώνες τους ιστορικούς, από τους Ελβετούς του πρώτου τέταρτου του 16ου αιώνα μ.Χ, μέχρι Ρώσους, Τσετσένους ακόμα και Σουδανους σημερα. Το θέμα παραμένει πάντα επίκαιρο αφού οι προσωπικές τους ιστορίες συναρπάζουν.

Πρόσφατα λοιπόν, στο Ντέρμπαν της Νοτίου Αφρικής πέθανε ένα από τους γνωστότερους και εμβληματικοτερους μισθοφόρους μιας άλλης εποχής, του Ψυχρού Πολέμου. Ο λόγος για τον "τρελό Μάικ" Χορ, έναν Ιρλανδό που άφησε το στίγμα του στις ζούγκλες της Αφρικής οποίος δεν πέθανε από σφαίρα ή κάποια μασετα αλλά από βαθιά γεράματα.  

Ήταν τόσο μεγάλη η φήμη του και των στρατιωτών που διεύθυνε, τους οποίους αποκαλούσε "τρελές χήνες" που η ζωή του έγινε ταινία το 1978 με πρωταγωνιστή τον μεγάλο Βρετανό ηθοποιό Ρίτσαρντ Μπάρτον και συμπρωταγωνιστή τον Ρότζερ Μουρ.

Ο Χορ γεννήθηκε το 1919 στην Ινδία από Ιρλανδούς γονείς, υπηρέτησε στον βρετανικό στρατό κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Νότια Αφρική όπου εργάστηκε ως λογιστής.

Το 1961 γνώρισε σε ένα πάρτι στο Γιοχάνεσμπουργκ τον αμφιλεγόμενο Μοισες Τσομπε μετέπειτα πρωθυπουργό του Ζαιρ (σήμερα Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό). Ο Τσομπε είχε ήδη ανακηρύξει την επαρχία της Κατανγκα ανεξάρτητη από το υπόλοιπο Ζαιρ, ύστερα από συνεννόηση με τους Βέλγους οι οποίοι φοβούνταν τον απρόβλεπτο τότε πρωθυπουργό Πατρίς Λουμούμπα. Ο Τσομπε θαμπώθηκε όπως λέγεται από τον αντικομμουνισμό του Ιρλανδού βετεράνου και τον κάλεσε να οργανώσει ένα μισθοφορικό στρατό.

Έτσι το 1964, ο Τσομπε ζήτησε από τον τρελό Μάικ να καταστείλει εξέγερση των ανταρτών της Σίμπα, κατά βάση κομμουνιστών και οπαδών του δολοφονηθέντος Λουμούμπα. Η αποστολή του κάθε άλλο παρά εύκολη ήταν, αφού έψαχνε μαχητές μέσω αγγελιών στις εφημερίδες. Ορισμένες εξ αυτών έγραφαν "ζητούνται σκληροί μαχητές φανατικοί και ρομαντικοί αντικομμουνιστές". Η αλήθεια είναι ότι στο κάλεσμα του ανταποκρίθηκε "κάθε καρυδιάς καρύδι" από πρώην Ναζί, Νοτιοαφρικανούς λευκούς και Ολλανδούς. Ένας εξ αυτών, Ανατολικογερμανος του κόλλησε το προσωνύμιο "Τρελός Μάικ" λόγω της μανίας που είχε με το κυνήγι των κομμουνιστών.

Στα παράσημα του Μάικ και των "τρελών χηνών" του ήταν η απελευθέρωση 2,000 αμάχων από τους αντάρτες της Σίμπα στο Στάνλειβιλ του Ζαιρ. Ανάμεσα στους μαρξιστές αντάρτες και τους Κουβανούς μισθοφόρους του Φιντέλ Κάστρο βρίσκεται και ο Τσε Γκεβάρα. Λέγεται ότι ο τελευταίος δεν είχε αποκαλύψει στους Κονγκολέζους συντρόφους του την αληθινή του ταυτότητα, έχοντας ξυρίσει το εμβληματικό του μούσι και επιλέγοντας το ψευδώνυμο «Τατού».

Παρά την παρουσία των καλά εκπαιδευμένων Κουβανών και τις λίγες στρατιωτικές νίκες που πετυχαίνει το αντάρτικο χάρη σε αυτούς, η αποστολή του Γκεβάρα αποδεικνύεται γρήγορα αποτυχημένη ή «μία κάθοδος στην κόλαση», όπως γράφει ο ίδιος στο ημερολόγιό του.

Ο Τσε και οι Κουβανοί εγκαταλείπουν τη χώρα στις 21 Νοεμβρίου και τρεις ημέρες αργότερα, ο μέχρι τότε αρχηγός του στρατού, Μομπούτου, καταλαμβάνει την εξουσία. Ο θρύλος λέει ότι ο Γκεβάρα αποκάλεσε τον Τρελό Μάικ "τον δυσκολότερο αντίπαλο που είχε αντιμετωπίσει ποτέ".

Η μισθοφορική ιστορία του Χορ συνεχίστηκε με συμμετοχή σε απόπειρα πραξικοπήματος στις Σεϊχέλες, με αντισοσιαλιστικό αυτή τη φορά πολιτικό πρόσημο. Όμως τα πράγματα στράβωσαν και ο Τρελός Μάικ καταδικάστηκε 

για αεροπειρατεία σε αεροσκάφος των Ινδικών Αερογραμμών, αλλά τελικά έμεινε σε νοτιο-αφρικανική φυλακή μόνο 33 μήνες. Έκτοτε εγκατέλειψε τη ζωή του μισθοφόρου και άρχισε να γράφει βιβλία με τις περιπέτειες και τα απομνημονεύματά του.