Την ώρα που οι μεγάλες δυνάμεις μοιάζουν να επικεντρώνονται στη μάχη εναντίον των τζιχαντιστών της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος στο έδαφος της Συρίας και του Ιράκ, η κυβέρνηση της Ιταλίας προσπαθεί να στρέψει ξανά την προσοχή της διεθνούς κοινότητας στη Λιβύη, με στόχο την επίτευξη μιας συμφωνίας στη χώρα αυτή για να τερματιστεί το χάος και η βία των τελευταίων τεσσάρων ετών.
Σε ασυμφωνία με τους δυτικούς συμμάχους της για την ανάγκη να υπάρξει στρατιωτική επέμβαση στη Συρία, η Ρώμη καλεί να καταρτιστεί μια νέα στρατηγική για την αντιμετώπιση του ισλαμιστικού εξτρεμισμού και συνδιοργανώνει μια διεθνή σύνοδο αύριο Κυριακή για να συζητηθεί η λιβυκή κρίση.
Η ιταλική κυβέρνηση έχει λόγους να ανησυχεί για τη συνεχιζόμενη σύρραξη στη Λιβύη —πρώην ιταλική αποικία— που βρίσκεται λιγότερα από 300 χλμ. από το ιταλικό νησί Λαμπεντούζα.
Όχι μόνο το χάος επέτρεψε σε τζιχαντιστές του ΙΚ να αποκτήσουν ισχυρά ερείσματα στην πετρελαιοεξαγωγική αυτή χώρα της βόρειας Αφρικής, αλλά επιδείνωσε την κρίση των προσφύγων: περίπου 300.000 άνθρωποι έχουν φθάσει στις ακτές της Ιταλίας από πέρυσι με σκάφη που απέπλευσαν από τη Λιβύη.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι έχει αποφύγει μέχρι σήμερα να δεσμεύσει τη χώρα του στον διεθνή συνασπισμό υπό την ηγεσία των ΗΠΑ ο οποίος βομβαρδίζει στόχους του ΙΚ στην επικράτεια του Ιράκ και της Συρίας, επικαλούμενος τα αποτελέσματα των αεροπορικών επιδρομών που είχε εξαπολύσει το NATO το 2011 στη Λιβύη. Η επέμβαση είχε βοηθήσει τους αντάρτες να ανατρέψουν τον Μουάμαρ Καντάφι—όμως αυτό είχε αποτέλεσμα να ξεσπάσει μια εσωτερική σύγκρουση που διαρκεί χρόνια.
«Δεν συμφωνούμε στην ανάγκη να υπάρξει επέμβαση (στη Συρία) χωρίς μια στρατηγική για το τι θα ακολουθήσει, διότι είδαμε τι έγινε στη Λιβύη», τόνισε ο Ρέντσι την Πέμπτη. «Δεν μπορούμε να εμπιστευόμαστε ενστικτώδεις, συναισθηματικές, βραχυπρόθεσμες αντιδράσεις».
Η Ιταλία δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να αναλάβει στρατιωτική δράση εναντίον του ΙΚ στο έδαφος της Λιβύης, αλλά για αυτό θέλει να υπάρξει ρητή εντολή από τα Ηνωμένα Έθνη. Επίσης ανησυχεί έντονα για το ενδεχόμενο η συμφωνία που γίνεται προσπάθεια να συναφθεί υπό την αιγίδα των ΗΕ για τον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας με τη συμμετοχή μελών των δύο αντίπαλων κυβερνήσεων της Λιβύης να εκτροχιαστεί.
«Προσπαθούμε να οικοδομήσουμε διεθνή συναίνεση για [να σχηματιστεί] μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας στη Λιβύη», επέμεινε χθες ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Πάολο Τζεντιλόνι.
Ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Τζον Κέρι θα είναι συνοικοδεσπότης στις συνομιλίες της Ρώμης, στις οποίες όμως ελάχιστες ελπίδες υπάρχουν να σημειωθεί σημαντική επιτυχία.
Το γεγονός ότι η Ιταλία φιλοξενεί αυτή τη σύνοδο κι αποδεικνύεται ενεργή στη διεθνή σκηνή θα ενισχύσει πάντως τον Ρέντσι, που αντιμετωπίζει αλλεπάλληλες επιθέσεις από τους πολιτικούς του αντιπάλους για τη στάση του όσον αφορά τη Συρία και θέλει να φανεί πως παίρνει πρωτοβουλίες.
«Καταδικάζω την ιταλική κυβέρνηση για δειλία και υποκρισία», είπε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ο Ματέο Σαλβίνι, ο ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος Λέγκα του Βορρά. «Ενώ οι Ρώσοι είναι εκεί (σ.σ. στη Συρία), οι Γάλλοι είναι εκεί, οι Εγγλέζοι είναι εκεί, οι Γερμανοί είναι εκεί (...) ο Ρέντσι δεν είναι ούτε εδώ, ούτε εκεί».
Ο Ρέντσι εμμένει στην απόφασή του, σημειώνοντας πως η Ιταλία έχει αναπτύξει στρατεύματα σε 18 χώρες, ανάμεσά τους το Ιράκ, το Αφγανιστάν και τον Λίβανο. «Εάν το να είσαι πρωταγωνιστής σημαίνει να τρέχεις να ακολουθήσεις τους βομβαρδισμούς των άλλων, τότε λέω "όχι, ευχαριστώ"», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ιταλίας την περασμένη Κυριακή στην εφημερίδα Corriere della Sera.
Καθώς ο Ρέντσι επί χρόνια θεωρείτο μάλλον κάποιος που ακολουθεί άλλους παρά κάποιος που ηγείται σε διεθνές επίπεδο, η δήλωσή του εξέπληξε μάλλον δυσάρεστα πολλούς, όπως και η απόφαση της Ρώμης να καθυστερήσει την παράταση των οικονομικών κυρώσεων που επιβάλλει η ΕΕ στη Ρωσία.
Η κίνηση όμως σαφώς εκτιμήθηκε στη Μόσχα, που άφησε να γίνει σαφές ότι είναι έτοιμη να βοηθήσει την Ιταλία να προωθήσει τη διευθέτηση της κρίσης στη Λιβύη.
«Αντιλαμβάνομαι πόσο σημαντικό είναι το πρόβλημα της Λιβύης για την Ιταλία, τόσο για γεωγραφικούς όσο και για ιστορικούς λόγους», είπε ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ απευθυνόμενος σε Ιταλούς δημοσιογράφους αυτήν την εβδομάδα. «Είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε», πρόσθεσε.
Η Λιβύη, όπως και η Ρωσία, είναι σημαντικοί εμπορικοί εταίροι της Ιταλίας.
Η ιταλική δημόσια επιχείρηση πετρελαίου Eni είναι ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής βάσει παραγωγής στο πεδίο του πετρελαίου στη Λιβύη, ενώ η Ιταλία εισάγει σχεδόν τη μισή ποσότητα του φυσικού αερίου που καταναλώνει από τη Ρωσία. Η Ρωσία εξάλλου αποτελεί μια σημαντική αγορά για ιταλικά προϊόντα, όπως τα προϊόντα ρουχισμού και ειδικά τα δερμάτινα.
Η απόφαση του Ρέντσι να πιέσει να υπάρξει εκ νέου διάλογος στην ΕΕ σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας ήταν μια έξυπνη χειρονομία προς έναν απαραίτητο σύμμαχο στη Μέση Ανατολή, σημείωσε ο Άλιστερ Κρουκ, Βρετανός αναλυτής. «Η Ιταλία έκανε κάτι περισσότερο από το να αμφισβητήσει τη χρησιμότητα των κυρώσεων. Υπογράμμισε ένα σημαντικό ζήτημα. Η Ευρώπη χρειάζεται τη Ρωσία για να διευθετηθούν οι κρίσεις στη Συρία και αλλού», έκρινε ο ίδιος.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ – ΜΠΕ
