Τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, όπως αποτυπώνονται στη διεθνή και εσωτερική έννομη τάξη κατοχυρώνονται στον ίδιο βαθμό για όλους τους ανθρώπους, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Εν τούτοις παρά το γεγονός της οριζόντιας και καθολικής θεσμικής διασφάλισης των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, υπάρχουν ορισμένες κοινωνικές ομάδες που τελούν σε συνθήκες ευαλωτότητας και δεν μπορούν να ασκήσουν επαρκώς τα δικαιώματα τους, επειδή αντιμετωπίζουν πολλαπλά κοινωνικά εμπόδια και δυσμενείς διακρίσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η κοινότητα των ΛΟΑΤΚΙ+, αφού ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των ατόμων βιώνει όχι μόνο την άνιση μεταχείριση σε όλα τα πεδία αλλά και στιγματιστικές συμπεριφορές λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί νέοι ΛΟΑΤΚΙ+ στην Ευρώπη να ζουν σε συνθήκες ακραίας οικονομικής επισφάλειας, ακόμη και να διαβιούν στο δρόμο ή σε ακατάλληλα καταλύματα.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) ένα στα πέντε άτομα ΛΟΑΤΚΙ+ βιώνει ή διατρέχει άμεσο κίνδυνο να βιώσει την αστεγία, με την αναλογία να ανέρχεται στο ένα στα τρία για τα trans πρόσωπα. Σύμφωνα με έρευνα του ILGA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τα Δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ +), η καθολική σύγκρουση με το οικογενειακό τους περιβάλλον, η έλλειψη επαρκών πολιτικών στήριξης και ο αποκλεισμός τους από την αγορά εργασίας εξαιτίας των κοινωνικών στερεοτύπων, συνιστούν τους κυριότερους ειδικότερους λόγους για το υψηλό ποσοστό της αστεγίας που βιώνουν οι νέοι ΛΟΑΤΚΙ+ στην Ευρώπη.
Η πλήρης έλλειψη στατιστικών δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τα ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσωπα δυσχεραίνει περαιτέρω την κατάσταση, αφού η απουσία μιας ορισμένης πληθυσμιακής ομάδας από τις στατιστικές δεν μπορεί παρά να επιφέρει ιδιαίτερα μειωμένη παρουσία της στις πολιτικές.
Σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας που διεξήγαγε η FEANTSA, (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Οργανώσεων για την Αστεγία) διαπιστώνεται ότι το 72% των ερωτηθέντων απαντά ότι δεν υπάρχει καμία εθνική πολιτική εστιασμένη στην καταπολέμηση της αστεγίας των νέων ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων. Μόνο το 17% των συμμετεχόντων απαντά ότι οι κυβερνήσεις τους εκπονούν πολιτικές με στόχο την επίλυση του προβλήματος της αστεγίας για τους ΛΟΑΤΚΙ.
Στην Ελλάδα, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση πολιτικών για την ουσιαστική κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, με έμφαση στη διασφάλιση πρόσβασης σε κατάλληλη και προσιτή στέγη, αναδεικνύεται ως βασική πτυχή στο επίκεντρο των δημόσιων πολιτικών για τη στήριξη των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας.
Στο πλαίσιο του σχεδιασμού ενός συνολικού πλέγματος πολιτικών για την αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας και την υποστήριξη των συνανθρώπων μας που δε διαβιούν σε κατάλληλη κατοικία, υιοθετούνται συμπεριληπτικές πολιτικές, εστιασμένες και στα ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσωπα.
Πιο συγκεκριμένα, δημοσιεύτηκε από την Περιφέρεια Αττικής πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υποβολή προτάσεων στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Αττική» για τη δημιουργία και λειτουργία δύο νέων Δομών με στόχο την προσωρινή παροχή στέγασης σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, την παροχή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης καθώς και τη δημιουργία Γραμμής Τηλεφωνικής Υποστήριξης.
Η δράση συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και έχει προβλεφθεί αρχικά για 18 μήνες με προοπτική επέκτασης της. Η πρώτη δομή προβλέπεται να έχει τη μορφή μονάδας ημιαυτόνομων διαμερισμάτων προσωρινής φιλοξενίας, με δυνατότητα ταυτόχρονης φιλοξενίας έως 21 ατόμων.
Η δεύτερη δομή αφορά αφενός στη λειτουργία χώρου για την παροχή υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής υποστήριξης των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, αφετέρου στη λειτουργία Γραμμής Τηλεφωνικής Υποστήριξης των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, των οικογενειών τους και των εκπαιδευτικών. Κατά τη διάρκεια εκπόνησης του προγράμματος, η Περιφέρεια Αττικής ήταν σε στενή συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας και με την ΕΥΣΕΚΤ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Τέτοιες πρωτοβουλίες ανταποκρίνονται πλήρως στη φιλοσοφία που αποτυπώνεται στην Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ και ιδίως στη δημιουργία ενός πλαισίου υποστήριξης και την οικοδόμηση μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα.
Επιπλέον, συντελούν στην ενίσχυση της ορατότητας των ΛΟΑΤΚΙ+, την προαγωγή μιας κουλτούρας συμπερίληψης και την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής.
*Ο Γιώργος Σταμάτης, είναι Γενικός Γραμματές Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας.
