Όσο περνούν οι μέρες, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα συλλέγει περισσότερα εργαστηριακά και κλινικά δεδομένα για το νέο στέλεχος Όμικρον, το οποίο σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων ECDC και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας θα επικρατήσει στο προσεχές διάστημα της μετάλλαξης Δέλτα, καθώς υπερτερεί στην υπερ-μετάδοση.
Τα στοιχεία που έρχονται είναι τόσο από τη Νότιο Αφρική όσο και από άλλες χώρες στις οποίες διασπείρεται η Όμικρον, με τον επίκουρο καθηγητή επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Γκίκα Μαγιορκίνη να αποδίδει με γλαφυρό τρόπο την υψηλή μεταδοτικότητα της Όμικρον λέγοντας πως στο Ηνωμένο Βασίλειο τα τελευταία 24ωρα, η «Όμικρον» διπλασιάζεται κάθε περίπου δύο με τρεις μέρες.
Με δεδομένο το ότι στη Βρετανία η εμβολιαστική κάλυψη είναι υψηλή, η διασπορά του νέου στελέχους συνεπάγεται αυξημένη ικανότητα ανοσιακής διαφυγής -πιο αυξημένης από τη Δέλτα, και γι' αυτό άλλωστε η Όμικρον προκαλεί περισσότερες επαναμολύνσεις.
Φαίνεται δε ότι πιο επιρρεπείς είναι οι νοσήσαντες με προηγούμενα στελέχη και ακολουθούν οι εμβολιασμένοι. Στη μεταδοτικότητα συνεπώς και στην ανοσιακή διαφυγή η Όμικρον υπερτερεί της Δέλτα και γι αυτό άλλωστε θα καταφέρει να την εκτοπίσει και μάλιστα μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, όπως υπολογίζουν τα μαθηματικά μοντέλα.
Σε ό,τι αφορά τη σοβαρότητα της λοίμωξης η Όμικρον έως τώρα φαίνεται να σχετίζεται με πιο ήπια νόσηση από ό,τι η Δέλτα- γεγονός που την καθιστά μια μετάλλαξη η οποία θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους της πανδημίας. Χρειάζονται κάποιες εβδομάδες -τουλάχιστον δύο εβδομάδες- για να βγουν ασφαλή κλινικά συμπεράσματα αλλά έως τώρα δεν φαίνεται να έχει καταγραφεί θάνατος που να συνδέεται με την Όμικρον.
Στη Νότιο Αφρική από όπου ξεκίνησε η διασπορά του νέου στελέχους αυξήθηκαν οι νοσηλείες αλλά όχι οι θάνατοι με τον επίκουρο καθηγητή επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Γκίκα Μαγιορκίνη να επισημαίνει πως αυτός ο συσχετισμός χαρακτηρίζεται ως «παράδοξος» και η εξήγηση αναζητείται στο γεγονός ότι η Νότιος Αφρική έχει χαμηλό ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης και η πλειονότητα των περιστατικών πιθανώς να αφορά άτομα που είχαν κολλήσει covid με παλαιότερα στελέχη.
Γι' αυτό ενώ οι ασθενείς νοσούν και κάποιοι νοσηλεύονται δεν καταγράφεται αύξηση θανάτων, αφού το ανοσοποιητικό τους σύστημα έρχεται σε επαφή με ένα παθογόνο που το έχει ξαναδεί.
Την πρώτη φορά που ο οργανισμός μας «βλέπει» κάποιον ιό η αντίδραση είναι ισχυρότερη και τα πράγματα πιο δύσκολα, λέει η αναπληρώτρια υπουργός υγείας Μίνα Γκάγκα, προσθέτοντας πως όταν ο οργανισμός μας βλέπει ξανά και ξανά τον ίδιο αντίπαλο, είναι καλύτερα προετοιμασμένος απέναντί του.
Το μεγάλο ζητούμενο βέβαια είναι τι κάνουν τα εμβόλια. Επ? αυτού φαίνεται πως η 3η δόση είναι ο παράγοντας «κλειδί» στον έλεγχο της Όμικρον, καθώς με την 3η δόση ο ιός αδρανοποιείται σύμφωνα με τα εργαστηριακά ευρήματα των εταιρειών Pfizer/BionTech. Την εκτίμηση πως αντίστοιχα ευρήματα θα έχει η Moderna, έκανε πρόσφατα ο καθηγητής πολιτικής υγείας του LSE Ηλίας Μόσιαλος, γεγονός που καλλιεργεί την αισιοδοξία ότι κάποια στιγμή με την όμικρον θα καταφέρουμε να ξεμπερδέψουμε με την πανδημία.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τις γονιδιωματικές διαφορές, η Όμικρον έχει περισσότερες μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη ακίδα σε σχέση με τη Δέλτα και παρουσιάζει ένα μικρό ποσοστό μιας άγνωστης ακόμα «αόρατης» παραλλαγής που διαφεύγει του έγκαιρου εντοπισμού με μοριακό τεστ. Αυτό φυσικά ενέχει ένα βαθμό δυσκολίας στην παρακολούθηση της επιδημιολογικής πορείας με το στέλεχος Όμικρον (τη δεύτερη παραλλαγή) να είναι το πρώτο στέλεχος κορονοϊού που παρουσιάζει ανάλογες ιδιότητες.
Κλείνοντας αυτή το crash test ανάμεσα στην επικρατούσα μετάλλαξη και αυτή που έρχεται να την εκτοπίσει θα πρέπει οπωσδήποτε να τονιστεί ότι η υψηλή μεταδοτικότητα της Όμικρον αύξησε το επίπεδο συναγερμού παγκοσμίως και βοήθησε να αυξηθεί στατιστικά σημαντικά η εμβολιαστική κάλυψη, ανοίγοντας τον δρόμο για πιο έγκαιρη χορήγηση της 3ης δόσης και της 4ης δόσης, η τελευταία σε αυστηρά επιλεγμένες ομάδες ευπαθών ασθενών.
Είτε είναι true alarm είτε είναι false alarm, η Όμικρον συμβάλλει στο να βελτιωθεί η διαχείριση της πανδημίας και ενδέχεται να είναι εκείνο το στέλεχος που θα μετατρέψει την πανδημία covid σε ενδημική νόσο.
