Φέτος συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από τον θάνατο του ποιητή Γιώργου Σεφέρη (έφυγε σε ηλικία 71 χρόνων, μετά από επιπλοκή έλκους). Δύο εξαιρετικά σπάνια έργα του πρόκειται να βγουν σε δημοπρασία από τον οίκο της Θεσσαλονίκης A. Karamitsos. Ο Σεφέρης πρωτοπαρουσιάστηκε στα ελληνικά γράμματα με την ποιητική συλλογή «Στροφές» στα 1931, σε 200 αντίτυπα αριθμημένα. Στα 1932 παρουσιάζει το ποίημα «Στέρνα», χωρίς όνομα συγγραφέα, αλλά με την υπογραφή του σε 50 αντίτυπα.
Οι στίχοι του εκεί, όπως λένε οι μελετητές του έργου του, έχουν διαφάνεια και κρυσταλλική καθαρότητα, μα το νόημά τους μοιάζει σκοτεινό. Η «Στέρνα» ανήκει στην κατηγορία των ποιημάτων που δίνουν στους κριτικούς ανεξάντλητα «πεδία ερμηνευτικών πιθανοτήτων», χωρίς ποτέ να κατορθώνουν ν᾿ αποκρυπτογραφήσουν το αληθινό νόημα της σκέψης του ποιητή και το νόημα του περιεχομένου τους.
«Είτε η στέρνα είναι το σύμβολο του θανάτου, είτε της ψυχής του ποιητή, είτε το σύμβολο της εσώτατης ύπαρξής μας, είτε το σύμβολο της ζωής, όπως πιστεύω, το νόημά της δε φτάνει να καλύψει όλα τα σημεία του ποιήματος, με αποτέλεσμα ορισμένα χωρία του να μη φωτίζονται όσο θα έπρεπε» θα γράψει ο ποιητής και δοκιμιογράφος Νάσος Βαγενάς.
Το «κλειδί», όμως, του απλησίαστου αυτών των ποιημάτων μας το δίνει ο ίδιος ο Σεφέρης, όταν λέει: «Στον καιρό μας η ποίηση έγινε πιο πυκνή, πιο ελλειπτική, πιο δύσκολη, και όσο κι αν πιστεύω πως για τον ασκημένο φίλο της τέχνης, τέχνη δύσκολη δεν υπάρχει, αισθάνομαι και συμπαθώ την πίκρα του αυτοδίδακτου, που βλέπει ότι έρχεται σ' επαφή με πολύ μικρότερο κοινό, παρά ένας ηθοποιός του ελαφρού θεάτρου. Δεν ισχυρίζομαι, ακόμα, ότι άλλη ποίηση, περισσότερο ανοιχτή δεν μπορεί να γίνει. Λέω μόνο ότι πρώτα μ' ενδιαφέρει η συντήρηση της ποίησης, έστω κι αν για τρεις μόνους ανθρώπους, κι έπειτα η πλατύτερη επαφή με τον κόσμο».
Γεγονός πάντως είναι ότι στο Λονδίνο της δεκαετίας του ?30 όπου ζούσε ο νεαρός ποιητής όταν έγραψε τη «Στέρνα», ζει έναν έρωτα εξ αποστάσεως με το αινιγματικό πρόσωπο που φέρει το όνομα Λου. Η μυστηριώδης γυναίκα δεν είναι άλλη από τη Λουκία Φωτοπούλου, παντρεμένη-χωρισμένη, που η ερωτική της ελευθερία σοκάρει, αλλά ταυτόχρονα θέλγει τον νεαρό ποιητή. Η «Στέρνα» είναι αφιερωμένη στον φίλο Κωνσταντινουπολίτη Γιώργο Αποστολίδη, αλλά φαίνεται να είναι ποτισμένη από την ερωτική του επιθυμία για τη Λου.
Ο τίτλος υποδηλώνει τους τόπους κρυφών ερωτικών συνευρέσεων, λένε ορισμένοι. Το ποίημα αυτό, παρά τη μουσικότητά του, δεν ενθουσιάζει τους φίλους του. Ο ίδιος ο Κατσίμπαλης ανακαλύπτει νοηματικά και ρυθμικά χάσματα και η αποδοκιμαστική στάση του εξοργίζει τον ποιητή, που δεν δέχεται εύκολα κριτική και κυρίως όταν αυτή προέρχεται από φίλους.
Στην επικείμενη δημοπρασία, το προσφερόμενο βιβλίο είναι ένα από τα 50 μόλις αντίτυπα που εκδόθηκαν, με αλφαβητική αρίθμηση “ΜΗ?” και υπογραφή του ποιητή στην πίσω όψη του οπισθόφυλλου (ΕΣΤΙΑ, 1932). Η αρχική του τιμή είναι στα 1300 ευρώ (λαχνός 8614)
Από την ίδια περίοδο προσφέρεται το "Πάνω σ έναν ξένο στίχο / (Heureux qui comme Ulysse...) / Της Έλλης", [1932]. Λυτό τετρασέλιδο ποίημα του Γ. Σεφέρη χωρίς αρίθμηση με ημερομηνία στο τέλος "Χριστούγεννα 1931". Τυπώθηκε στο τυπογραφείο της ΕΣΤΙΑΣ το 1932, ενώ ξανατυπώθηκε στο "Τετράδιο γυμνασμάτων", το 1940. Πρόκειται για το δεύτερο έργο που εκδίδει ο Γ. Σεφέρης, μετά το "Στροφή" του 1931. Προσφέρεται στα 400 ευρώ (λαχνός 8615).
Η online δημοπρασία θα διεξαχθεί από τα γραφεία του οίκου «Καραμήτσος» στη Θεσσαλονίκη την Τετάρτη 3 Νοεμβρίου, στις 17.00. Πρόκειται για το δεύτερο μέρος της πώλησης που εστιάζει στην Νεοελληνική λογοτεχνία και ποίηση, τις σπάνιες εικονογραφημένες εκδόσεις, τη Νεοελληνική χαρακτική και φωτογραφία, ενώ περιλαμβάνεται μια ειδική ενότητα σπάνιων αντιτύπων εικονογραφημένων από τον Δ. Γαλάνη. Συγκεκριμένα, η ενότητα της λογοτεχνίας – ποίησης συγκαταλέγει περίπου 200 έργα, στη συντριπτική τους πλειοψηφία πρώτες εκδόσεις, με υπογραφές / αφιερώσεις από σημαντικούς Έλληνες ποιητές και πεζογράφους.
Η συμμετοχή του κοινού μπορεί να γίνει μέσω ψηφιακής πλατφόρμας εδώ
