Ο σημερινός πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας είναι ένας φιλάρχαιος πρωθυπουργός. Καλό θα ήταν να επέστρεφαν στην Ελλάδα τα γλυπτά του Παρθενώνα επί της θητείας του. Αυτό σημειώνει η Σάρα Μπάξτερ, αρθρογράφος των Sunday Times σε άρθρο με τίτλο «Η σωστή (φυσιολογική) κίνηση θα ήταν να δώσει στην Ελλάδα τα Μάρμαρα του Παρθενώνα». Ο υπότιτλος θέτει ένα θέμα που γίνεται αμέσως κατανοητό από τον μέσο Βρετανό: «πώς θα αισθανόσασταν αν το Μπιγκ Μπεν είχε μεταφερθεί μονίμως στην Αθήνα;»
«Ένας στρατός κατοχής βρίσκεται στο Λονδίνο και τα κτίρια του κοινοβουλίου κείτονται σε ερείπια» γράφει η Σάρα Μπάξτον. «Ο πύργος του ρολογιού και το Μπιγκ Μπεν στέκονται ακόμα, αλλά η πρόσοψη καταρρέει και το μεγάλο κουδούνι δεν χτυπάει πλέον. Ο πρεσβευτής μιας ξένης χώρας προσφέρεται να απομακρύνει κάποια από τα ερείπια στη δική του χώρα, και ο άφρων κατακτητής υπογράφει ένα χαλαρά διατυπωμένο νομοσχέδιο. Το επόμενο πράγμα που ξέρετε, σχεδόν όλο το ρολόι και το κουδούνι στέλνονται στο εξωτερικό, και ποτέ δεν θα επιστρέψουν.
Χρόνια αργότερα, αποκαθίσταται η εθνική υπερηφάνεια της Αγγλίας. Θέλουμε το Μπεν Μπεν πίσω. Αλλά όχι! Ανήκει τώρα σε άλλο έθνος και διαρκώς μας επιπλήττουν ότι ήμασταν ανάξιοι να το κρατήσουμε. Μπορείτε να φανταστείτε ότι η Βρετανία μετά το Brexit δεν θα προβεί σε μια τέτοια ανόητη ανταλλαγή. Ωστόσο, αυτή είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα.
Όπως μπορεί να δει οποιοσδήποτε επισκέπτης στην Αθήνα, ο Παρθενώνας, που στέφει έναν οδοντωτό λόφο, είναι ορατός από κάθε σημείο, τα σημάδια του καθημερινά θυμίζουν την απώλεια της κλασικής ζωφόρου του. Ο Μπορίς Τζόνσον, που μπορεί να απαγγείλει κομμάτια της Ιλιάδας στα αρχαία ελληνικά και έχει μια προτομή του ήρωα του Περικλή, του «πρώτου πολίτης της Αθήνας» στο γραφείο του, ξέρει καλύτερα από τους περισσότερους γιατί τα μάρμαρα έχουν τόσο μεγάλη σημασία για την Ελλάδα. Κατανοεί την απόλυτη δύναμη του πατριωτισμού.»
Η αρθρογράφος προτρέπει τους αναγνώστες να μη δίνουν σημασία στα όσα ακούγονται περί του ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να εκβιάσει τη Μεγάλη Βρετανία λέγοντας πως δεν θα υπάρξει εμπορική συμφωνία χωρίς την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα. Ο Τζόνσον, λέει, θα μπορούσε να βγει μπροστά, προτείνοντας από μόνος του την επιστροφή, ως χειρονομία φιλίας και αλληλεγγύης.
Πριν από καιρό η Σάρα Μπάξτον είχε προτείνει την επιστροφή των γλυπτών, καθώς η τεχνολογία μπορεί πλέον να κάνει θαύματα, αντικαθιστώντας τα από τις αίθουσες του Βρετανικού Μουσείου. Προς έκπληξή της, το άρθρο της το πρόσεξαν στην Αθήνα και την προσκάλεσαν να επισκεφθεί τον Παρθενώνα, τον οποίο είχε να δει από τότε που ήταν 17 ετών. Μετείχε, τον περασμένο Απρίλιο, στη συνδιάσκεψη για την «επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα» στην Αθήνα (και μάλιστα με τον πρόεδρο της Ελλάδας , Προκόπης Παυλόπουλος, όπως λέει). Είδε «το θαυμάσιο μουσείο που βλέπει στην Ακρόπολη που χτίστηκε πριν από 10 χρόνια για να στεγάσει τα μάρμαρα - πολύ ελαφρύτερο και πιο όμορφο από την χωρίς παράθυρα αίθουσα στην οποία προηγουμένως θαύμαζα τα γλυπτά στο Βρετανικό Μουσείο.»
«Σε μία από τις πιο αξέχαστες εμπειρίες της ζωής μου» συνεχίζει, άκουσα την αρχαία λύρα που συνοδεύει ένα τραγούδι της Σαπφώς στη σκιά του Παρθενώνα. Είδα επίσης πως το μουσείο της Ακρόπολης αποκαθιστούσε με προσοχή τα θραύσματα των μαρμάρων που είχε στην κατοχή του και αποκάλυψε πολύτιμες νέες λεπτομέρειες (έχουν κομμάτια κεφαλής, χεριών, ποδιών και μηρών, πολλά από τα οποία ανήκουν στους πολεμιστές και τα αλόγα στο Λονδίνο - εξ ου και το αίτημα για επανένωση).
Ναι, με γοήτευσε η φιλοξενία και η γενναιοδωρία των οικοδεσποτών μου, αλλά έμαθα πολύ περισσότερα για τον Λόρδο Έλγιν και τα μάρμαρα του. Δεν υπάρχει αμφιβολία, κατά τη γνώμη μου, ότι ήταν βανδαλισμός. Τα γλυπτά κατάφεραν σχεδόν να επιβιώσουν από τις καταστροφές του χρόνου, τους πολέμους και την έκρηξη μιας βόμβας όταν ο Έλγιν εμφανίστηκε στην Αθήνα στις αρχές του 19ου αιώνα ως πρεσβευτής της Υψηλής Πύλης των Οθωμανών κατακτητών.
Μόλις είχε εξασφαλίσει την απαραίτητη "άδεια" για να αφαιρέσει αντικείμενα στα ερείπια γύρω από τον Παρθενώνα (το αρχικό έγγραφο δεν βρέθηκε ποτέ, αν και υπήρχε "μετάφραση"), και έστειλε εργάτες σε σκάλες να σπάσουν - με τεράστια δύναμη – τους λίθους που βρίσκονται τώρα στο Βρετανικό Μουσείο.
Ακόμη και τότε, η υποτιθέμενη πράξη διάσωσης θεωρήθηκε από κάποιους, ανάμεσα στους οποίους και ο Λόρδος Byron, ως έγκλημα. Καμία σχέση με τη διατήρηση των μαρμάρων για τις επόμενες γενιές. Ο Elgin σχεδόν έχασε κιβώτια από αυτά όταν το πλοίο του βυθίστηκε στο δρόμο προς τη Μάλτα και έπρεπε να τα σώσει από τον πυθμένα της Μεσογείου. Όχι μόνο αυτό, παρά ήθελε και να κοσμούν το σπίτι των προγόνων του, Broomhall House, για τη δική του δόξα, αλλά έπρεπε να τα πουλήσει στο έθνος όταν ξέμεινε από χρήματα (το σπίτι εξακολουθεί να έχει κομμάτια που το Βρετανικό Μουσείο δεν ήθελε).
Ο Έλγιν ήλπιζε να το σκάσει με την εκπληκτική Πύλη των Λεόντων στις Μυκήνες, αλλά ζύγιζε πάρα πολύ. Σήμερα, όλη η Ελλάδα ζητά είναι ένας μόνιμος δανεισμός. Δεν θα επέστρεφαν ποτέ, είναι αλήθεια, (σ.σ. εννοεί στο Λονδίνο) αλλά κάτι θα μπορούσαν να επιστραφεί σε μας με τη μορφή μιας έκθεσης. Με τη σειρά τους οι Έλληνες έχουν υποσχεθεί να μας δανείσουν μερικούς εξαιρετικούς θησαυρούς, ίσως τη μάσκα του Αγαμέμνονα, την οποία είδα στην εφηβεία μου και δεν ξέχασα ποτέ.
Εξαρτάται από εσάς, Μπόρις, να κάνετε το σωστό. Ποτέ δεν θα έχουμε έναν πρωθυπουργό που να αγαπά τον αρχαίο κόσμο περισσότερο.»
