Είναι μία από τις πρώτες διοργανώσεις για το επετειακό έτος 2021 που ανακοινώνονται, και θα προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον από το κοινό. Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης θα παρουσιάσει από 10 Δεκεμβρίου μέχρι 5 Απριλίου 2021, την έκθεση με τίτλο «Αρχαιολατρεία και Φιλελληνισμός. Συλλογή Θανάση και Μαρίνας Μαρτίνου», στο Μέγαρο Σταθάτου. Πρόκειται για μια σπάνια, πρωτότυπη έκθεση που περιλαμβάνει σημαντικά ευρωπαϊκά έργα (ελαιογραφίες και γλυπτά) του 19ου αιώνα και του ελληνικού Νεοκλασικισμού σε διάλογο με αρχαία αριστουργήματα, υπό την επιμέλεια της Ιστορικού Τέχνης Φανής Μαρίας Τσιγκάκου και του Καθηγητή και διευθυντή του Μουσείου Κυλαδικής Τέχνης, Ν. Χρ. Σταμπολίδη.
Τα έργα προέρχονται από τη Συλλογή Θανάση και Μαρίνας Μαρτίνου, μία μοναδική Φιλελληνική Πινακοθήκη καλλιτεχνικών έργων και αριστουργημάτων, τα οποία εκτίθενται για πρώτη φορά στο κοινό. Πρόκειται για ευρωπαϊκές, φιλελληνικές, καλλιτεχνικές δημιουργίες καθώς και έργα Ελλήνων καλλιτεχνών εμπνευσμένα από θέματα της αρχαιότητας, τα οποία παρουσιάζονται δίπλα σε σημαντικές αρχαιότητες που προέρχονται από μεγάλα Μουσεία της Ιταλίας και της Ελλάδας.
Πρώτο σημαντικό στοιχείο, ότι αυτά τα μοναδικά έργα θα εκτεθούν στο Μέγαρο Σταθάτου, ένα αυθεντικό κτίριο του 19ου αιώνα, με υπέροχη αρχιτεκτονική. Δεύτερο στοιχείο ότι οι επιμελητές διακρίνονται, ο καθένας στον τομέα του, για την εξαιρετική δουλειά τους. Με τη συνεργασία τους, δίνουν στο κοινό ένα σπουδαίο αποτέλεσμα, το οποίο στηρίζεται σε συγκεκριμένη φιλοσοφία.
Όπως είχε πει ο κ. Σταμπολίδης κατά τη συζήτηση της έκθεσης στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, η συλλογή Μαρτίνου, με όλα τα αντικείμενα του 19ου αιώνα, πίνακες, επιτραπέζια ρολόγια, άλλα έργα τέχνης προεπαναστατικά, επαναστατικά και μετεπαναστατικά, περιέχει την ουσία του φιλελληνισμού. Δηλαδή, χωρίς την αρχαιολατρεία ξένων και Ελλήνων, δεν θα υπήρχε το φιλελληνικό ρεύμα. Ετσι έχουμε οι Ελληνες την ταυτότητα που ήθελαν να μας δώσουν οι μεγάλοι του Διαφωτισμού, και ανάμεσά τους και οι Ελληνες Ρήγας Φεραίος και Αδαμάντιος Κοραής: προβάλλοντας το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούσαν και ζουν οι Ελληνες, κατάσπαρτο από αρχαιότητες.
Ετσι αναπτύχθηκε ο Φιλελληνισμός, που τόσο μεγάλο ρόλο έπαιξε στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Από τη λατρεία που είχαν οι Ευρωπαίοι όπως και οι νεοέλληνες, για το παρελθόν μας. Βεβαίως, υπήρξαν στρατιωτικά και άλλα επιτεύγματα, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, όμως, αποφάσισε να εστιάσει στα μηνύματα που έστειλε η αρχαιότητα και όλα τα κλασικά πρότυπα κατά τον 19ο αιώνα. Παρουσιάζονται περίπου 100 αντικείμενα από τη συλλογή και από αρχαιότητες με τις οποίες πλαισιώνονται τα έργα του 19ου αιώνα. Οι αρχαιότητες προέρχονται από την Ελλάδα και την Ιταλία. Η αρχαιολατρεία υπήρξε ο μακροβιότερος σύνδεσμος των Ευρωπαίων με την Ελλάδα. Κατά την Επανάσταση μετασχηματίστηκε σε φιλελληνισμό και αποτυπώθηκε εικαστικά σε ευρωπαϊκα έργα τέχνης. Μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους υιοθετήθηκε από τους Έλληνες νεοκλασικούς καλλιτέχνες με στόχο την ανάδειξη της αδιάρρηκτης συνέχειας της αρχαιοελληνικής κληρονομιάς.
Ενδεικτικά αναφέρουμε πως θα παρουσιαστούν αρχαία αγάλματα Αμαζόνων μαζί με ακρόπρωρα καραβιών, προτομή της Σαπφώς και αντίστοιχη απεικόνισή της από τη συλλογή κλ.π. Τα αρχαία αριστουργήματα θα συνομιλήσουν με τις νεοκλασικές εκδοχές τους, μέσα σε ένα σκηνογραφημένο περιβάλλον. Ο επισκέπτης θα βιώσει μια θεατρική εμπειρία καθώς το Μέγαρο Σταθάτου, ένα εμβληματικό δείγμα του ελληνικού αρχιτεκτονικού Νεοκλασικισμού, θα μεταμορφωθεί σε εσωτερικό μιας μεγαλοαστικής ευρωπαϊκής κατοικίας του 19ου αιώνα, υπό τη σκηνογραφική επιμέλεια της Χλόης Ομπολένσκυ και του Ανδρέα Γεωργιάδη.
