Μνήμες από τον εφιάλτη της μετάδοσης του ιού HIV, ένοχου για τη μάστιγα του AIDS στα μέσα του '80, ξυπνούν τα νέα ευρήματα για τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, που επιβεβαιώνουν ότι μεταδίδεται και με τη σεξουαλική πράξη. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό, το New England journal of Medicine, ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων μεταδίδεται κατά 95% με τη σεξουαλική επαφή, καθώς εντοπίζεται και στο σπέρμα.
Η μετάδοσή του, όπως εξηγεί στο Liberal η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ Ντόρα Ψαλτοπούλου, γίνεται με τη σεξουαλική πράξη, με τη στενή σωματική επαφή και σε πολύ μικρότερο βαθμό αερογενώς, μέσω σταγονιδίων, τα οποία μπορούν να μεταδοθούν μόνο σε μικρή απόσταση.
Η ειδικός επισημαίνει ότι ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων μπορεί να μεταδοθεί αερογενώς ανάμεσα σε δυο ανθρώπους που βρίσκονται ο ένας πολύ κοντά στον άλλον. Και σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής, πρόκειται για έναν ιό ο οποίος διαδίδεται κυρίως μεταξύ ανδρών, οι οποίοι αλλάζουν συχνά ερωτικούς συντρόφους.
Η κ. Ψαλτοπούλου σημειώνει ότι η ευλογιά των πιθήκων είναι μια νόσος των νέων (η μέση ηλικία των κρουσμάτων είναι κοντά στα 30 έτη), σε αντίθεση με τη λοίμωξη Covid 19. Κρούσματα του ιού της ευλογιάς των πιθήκων καταγράφονται και σε άτομα ηλικίας 40 ετών, ωστόσο όσοι είναι άνω των 50 ετών παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στη λοίμωξη καθώς ως παιδιά είχαν εμβολιαστεί για τον ιό της ευλογιάς. Πρόκειται για τα προγράμματα εμβολιασμού που υλοποιούνταν διεθνώς μέχρι το 1970, κάτι που ισχύει και για την πατρίδα μας.
Η καθηγήτρια προσθέτει πως η ευλογιά των πιθήκων έχει ιδιαίτερα χαμηλή θνησιμότητα. Πρακτικά ο κίνδυνος θανάτου αφορά κυρίως τους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και για αυτό ακριβώς το λόγο έχουν καταγραφεί αρκετοί θάνατοι στην Αφρική όπου και μεγάλος πληθυσμός ασθενών με HIV/AIDS οι οποίοι παρουσιάζουν ανοσοκαταστολή.
Επιπλέον στην Αφρική έχουν καταγραφεί θάνατοι σε περιοχές όπου οι άνθρωποι που νόσησαν δεν είχαν πρόσβαση σε οργανωμένη δομή υγείας ή το επίπεδο περίθαλψης ήταν ανεπαρκές. Εκτός Αφρικής οι θάνατοι που έχουν καταγραφεί από ευλογιά των πιθήκων είναι ελάχιστοι. Άλλωστε σε ανθρώπους που δεν παρουσιάζουν ανοσοκαταστολή από HIV λοίμωξη ή από άλλη αιτία, η νόσος συνήθως εξελίσσεται ήπια.
Ένα άλλο ζήτημα είναι πως εμβόλια για την ευλογιά των πιθήκων υπάρχουν, αλλά κι αυτά είναι περιορισμένα σε ποσότητες. Στην Ευρώπη έχουν παραγγελθεί περίπου 110.000 δόσεις, οι οποίες μοιράζονται σε μικρές παρτίδες στις χώρες που έχουν κυρίως ανάγκη, λόγω αυξημένου αριθμού κρουσμάτων, όπως οι Ισπανία, Πορτογαλία Γερμανία και Βέλγιο.
Εμβόλια έχει παραλάβει και η Βρετανία, ενώ οι ΗΠΑ έχουν δημιουργήσει απόθεμα για έκτακτη χρήση. Ειδικά στην Αμερική υπάρχει μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση καθώς υπάρχει φόβος για στιγματισμό των ομοφυλόφιλων ανδρών. Για τον λόγο αυτό στη Νέα Υόρκη γίνονται δράσεις για προληπτικό εμβολιασμό.
Οι Αρχές Δημόσιας Υγείας στις ΗΠΑ ενεργούν ως εξής: Μόλις βρεθεί ένα θετικό κρούσμα, δημιουργείται αρχικά ένας κύκλος εμβολιασμού στο στενό περιβάλλον του κρούσματος και στη συνέχεια ένας ευρύτερος, για εκείνους που ενδέχεται να βρέθηκαν στα μέρη που σύχναζε το κρούσμα.
