Η αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων μιας χώρας, καθώς και των συνθηκών της ζωής τους δεν αποκλείεται να οφείλονται στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ωστόσο τα οικονομικά οφέλη και ο δυνητικός αντίκτυπος στην πιστοληπτική ισχύ της χώρας, ίσως αποδειχθούν μικρότερα από ό,τι αρχικά είχε φαντασθεί κανείς, όπως αναφέρει σε σχετική του έκθεση ο διεθνής οίκος αξιολόγησης της Moody's.
Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις προβάλλονται ως ένα εξαιρετικά σημαντικό εργαλείο για την τόνωση της ανάπτυξης και των εισοδημάτων σε πολλές χώρες της ευρωζώνης, σε περιόδους υποτονικής οικονομικής ανάπτυξης, καθώς η δημοσιονομική ή νομισματική παρέμβαση έχει περιορισμένα περιθώρια ή δεν υπάρχει πολιτική βούληση. «Συνήθως οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις παρουσιάζονται ως πιθανή πηγή οικονομικής ανάπτυξης στις ανεπτυγμένες οικονομίες», επισημαίνει ο γενικός διευθυντής και ένας από τους συντάκτες της σχετικής έκθεσης, Κόλιν Ελις. «Αν και τα οφέλη σε επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης είναι ευνοϊκά ως προς τη δανειοληπτική ικανότητα της εκάστοτε χώρας, είναι σημαντικό να γίνει μια ακριβής αποτίμηση των δυνητικών κερδών από τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις'. Οι συντάκτες της έκθεσης ανέλυσαν δεδομένα από 34 χώρες, αποσκοπώντας να καταμετρήσουν την αποτελεσματικότητα παλιότερων προσπαθειών και να διερευνηθεί το οικονομικό όφελος των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Συνήθως ως τέτοια λογίζονται τα μέτρα για την απελευθέρωση/απορρύθμιση αγορών και εργατικού δυναμικού.
Αυτά τα μέτρα μπορούν να συμπεριλαμβάνουν μεταβολές στις ώρες των εργάσιμων ημερών, στα όρια συνταξιοδότησης, στη φορολόγηση και στη ρύθμιση στην αγορά προϊόντων. Τα αποτελέσματα των συγκρίσεων έδειξαν ότι τέτοιες μεταρρυθμίσεις έχουν ευμενή αντίκτυπο στο ΑΕΠ. Ωστόσο, αυτός ο αντίκτυπος ενδεχομένως να φανεί πολύ μεγαλύτερος όταν αθροιστούν οι ξεχωριστές εκτιμήσεις για μεμονωμένα μέτρα, όπως συμβαίνει ορισμένες φορές. Τα συμπεράσματα ίσως λειτουργήσουν αποπροσανατολιστικά, ειδικά εάν η ανάλυση αποκλείσει δεδομένα τα οποία πιθανώς και αυτά να έχουν επηρεάσει τα τελικά συμπεράσματα. Το γεγονός πως οι χώρες συχνά εφαρμόζουν αρκετές μεταρρυθμίσεις ταυτόχρονα καθιστά δυσκολότερο να μετρηθεί ξεχωριστά ο αντίκτυπος από κάθε μία.
Η Moody's εκτιμά ότι ορισμένες φορές υπάρχει αλληλεπικάλυψη, που σημαίνει ότι ο συνδυαστικός αντίκτυπος των μεταρρυθμίσεων μπορεί να είναι στην πραγματικότητα μικρότερος από ό,τι θα ήταν εάν υπολογιζόταν σε μεμονωμένη βάση. Σε μακροπρόθεσμη προσέγγιση υπάρχει αβεβαιότητα για τις επιπτώσεις των μεταρρυθμίσεων. Λόγου χάριν, τίθεται θέμα για το πώς θα γίνει διάκριση ανάμεσα στις αλλαγές στο ΑΕΠ, που συνδέονται με τον οικονομικό κύκλο, έναντι μονιμότερων αλλαγών στη δυνητική ζήτηση, που δημιουργείται μέσω των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. «Οι εκτιμήσεις για τα οφέλη των μεταρρυθμίσεων ίσως να μην είναι αντικειμενικές και να διογκώνουν τα οφέλη αυτά όταν διαπιστώνουν παροδικές αλλαγές στα εισοδήματα, οι οποίες απλώς συμπίπτουν με τις μεταρρυθμίσεις», παρατηρεί, τέλος, ο κ. Ελις. «Ενδεχομένως οι κυβερνήσεις να αγωνίζονται να επιτύχουν τους προβλεπόμενους αναπτυξιακούς στόχους ή τους δημοσιονομικούς, εάν έχουν υπερεκτιμήσει τα οφέλη από τις μεταρρυθμίσεις».
