Όλοι είδαμε το θέαμα, που έγινε παγκόσμιο viral, αστικό λεωφορείο γεμάτο επιβάτες να βυθίζεται στην πλημμυρισμένη υπόγεια διάβαση της Λεωφόρου Ποσειδώνος και οι επιβάτες να βγαίνουν από αυτό πιασμένοι χέρι-χέρι για να φθάσουν σε ασφαλές μέρος.
Ο Εισαγγελεύς Πρωτοδικών Αθηνών διέταξε προκαταρκτική εξέταση για να διερευνηθούν τα αίτια του πλημμυρικού φαινόμενου και διαπιστωθεί ,εάν είχαν ληφθεί όλα τα αναγκαία μέτρα και αν είχαν γίνει τα απαραίτητα αντιπλημμυρικά έργα από όλους τους αρμόδιους φορείς.
Επίσης όλοι είδαμε το θέαμα λεωφορείο να έχει πέσει ολόκληρο σε τρύπα στο οδόστρωμα στη Καλαμαριά, που κατά πληροφορίες ήταν ανοικτή και δεν επισκευάζετο πάνω από δυο μήνες ή σύμφωνα με σημερινή είδηση συνέβη μεγάλη κατολίσθηση στη λεωφόρο Παπανικολή στο Χαλάνδρι ή ολόκληρο μπαλκόνι σε πολυκατοικία στο Χαλάνδρι ξεκόλλησε και έπεσε στο έδαφος χωρίς θύματα.
Κατά την αναζήτηση των ευθυνών ο ένας φορέας θα τις επιρρίπτει στον άλλο ή σε τρίτον ιδιώτη εργολάβο και στο τέλος θα υπάρχει διάχυση ευθυνών, γιατί όλοι υπέχουν διαβαθμισμένη ευθύνη, που πολλές φορές ή έχει παραγραφεί ή δεν είναι εύκολο να πιστωθεί σε συγκεκριμένο υπεύθυνο, αλλά μόνο αόριστα σε κάποια υπηρεσία.
Τα παραπάνω όμως περιστατικά, που δεν είναι τα μόνα, αλλά συνεχώς συμβαίνουν και δημοσιοποιούνται, αλλά στο τέλος πλην των περιπτώσεων με πολλούς θανάτους (Μάνδρα, Μάτι) χάνονται στη μετάφραση της αναζήτησης ευθυνών (ποινικών, αποζημιώσεων, πειθαρχικών), που κρατούν χρόνια και με την έκδοση αλλεπαλλήλων πολλές φορές αλληλοσυγκρουόμενων πορισμάτων.
Από τα παραπάνω παραδείγματα σαφώς προκύπτει, ότι κάτι σάπιο υπάρχει σε ολόκληρο το πλέγμα μελέτης, κατασκευής και επίβλεψης των δημόσιων και ιδιωτικών έργων, συντήρησης και επισκευής βλαβών, λήψης μέτρων ασφαλείας σε περίπτωση θεομηνιών και μάλιστα, όπως στη καταιγίδα «Μπάλος» που η ΕΜΥ είχε εκδώσει εγκαίρως προειδοποιητικό δελτίο.
Βασικό αίτιο όλων αυτών των αστοχιών είναι η έλλειψη ελέγχου και μάλιστα προληπτικού και όχι κατασταλτικού δηλαδή μετά το συμβάν, που δεν προλαμβάνει αλλά καταλογίζει απλά ευθύνες και ακόμα έλεγχος των ελεγκτών, γιατί δεν έλεγξαν.
Για παράδειγμα, στη παραπάνω περίπτωση του λεωφορείου, αρμόδιο στέλεχος της Περιφέρειας Αττικής με δηλώσεις του επιρρίπτει ευθύνες σε εργολάβο που τοποθέτησε εμπόδια για να προστατεύσει τα εν εκτελέσει έργα του. Αλλά δεν θα έπρεπε κάποιος αρμόδιος να ελέγξει και να σταματήσει τον εργολάβο;
Η νομοθεσία μας ,που έχει ενσωματώσει τις σχετικές οδηγίες της Ε.Ε., για την εκτέλεση και συντήρηση των δημόσιων έργων είναι πλήρης και αποτελεσματική, αλλά στη πράξη για πολλούς λόγους, που δεν είναι του παρόντος η εξέταση τους, το σύστημα δεν λειτουργεί ικανοποιητικά (επιεικώς) με αποτέλεσμα σχεδόν όλα τα δημόσια έργα μετά την παράδοση τους να παρουσιάζουν ελλείψεις, πραγματικά ελαττώματα και βλάβες, που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν είχαν γίνει σωστές μελέτες και κατασκευή και προπαντός επίβλεψη κατά στάδια κατασκευής και τελική παραλαβή ,όπου θα διαπιστώνονταν οι παρεκκλίσεις. Είναι γεγονός, ότι στο παρελθόν, δεν γνωρίζω για τώρα, πολλά δημόσια έργα δόθηκαν για χρήση χωρίς να γίνει τελική παραλαβή.
* Ο Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.
