Ύστερα από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα συνεχούς ανόδου, το ελληνικό χρηματιστήριο φαίνεται πως έχει μπει σε μία διαδικασία «χωνέματος» της κίνησης που το έφερε κοντά στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δώδεκα ετών.
Σε περιπτώσεις σαν και αυτές, όπου η άνοδος από τον Σεπτέμβριο του 2022 ήταν της τάξης του 70%, αυτή η διαδικασία είναι πολύ συνηθισμένη και λίγο πολύ αναμενόμενη, αφού τα κέρδη είναι πολύ μεγάλα και η οποιαδήποτε ένδειξη πως η αγορά έχει φτάσει κοντά σε μία κορυφή οδηγεί πολλούς επενδυτές σε ρευστοποιήσεις θέσεων για να διασφαλισθεί μέρος των κερδών. Μαζί με τη διαδικασία κατοχύρωσης κερδών, η οποία συνοδεύεται συνήθως και από αγορές στις οποίες προχωρούν επενδυτές που δεν είχαν συμμετάσχει στη μεγάλη άνοδο, αρχίζει και κάτι άλλο. Η προσπάθεια επενδυτών και αναλυτών να καταλάβουν αν η κορυφή αυτή θα αποδειχθεί τοπική και προσωρινή ή θα παραμείνει για πολύ καιρό απόρθητη. Η αναζήτηση αυτή ξεκινά από την εξέταση των αποτιμήσεων των βασικών μετοχών μίας χρηματιστηριακής αγοράς, και αυτό είναι λογικό να γίνει και στη δική μας περίπτωση.
Πριν μπούμε σε λεπτομέρειες, θα δώσουμε μία πρώτη απάντηση σε αυτό το ερώτημα: λαμβάνοντας υπόψη μας και την πτώση στις τιμές των περισσότερων μετοχών από το τέλος Ιουλίου μέχρι τώρα, οι αποτιμήσεις στο ελληνικό χρηματιστήριο είναι καλές, δηλαδή όχι ακριβές, τουλάχιστον στις περισσότερες περιπτώσεις. Φυσικά, δεν είναι λογικό να περιμένουμε στη συνέχεια επιδόσεις παρόμοιες με αυτές στις οποίες αναφερθήκαμε παραπάνω, αλλά είναι λογικό να υποθέσουμε πως σε βάθος μερικών μηνών η πορεία της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς θα είναι θετική και οι τιμές αρκετών από τις βασικές μετοχές του Χρηματιστηρίου Αθηνών θα είναι παραπάνω από τις σημερινές ανεξάρτητα από το αν ενδιάμεσα θα υποχωρήσουν.
Κοιτάζοντας τις αναλύσεις των μεγάλων τραπεζών και χρηματιστηριακών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αμέσως αντιλαμβανόμαστε πως οι τιμές των ελληνικών μετοχών είναι σε γενικές γραμμές πιο φθηνές από τις αντίστοιχες στις άλλες αγορές του εξωτερικού. Αυτό περιγράφεται χαρακτηριστικά στην πιο πρόσφατη έκθεση της μεγάλης αμερικανικής τράπεζας JPMorgan Chase, η οποία δημοσιεύθηκε πριν μερικές ημέρες. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε πως η άποψη των αναλυτών της για την ελληνική αγορά δίνεται στα πλαίσια της σύγκρισής της με άλλες αναδυόμενες αγορές (emerging markets) της Ευρώπης, της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής (EMEA), αφού το Χρηματιστήριο Αθηνών κατατάσσεται σε αυτήν την κατηγορία.
Η άποψή τους είναι πως παρά το γεγονός πως η ελληνική αγορά έχει πετύχει την υψηλότερη απόδοση μέσα στο 2023 σε σχέση με τις υπόλοιπες της περιοχής EMEA, οι ελληνικές μετοχές παραμένουν αρκετά πιο φθηνές από τις άλλες. Από πλευράς κερδοφορίας και σχέσης με την λογιστική αξία, οι αναλυτές της JPMorgan επισημαίνουν πως οι ελληνικές μετοχές που συμμετέχουν στον δείκτη MSCI Greece είναι φθηνές όταν τις συγκρίνουμε με τις ιστορικές τιμές τους. Προσθέτουν επίσης πως είναι κατά σχεδόν 50% πιο φθηνές από τις αυτές των υπόλοιπων αναδυόμενων αγορών.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνουν στις πολύ καλές αποτιμήσεις των ελληνικών τραπεζών, ειδικά μετά τα εξαιρετικά αποτελέσματα που ανακοίνωσαν για το πρώτο εξάμηνο του 2023. Οι αναλυτές της JPMorgan δεν είναι οι μόνοι που επισημαίνουν τα θετικά στοιχεία των μετοχών των ελληνικών τραπεζών, αναλυτές της τράπεζας επισημαίνουν πως οι αποτιμήσεις των μετοχών των ελληνικών τραπεζών μπορεί να έχουν ανεβεί κατά πολύ από την αρχή της χρονιάς αλλά εξακολουθούν να έχουν σημαντικό περιθώριο περαιτέρω ανόδου. Με τις ελληνικές τράπεζες ασχολήθηκαν πρόσφατα και οι αναλυτές της ελληνικής EUROXX, οι οποίοι εκτιμούν πως οι μετοχές τους έχουν ακόμα σημαντικά περιθώρια ανόδου κοιτώντας μπροστά.
Δώσαμε έμφαση στις τράπεζες και την άποψη αρκετών αναλυτών για αυτές καθώς έχουν αποκτήσει και πάλι, ύστερα από πολλά χρόνια, δεσπόζουσα θέση στους βασικούς δείκτες του Χρηματιστηρίου Αθηνών, τον Γενικό Δείκτη, τον FTSE Athens Large Cap και τον MSCI Greece. Αυτό σημαίνει πως από την πορεία των τραπεζικών μετοχών καθορίζεται πλέον σε μεγάλο βαθμό και η πορεία αυτών των δεικτών και η συνολική εικόνα του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Αυτό δεν σημαίνει πως οι υπόλοιπες μετοχές των βασικών δεικτών δεν έχουν περιθώριο ανόδου ούτε πως δεν ασχολούνται μαζί τους οι διεθνείς και οι Έλληνες χρηματιστηριακοί αναλυτές.
Το αντίθετο συμβαίνει, όπως έχουμε δει αρκετά πρόσφατα με αναλύσεις που δίνουν σημαντικά περιθώρια ανόδου σε μετοχές εταιρειών όπως ο Mytilineos, η Aegean Airlines, η Jumbo και ο ΟΠΑΠ. Όλα αυτά μας δείχνουν πως για την πλειοψηφία των αναλυτών που ασχολούνται με τις βασικές μετοχές του Χρηματιστηρίου Αθηνών, οι μετοχές είναι φθηνές και αξίζουν υψηλότερες τιμές, όχι κατ’ ανάγκην άμεσα αλλά σίγουρα στους επόμενους μήνες. Όπως επισημαίνουν σχεδόν όλοι, οι επιδόσεις της ελληνικής αγοράς θα είναι συνάρτηση και του πότε θα έρθει η – από όλους αναμενόμενη – αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελλάδας και η επιστροφή μας στην επενδυτική βαθμίδα.
Επανερχόμενοι λοιπόν στο ερώτημά μας, επαναλαμβάνουμε την απάντηση που δώσαμε στην αρχή: οι αποτιμήσεις των μετοχών του ελληνικού χρηματιστηρίου είναι τέτοιες που δημιουργούν βάσιμες ελπίδες πως θα ανεβούν σημαντικά στο μέλλον. Αυτό βέβαια με την προϋπόθεση πως δεν θα έχουμε σημαντικές αλλαγές σε εξωτερικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις διεθνείς αγορές και τη διεθνή οικονομία, καθώς γνωρίζουμε πως η ελληνική αγορά δεν κινείται μόνη της στο διεθνές χρηματιστηριακό περιβάλλον.
Τέτοιου τύπου αλλαγές φέρνουν μερικές φορές τα πάνω κάτω, όπως είδαμε τα τελευταία χρόνια με την πανδημία, τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση. Αυτό σημαίνει πως ζητήματα όπως η νέα σημαντική άνοδος στην τιμή του αργού πετρελαίου και η προοπτική διατήρησης των επιτοκίων αναφοράς σε υψηλά επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που υπέθεταν οι χρηματιστηριακές αγορές μέχρι πρόσφατα, είναι πολύ δύσκολο να μην επηρεάσουν την πορεία του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Ελπίζοντας πως τέτοιου τύπου εξωτερικοί παράγοντες δεν θα κάνουν πολύ αισθητή την παρουσία τους, πιθανολογούμε πως αφού οι μετοχές του ελληνικού χρηματιστηρίου χωνέψουν τις μεγάλες αποδόσεις που πέτυχαν από τον περασμένο Σεπτέμβριο μέχρι τον φετινό Ιούλιο, θα επανέλθουν σε ανοδική πορεία βασιζόμενες στις ελκυστικές αποτιμήσεις τους.
