Κάποιος παρατηρητής από το διάστημα που θα άκουγε και θα διάβαζε ό,τι λέγεται εδώ και χρόνια σχετικά με την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος, θα υπέθετε πως η μόνη σίγουρη συνέπεια της απόφασης των γήινων να προστατεύσουν τον πλανήτη τους θα ήταν η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, μαζί με τη χρήση διαφορετικών πηγών παραγωγής της. Τα πράγματα όμως δεν είναι ποτέ τόσο απλά, καθώς το μόνο που δεν συμβαίνει στον κόσμο είναι η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.
Το αντίθετο συμβαίνει, όπως πιστοποιούν οι τεράστιες επενδύσεις που γίνονται για την ανέγερση νέων εργοστασίων παραγωγής της. Ο «ένοχος» για τη συνεχή αύξηση της ζήτησης για ενέργεια είναι βέβαια η σταθερή άνοδος του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της γης, ειδικά αυτών που ζουν σε περιοχές που μέχρι πριν 40 χρόνια έβλεπαν τις ανέσεις του δυτικού σαν σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Φυσικό επακόλουθο της συνεχούς αύξησης των ενεργειακών αναγκών είναι πως οι επιχειρήσεις του κλάδου βρίσκονται στο επίκεντρο του διεθνούς επενδυτικού ενδιαφέροντος.
Προφανώς, αυτό ισχύει και για τη χώρα μας και για τις ενεργειακές επιχειρήσεις που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Όχι μόνο γιατί βρίσκεται εδώ και χρόνια σε εξέλιξη μία διαδικασία εγκατάλειψης της εξάρτησης από τον λιγνίτη και το πετρέλαιο και στροφής προς το φυσικό αέριο και τις ανανεώσιμες πηγές, αλλά και γιατί η κομβική θέση της χώρας ανάμεσα από την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική έχει αυξήσει κατά πολύ την ενεργειακή «αξία» της εν μέσω των πρόσφατων γεωπολιτικών αναταραχών.
Μία ματιά, με εντελώς τυχαία σειρά, στις πρόσφατες δραστηριότητές τους και στα εν εξελίξει σχέδιά τους μας δείχνει καθαρά πως οι επενδυτές έχουν κάθε λόγο να «ποντάρουν» στο μέλλον αυτών των επιχειρήσεων.
Η Mytilineos (ΜΥΤΙΛ) είναι μία από τις πρώτες ιδιωτικές επιχειρήσεις που ασχολήθηκε με την παραγωγή ενέργειας στη χώρα μας, παράλληλα και με τις υπόλοιπες δραστηριότητες του ομίλου. Κατέχει πλέον κορυφαία θέση ανάμεσα στις ιδιωτικές εταιρείες παραγωγής ενέργειας, κυρίως μέσω των θερμικών μονάδων της που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το φυσικό αέριο, έχει όμως και αξιόλογη παρουσία στην παραγωγή ενέργειας από ΑΕΠ.
Από πλευράς εμπορίας, κατέχει την πρώτη θέση μετά τη ΔΕΗ σε πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας σε πελάτες εντός Ελλάδος και είναι εξαιρετικά δραστήρια και στον τομέα του χονδρικού εμπορίου ενέργειας σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο. Πέρα όμως από τους παραπάνω συνεχώς αναπτυσσόμενους τομείς, αυτό που έχει εντυπωσιάσει τους επενδυτές και έχει στρέψει πάνω στην εταιρεία τα βλέμματα των διεθνών αγορών είναι η δραστηριότητά του στον τομέα της ανάπτυξης έργων για την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και την αποθήκευση ενέργειας.
Αιχμή του δόρατος είναι η ανάληψη έργων κατασκευής μεγάλων φωτοβολταϊκών πάρκων, για την ίδια ή για λογαριασμό πελατών της. Η ανάπτυξη της Mytilineos σε αυτόν τον τομέα είναι αλματώδης, όπως φαίνεται από τις πολύ μεγάλες δουλειές που έχει αναλάβει στον Καναδά, την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, και αποτελεί σημείο αναφοράς στις πρόσφατες εκθέσεις των χρηματιστηριακών αναλυτών.
Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή (ΤΕΝΕΡΓ) είναι χωρίς αμφιβολία η πρωτοπόρος στον χώρος της παραγωγής ηλεκτρισμού από αιολική ενέργεια. Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1990, έγινε γρήγορα η μεγαλύτερη εγχώρια επιχείρηση στον τομέα και παραμένει σε αυτή τη θέση έχοντας πλέον ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο αιολικών πάρκων σε πλήρη λειτουργία και πλήθος άλλων υπό κατασκευή.
Έχει μία μικρή προς το παρόν παρουσία στον τομέα των υδροηλεκτρικών και των φωτοβολταϊκών έργων αλλά το μεγάλο ενδιαφέρον συγκεντρώνουν δύο υπό κατασκευή έργα στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας. Το μεγαλύτερο από αυτά, δηλαδή οι εγκαταστάσεις αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία της Αιτωλοακαρνανίας, είναι πρωτοπόρο για την Ελλάδα και βρίσκεται στο στάδιο της έναρξης κατασκευής του.
Εκτός από το έργο στην Αμφιλοχία, μεγάλης σημασίας είναι το υβριδικό έργο στο Αμάρι της Κρήτης. Το έργο αυτό συνδυάζει την αιολική και την υδροηλεκτρική ενέργεια με την αντλησιοταμίευση και αποτελεί το μεγαλύτερο παρόμοιο στην Ευρώπη.
Η ενασχόλησή της με δύο νέους πολλά υποσχόμενους τομείς, σε συνδυασμό με την πολύ ισχυρή θέση της στον τομέα της αιολικής ενέργειας και την εκτίμηση των αγορών πως θα δραστηριοποιηθεί έντονα και στον τομέα των υπεράκτιων αιολικών πάρκων κρατούν αμείωτο το επενδυτικό ενδιαφέρον για τη μετοχή της.
Η περίπτωση της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) είναι μία από τις πιο εντυπωσιακές που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια. Ξεκινώντας από ένα πολύ χαμηλό σημείο πριν από πέντε σχεδόν χρόνια, κατάφερε να ανταπεξέλθει με μεγάλη επιτυχία στις πολύ δύσκολες καταστάσεις που εμφανίστηκαν στον χώρο της ενέργειας το 2021 και το 2023, να επιστρέψει στην κερδοφορία, να επισπεύσει τον εκσυγχρονισμό της και να προχωρήσει σε μία πολύ μεγάλη επιχειρηματική κίνηση σε διεθνές επίπεδο.
Συνέπεια αυτών των εξελίξεων ήταν και η επιστροφή του επενδυτικού ενδιαφέροντος για την εταιρεία, καθώς οι διεθνείς αγορές εκτίμησαν τον μετασχηματισμό της και τη στροφή της προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η απόκτηση αρκετών εν λειτουργία ή υπό κατασκευή έργων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ μέσω της εξαγοράς τους από μικρούς «παίκτες» της αγοράς και η επιτάχυνση στον σχεδιασμό και την κατασκευή πολλών δικών της αντίστοιχων έργων έδειξαν στις αγορές πως ο στόχος της ΔΕΗ να αποκτήσει σύντομα μία ισχυρή παρουσία στην πράσινη ενέργεια είναι εφικτός.
Από την άλλη μεριά, η εξαγορά της ENEL Ρουμανίας ενίσχυσε κατά πολύ τη διεθνή παρουσία της και την καθιστά υπολογίσιμη περιφερειακή δύναμη στην περιοχή των Βαλκανίων. Η πλήρης αλλαγή στην εικόνα της επιχείρησης φαίνεται και από το γεγονός πως πλήθος χρηματιστηριακών αναλυτών ασχολείται πλέον μαζί της.
Η Motor Oil Hellas (ΜΟΗ), έχει πάψει εδώ και καιρό να είναι ένα απλό διυλιστήριο πετρελαίου. Εδώ και αρκετά χρόνια δραστηριοποιείται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο, ενώ είναι και εξαιρετικά δραστήρια στην εμπορία φυσικού αερίου. Σύντομα αναμένεται να αυξήσει κατά πολύ το επίπεδο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο και έχει έτοιμο επενδυτικό σχέδιο για την εγκατάσταση πλατφόρμας υποδοχής LNG και αποθήκευσης φυσικού αερίου.
Η μεγάλη αλλαγή όμως έχει συντελεστεί την τελευταία τριετία με την εξαγορά της ΑΝΕΜΟΣ, μίας από τις σημαντικότερες εταιρείας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ από τη MORE, τη θυγατρική της Motor Oil στον τομέα των ΑΠΕ. Μέσω αυτής της εξαγοράς και του συνδυασμού της με τις προϋπάρχουσες δραστηριότητες της MORE, ο όμιλος Motor Oil απέκτησε πολύ σημαντική θέση στον τομέα της «πράσινης» ενέργειας στη χώρα και οι προγραμματισμένες επενδύσεις δείχνουν καθαρά την πρόθεση του να ενδυναμώσει ακόμα περισσότερο την παρουσία της.
Εκτός αυτών, ο όμιλος δραστηριοποιείται στον τομέα της πώλησης και εμπορίας ενέργειας μέσω της nrg ενώ είναι ήδη παρών στην παραγωγή ενέργειας από απορρίμματα και έχει αρχίσει την προετοιμασία του για την παραγωγή ενέργειας από υδρογόνο. Η συνεχώς αυξανόμενη παρουσία του ομίλου στον κλάδο της παραγωγής ενέργειας και ειδικότερα από ΑΠΕ, έχει αρχίσει ήδη να αλλάζει προς το θετικότερο τη στάση των επενδυτών και των αναλυτών απέναντί του.
Ένας άλλος όμιλος που μετασχηματίζεται σταδιακά και αυξάνει σταθερά το ποσοστό δραστηριοποίησής του στον τομέα της παραγωγής και εμπορίας ενέργειας είναι αυτός της Helleniq Energy (ΕΛΠΕ), μέχρι πρότινος γνωστός ως Ελληνικά Πετρέλαια. Μέσω της συμμετοχής του στην Elpedison, ο όμιλος δραστηριοποιείται εδώ και αρκετά χρόνια στην παραγωγή ενέργειας από φυσικό αέριο και στην εμπορία και λιανική πώληση ηλεκτρικής ενέργειας. Έμμεση είναι και η παρουσία του στον τομέα της εμπορίας φυσικού αερίου μέσω της συμμετοχής της στη ΔΕΠΑ.
Ο όμιλος έχει ήδη αποκτήσει παρουσία και στον τομέα της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, κυρίως στην Ελλάδα αλλά και στη Ρουμανία, με έμφαση κυρίως στα φωτοβολταϊκά πάρκα και δευτερευόντως στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας και στα αιολικά πάρκα. Η παρουσία του ομίλου αναμένεται να διευρυνθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια καθώς σημαντικός αριθμός νέων έργων βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο.
Μένοντας στον τομέα των ΑΠΕ, σημαντικό ενδιαφέρον έχει και η συμμετοχή της με ποσοστό 50% σε κοινοπραξία με τη γερμανική RWE με σκοπό τη μελλοντική δραστηριοποίηση στον τομέα των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Η στροφή του ομίλου προς τις ΑΠΕ έχει κάνει πιο φιλικούς προς αυτόν τους επενδυτές και τους αναλυτές, οι οποίοι όμως δεν θα μείνουν ασυγκίνητοι αν αποδειχθούν επιτυχείς οι έρευνες στις οποίες συμμετέχει για την ανακάλυψη και εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου σε περιοχές εντός Ελλάδος.
Δεν είναι ίδιος ο τρόπος με τον οποίον ασχολούνται με τον τομέα της ενέργειας οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις στις οποίες μόλις αναφερθήκαμε. Κάτι τέτοιο θα ήταν προφανώς παράδοξο και μάλλον αδύνατον. Η κάθε μία από αυτές όμως φαίνεται πως έχει βρει τον δικό της δρόμο προς την ανάπτυξη των εργασιών της, έχοντας μπροστά της σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια εν μέσω των σημαντικών αλλαγών που συντελούνται στην αγορά ενέργειας σε παγκόσμια αλλά και περιφερειακή κλίμακα.
Οι μέτοχοί τους, λογικά θα συνεχίσουν να ωφελούνται από τις δραστηριότητες τους όπως και η χώρα μας, καθώς η ποικιλία των επιχειρηματικών προσεγγίσεων αυτών των επιχειρήσεων διασφαλίζει την ύπαρξη ικανού αριθμού εναλλακτικών λύσεων για την επίτευξη της ενεργειακής ασφάλειας της Ελλάδας.
