Το δεύτερο τρίμηνο δεν ξεκίνησε καλά για το Χρηματιστήριο Αθηνών, με τον Γενικό του Δείκτη να πέφτει κατά ακριβώς 2% και το κλίμα να είναι αρνητικό από την αρχή μέχρι το τέλος, χωρίς πολύ έντονες πωλήσεις αλλά με σποραδικές μόνο αντεπιθέσεις των αγοραστών.
Φυσικά, το ότι η πρώτη μέρα ενός ημερολογιακού τριμήνου δεν ήταν καλή στο χρηματιστήριο δεν σημαίνει και πολλά πράγματα και η κακή εντύπωση που αφήνει μπορεί πολύ εύκολα να ξεχαστεί μέσα σε μερικές μόνο μέρες. Το γεγονός όμως παραμένει πως οι πωλητές είχαν το πάνω χέρι από το πρώτο δεκάλεπτο της συνεδρίασης και οι αγοραστές υποχωρούσαν με σχεδόν σταθερό ρυθμό μέχρι και τις τελικές δημοπρασίες που καθόρισαν τις τιμές του κλεισίματος. Είναι προφανές πως πρέπει να αναζητήσουμε το τι μπορεί να προκάλεσε τη χθεσινή πτώση.
Όσο και να έχουμε συνηθίσει στα ακούσματα των θλιβερών νέων από τα μείζονα πολεμικά μέτωπα της περιόδου, δηλαδή αυτό της Ουκρανίας και αυτό της Γάζας και της Μέσης Ανατολής, μερικές φορές η κλιμάκωση της έντασης μας ξυπνάει λίγο και μας θυμίζει πως τα πράγματα δεν εξελίσσονται πάντα με τρόπο που να μην προκαλεί σημαντική αναστάτωση σε όσους βρίσκονται «έξω από τον χορό».
Στην περίπτωσή μας έχουμε δει τις τελευταίες μέρες αρκετά σημάδια αύξησης της έντασης στα πεδία των μαχών ή κοντά σε αυτά.
Η σοκαριστική τρομοκρατική επίθεση στη Μόσχα και οι επιτυχημένες επιθέσεις της Ουκρανίας σε ρωσικά διυλιστήρια και εγκαταστάσεις πετρελαϊκών εταιρειών με τη χρήση drones έχουν προβληματίσει τους επενδυτές εντός και εκτός Ελλάδος και έχουν παίξει ρόλο στη συνέχιση της ανόδου της τιμής του πετρελαίου.
Αντίστοιχα, η επίθεση εναντίον του ιρανικού προξενείου στη Συρία, με θύματα σημαντικά στελέχη της ιρανικής στρατιωτικής ιεραρχίας, και η συνέχιση των ισραηλινών επιχειρήσεων στην περιοχή της Γάζας, αυτή τη φορά και με θύματα ανάμεσα σε ξένους υπηκόους που συμμετέχουν στις προσπάθειες ανακούφισης του άμαχου πληθυσμού, απομακρύνει τις ελπίδες για επίτευξη μίας εκεχειρίας που θα μπορούσε να διαρκέσει για αξιόλογο χρονικό διάστημα.
Οι εξελίξεις και στα δύο αυτά μέτωπα είναι βέβαιο πως βρίσκονται στον νου των επενδυτών. Ημέρες σαν τις τελευταίες δίνουν αφορμή σε πολλούς από αυτούς να μειώσουν τον κίνδυνο στα χαρτοφυλάκιά τους.
Οι χθεσινές πιέσεις στα διεθνή χρηματιστήρια δεν ήταν πάρα πολύ έντονες αλλά ήταν σαφώς άξιες λόγου, ειδικά στις ΗΠΑ όπου η πτώση των μεγάλων χρηματιστηριακών δεικτών ήταν της τάξης του 1% από το ξεκίνημα της συνεδρίασης. Δεν αποδίδουμε την πτώση αυτή με βεβαιότητα σε κάποια συγκεκριμένη αιτία, θα μπορούσε να οφείλεται και στην αύξηση της γεωπολιτικής έντασης, όπως πιθανολογούμε πως έγινε χθες, τουλάχιστον εν μέρει, στην περίπτωση του δικού μας χρηματιστηρίου.
Στην περίπτωση των ΗΠΑ, οφείλεται και στην αρνητική ειδησεογραφία από τον τομέα των εταιρειών παροχής υπηρεσιών υγείας και από τον κλάδο των εταιρειών ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Μπορεί όμως να οφείλεται και, πολύ απλά, στο γεγονός πως πάρα πολλές μετοχές μεγάλων επιχειρήσεων που συμμετέχουν στους χρηματιστηριακούς δείκτες δίνουν πολύ μεγάλες αποδόσεις στους μετόχους τους και ορισμένοι από αυτούς ίσως πιστεύουν πως έχει έρθει η ώρα για μείωση του ρίσκου και τη μερική κατοχύρωση των μεγάλων κερδών τους. Ό,τι και να ισχύει πάντως, η αλήθεια είναι πως η χθεσινή αρνητική εικόνα των διεθνών χρηματιστηρίων επηρέασε και το δικό μας.
Αυτό φάνηκε καθαρά με τη χειροτέρευση της εικόνας του Χρηματιστηρίου Αθηνών καθώς πλησίαζε η ώρα της έναρξης της συνεδρίασης στη Wall Street και οι ενδείξεις για την πορεία των μεγάλων αμερικανικών χρηματιστηριακών δεικτών ήταν σαφώς αρνητικές και γίνονταν όλο και πιο αρνητικές με την πάροδο του χρόνου.
Η δική μας αγορά όμως έπεσε περισσότερο από τις μεγάλες διεθνείς όπως η αμερικανική και η γερμανική αγορά. Φυσικά, αυτό είναι κάτι πολύ συνηθισμένο και δεν θα έπρεπε να ξαφνιάζει κανέναν. Δεν είναι η πρώτη φορά που η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά ακολουθεί την πτώση των διεθνών και τις ξεπερνά καθαρά σε ποσοστιαία πτώση. Επειδή όμως κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης η πτώση του Γενικού Δείκτη μας ξεπέρασε το 1% πολύ πριν αρχίσουν να εκδηλώνονται οι πιέσεις στα διεθνή χρηματιστήρια, και επειδή δεν μας φαίνεται πολύ λογικό να πούμε πως αυτό οφειλόταν μόνο στην ανησυχία για τις εξελίξεις στα πολεμικά μέτωπα, πιστεύουμε πως υπάρχουν και καθαρά εσωτερικοί λόγοι.
Ο πρώτος είναι λογικά ο «επενδυτικός εκνευρισμός» από την αδυναμία του Γενικού Δείκτη να ξεπεράσει ανοδικά την περιοχή κοντά στις 1.435 μονάδες και οι πωλήσεις που μπορεί να αποφάσισαν επενδυτές που είχαν κάνει αγορές προσβλέποντας σε γρήγορη και δυνατή ανοδική κίνησε. Ο δεύτερος όμως έχει σχέση με το τι συμβαίνει γενικότερα στο εσωτερικό της χώρας. Αναφερόμαστε βέβαια στην πολύ τεταμένη ατμόσφαιρα που φαίνεται να επιστρέφει στην ελληνική πολιτική ζωή, με διάφορες αφορμές και ενόψει των Ευρωεκλογών που θα διεξαχθούν σε δύο μήνες από τώρα.
Αυτή τη στιγμή προφανώς δεν υπάρχει πολιτική αβεβαιότητα αλλά αυτό δεν εμποδίζει κάποιους επενδυτές από το να αρχίζουν να υποθέτουν πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν συγκεντρώνει πλέον μηδενικές πιθανότητες. Το χρηματιστήριο πάντα προσπαθεί να προεξοφλήσει τις εξελίξεις και σε αυτή την προσπάθεια πολύ συχνά φθάνει στην υπερβολή. Στα πλαίσια αυτών των αναζητήσεων, πολλές φορές έρχεται μία χρηματιστηριακή αναταραχή χωρίς να ακολουθηθεί από μία πραγματικά αρνητική εξέλιξη σε πολιτικό -ή και οικονομικό- επίπεδο για τη χώρα.
Το γεγονός πως η τιμή του Γενικού Δείκτη, παρά την αδυναμία διάσπασης των επιπέδων που προαναφέραμε, βρίσκεται πολύ κοντά στο υψηλότερο σημείο του εδώ και πολλά χρόνια, κάνει τις ρευστοποιήσεις μετοχών πολύ εύκολες για όσους θεωρούν πως η όξυνση των πολιτικών αντιπαραθέσεων μπορεί τελικά να φέρει και πραγματικά αρνητικά αποτελέσματα.
Όπως είπαμε και ξεκινώντας, πολλές φορές μία χρηματιστηριακή πτώση που μας κάνει εντύπωση ξεχνιέται μέσα σε μερικές ημέρες και όλα όσα γράφονται γι’ αυτήν ξεχνιούνται ακόμα πιο γρήγορα. Μπορεί το ίδιο να συμβεί και με τη χθεσινή καθοδική κίνηση του Χρηματιστηρίου Αθηνών και για να είμαστε ειλικρινείς, δεν θα μας πείραζε καθόλου.
Αυτό που θα μας πείραζε σίγουρα όμως, θα ήταν το να μην προσπαθήσουμε να δούμε αν μία τέτοια κίνηση θα μπορούσε να σημαίνει κάτι παραπάνω από μία τυπική χρηματιστηριακή διόρθωση σε μία αγορά που ακόμα ενσωματώνει σημαντικά κέρδη από την κίνηση των τελευταίων δεκαοκτώ μηνών. Ούτως ή άλλως βέβαια, το αν συμβαίνει κάτι πραγματικά ανησυχητικό ή όχι θα φανεί τις επόμενες ημέρες. Προτιμούμε όμως να μην περιμένουμε μέχρι τότε για να αναρωτηθούμε τι γίνεται.
