Ο μεγαλύτερος φόβος των επενδυτών ύστερα από μία πολύ ισχυρή ανοδική συνεδρίαση όπως αυτή της Τρίτης στο ελληνικό χρηματιστήριο, είναι μήπως η επόμενη ημέρα σημάνει την επιστροφή στην πτωτική τάση. Αυτό δεν έγινε χθες Τετάρτη, καθώς ο γενικός δείκτης ανέβηκε κατά 1,55% και έκλεισε στις 1.1175,78 μονάδες, 70 παραπάνω από το χαμηλότερο σημείο της συνεδρίασης της Δευτέρας.
Για δεύτερη ημέρα στη σειρά ο γενικός δείκτης παρέμεινε σε θετικό έδαφος καθ’ όλη τη διάρκεια της συνεδρίασης και έκλεισε πολύ κοντά στο υψηλότερο σημείο της ημέρας. Η αλλαγή σε σχέση με τη συμπεριφορά της αγοράς τις τελευταίες εβδομάδες είναι πολύ μεγάλη και κάνει αρκετούς να αναρωτιούνται αν η πολύ κακή χρηματιστηριακή συνεδρίαση της Δευτέρας θα αποδειχθεί πως ήταν το τέλος της δίμηνης ταλαιπωρίας της αγοράς που ξεκίνησε στις αρχές του Αυγούστου.
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα προφανώς δεν είναι ιδιαίτερα εύκολη. Δεν είναι εύκολη γιατί υπάρχουν αρκετά επιχειρήματα υπέρ των δύο διαφορετικών εκδοχών: αυτής που λέει πως η πτώση τελείωσε και οι επενδυτές πρέπει να χαλαρώσουν και να αναζητήσουν τις επενδυτικές ευκαιρίες που έχουν δημιουργηθεί για να εκμεταλλευθούν την επόμενη μέρα και η άλλη που λέει πως αυτή η ανοδική κίνηση που ξεκίνησε την Τρίτη δεν θα έχει μεγάλη διάρκεια, οι πωλητές θα επιστρέψουν και αργά ή γρήγορα θα διασπασθούν τα χαμηλά της συνεδρίασης της Δευτέρας για να ξεκινήσει ένας νέος πτωτικός γύρος.
Η αλήθεια είναι πως τα επιχειρήματα υπέρ της αισιόδοξης άποψης είναι μάλλον περισσότερα: οι αποτιμήσεις των περισσότερων μεγάλων μετοχών έχουν κατέβει σε επίπεδα που τις κάνουν πολύ πιο ελκυστικές απ’ ότι ήταν όταν ο γενικός δείκτης είχε αγγίξει τις 1.350 μονάδες στο τέλος του Ιουλίου. Τα διαγράμματα της τεχνικής ανάλυσης για την πλειοψηφία των μεγάλων μετοχών δείχνουν πως βρίσκονται σε σημεία που δικαιολογούν μία σημαντική ανάκαμψη.
Οι πληροφορίες του οικονομικού Τύπου σχετικά με τον τρόπο διεξαγωγής της διαδικασίας πώλησης του μεριδίου του Τ.Χ.Σ. στην Εθνική Τράπεζα οδηγούν στο συμπέρασμα πως μάλλον έχει βρεθεί ο τρόπος για να διαλυθεί η πεποίθηση κάποιων πως η πώληση θα γίνει σε πολύ χαμηλότερες τιμές από τις τωρινές. Οι εκλογές της προηγούμενης Κυριακής είναι βέβαιο πως καθησύχασαν όσους είχαν φοβηθεί πως το αποτέλεσμα των περιφερειακών εκλογών θα μπορούσε να φέρει σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση και να απειλήσει την πολιτική σταθερότητα. Εκτός από τα παραπάνω που σχετίζονται κυρίως με εσωτερικά ζητήματα, το στρατόπεδο των αισιόδοξων επισημαίνει και τη βελτίωση της συμπεριφοράς των διεθνών χρηματιστηρίων από την Παρασκευή και μετά.
Από την απαισιόδοξη μεριά, ίσως το σημαντικότερο επιχείρημα να είναι αυτό που αναφέρεται στα πολύ μεγάλα κέρδη που καταγράφουν οι μεγάλες μετοχές του ελληνικού χρηματιστηρίου σε σχέση με τα προ έτους επίπεδά τους, ακόμα και μετά τη σημαντική πτώση του τελευταίου διμήνου.
Κατά την άποψή τους αυτό σημαίνει πως αν οι τιμές των μετοχών ανεβούν λίγο περισσότερο οι πωλητές θα επιστρέψουν και θα οδηγήσουν το Χρηματιστήριο Αθηνών σε νέα πτωτική κίνηση. Οι ίδιοι ανησυχούν για την κατάσταση των διεθνών αγορών κάτω από την πίεση των ανεβασμένων επιτοκίων, τα οποία κατ’ αυτούς θα οδηγήσουν τελικά τις δυτικές οικονομίες σε ύφεση και θα χειροτερέψουν πολύ τα οικονομικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων. Κάτι άλλο που τους κάνει επιφυλακτικούς για την συνέχεια είναι οι πιθανές αρνητικές εξελίξεις στις παγκόσμιες αγορές καυσίμων μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ.
Κατά τη δική μας άποψη και οι δύο πλευρές έχουν ορισμένα ισχυρά επιχειρήματα και δεν είναι πολύ εύκολο για έναν επενδυτή να αποφασίσει αν η διήμερη άνοδος είναι αρκετή για να κηρύξει τη λήξη του συναγερμού των τελευταίων εβδομάδων ή αν οι πωλητές θα επιστρέψουν με δύναμη μόλις δουν τα πρώτα σημάδια εξασθένησης της ανοδικής ορμής της αγοράς.
Η απάντηση σε αυτό το δίλημμα γίνεται ακόμα πιο δύσκολη διότι, όπως το βλέπουμε εμείς τουλάχιστον, το κλειδί για τι θα επακολουθήσει στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά το κρατάνε οι διεθνείς αγορές.
Οι ελκυστικές αποτιμήσεις των ελληνικών μετοχών δεν θα είναι ικανές να συγκρατήσουν τους πωλητές αν η διάθεση των διεθνών αγορών και ειδικότερα της αμερικανικής ξαναγίνει αρνητική. Από την άλλη μεριά, αν ο δείκτης S&P 500 ξεπεράσει ανοδικά τα τεχνικά εμπόδια που βρίσκονται ακριβώς από πάνω του (κοντά στις 4.400 μονάδες), οι δυνητικοί πωλητές ελληνικών μετοχών δεν θα έχουν κανέναν λόγο να πουλήσουν με τέτοιον τρόπο που θα προκαλέσει σοβαρή πτώση στην αγορά μας.
Για να το πούμε και κάπως διαφορετικά, αν ο γενικός δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών δεν υποχωρήσει το επόμενο διάστημα κάτω από τις 1.100 μονάδες τότε θα μπορούμε να πούμε πως η πτώση έχει περατωθεί. Αυτό το ενδεχόμενο συγκεντρώνει σοβαρές πιθανότητες πραγματοποίησης γιατί στηρίζεται από τις αποτιμήσεις των ελληνικών μετοχών.
Εφόσον η αμερικανική αγορά κρατηθεί κοντά στα παρόντα επίπεδα και δεν υποχωρήσει κάτω από τις 4.200 μονάδες, αυτό είναι το επικρατέστερο κατά την άποψή μας σενάριο. Αν μάλιστα δούμε τον S&P 500 να ξεπερνά πειστικά τις 4.400 μονάδες, τότε δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε αν σύντομα βρεθούμε και πάλι υψηλότερα από τις 1.200 μονάδες στον γενικό μας δείκτη, ίσως και ακόμα πιο πάνω. Από την άλλη μεριά, το ενδεχόμενο να δούμε την πρόσφατη ανάκαμψη της αγοράς να αποδεικνύεται μία απλή ανάπαυλα και τον γενικό δείκτη του Χ.Α. να διασπά καθοδικά τις 1.100 μονάδες θα αποκτήσει αυξημένες πιθανότητες στην περίπτωση που ο S&P 500 υποχωρήσει κάτω από τις 4.200 μονάδες.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, πιστεύουμε πως από εδώ και στο εξής η ελληνική αγορά θα αρχίσει να συμπεριφέρεται με τρόπο παραπλήσιο με τις διεθνείς, ύστερα από ένα μεγάλο διάστημα κατά το οποίο ή απέδιδε πολύ καλύτερα (από πέρυσι μέχρι τον Ιούλιο) ή πολύ χειρότερα (το τελευταίο δίμηνο). Αν έχουμε δίκιο, αυτό σημαίνει πως όποιος επενδυτής θέλει να πάρει σημαντικές αποφάσεις για το ελληνικό του χαρτοφυλάκιο θα πρέπει να πάρει πολύ σοβαρά υπόψη του τα μηνύματα που θα στέλνει τις επόμενες ημέρες η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά. Αυτό βέβαια είναι πάντα σχεδόν αυτονόητο, απλώς λέμε πως αυτές τις μέρες είναι λίγο πιο σημαντικό απ’ ότι συνήθως.
