«Στην εποχή των lockdown αρκετοί άνθρωποι χρησιμοποίησαν τον επιπλέον χρόνο για να πειραματιστούν με την μαγειρική και αυτό τους έκανε καλό γιατί σταμάτησαν να καταναλώνουν γεύματα τύπου junk food»
Σοφία Ελευθερίου κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος
****
Το πόσο καλούς αμυντικούς μηχανισμούς διαθέτει ο οργανισμός μας απέναντι σε κάθε εχθρό -λοιμώδη ή άλλο παράγοντα-όπως είναι το στρες, η ατμοσφαιρική ρύπανση και η ανθυγιεινή διατροφή εξαρτάται από τα επιμέρους κομμάτια που αποτελούν το παζλ του ανοσοποιητικού συστήματος. Ξεκινώντας από την μεγάλη παράπλευρη απώλεια της μάχης με την covid, τον ύπνο και το συσσωρευμένο στρες που δεχόμαστε, η αποκατάσταση της καλής ποιότητας του ύπνου και των επαρκών ωρών ξεκούρασης κάθε βράδυ είναι ζωτικής σημασίας.
Όπως εξηγεί ο ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής Δημήτρης Οικονόμου, η πανδημία έχει προκαλέσει φόβο, κατάθλιψη και άγχος σε τέτοιο επίπεδο -ειδικά στους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας- που είναι σαν να πάσχουν από το σύνδρομο μετατραυματικού στρες των στρατιωτών που επιστρέφουν από τον πόλεμο. Επιπλέον οι άνθρωποι που βρέθηκαν σε αναστολή εργασίας ή έμειναν χωρίς δουλειά έχουν οδηγηθεί σε ένα φαινόμενο που λέγεται «αναστροφή του ύπνου» η οποία παρατηρείται όταν κάνουμε τη νύχτα μέρα και ξενυχτάμε, εν προκειμένω μπροστά στην τηλεόραση.
Γενικά η τηλεόραση, το τάμπλετ και οι υπολογιστές, καθώς και το scroll του κινητού τηλεφώνου -και τα video games- στέλνουν πολλά ερεθίσματα στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα να διώχνουν τον ύπνο και να προκαλούν υπερένταση και αϋπνία. Η αναστροφή του ύπνου οδηγεί σε μια κατάσταση που μοιάζει με τζετ-λαγκ, χωρίς το ταξίδι αφού απορυθμίζει το βιολογικό ρολόι του οργανισμού. Για να ρυθμιστεί ξανά το βιολογικό μας ρολόι θα πρέπει να μπούμε σε ένα πρόγραμμα και να αποφύγουμε την υπερβολική καλωδίωση με τεχνολογικά γκάτζετ που μας έχουν διαρκώς σε εγρήγορση.
Την κατάσταση φυσικά επιδείνωσε η ψυχική πίεση από την σωρεία των απαγορεύσεων και ειδικά στον περιορισμό των μετακινήσεων, που πλέον κρίνεται ως ένα αμφιλεγόμενο μέτρο από μερίδα ειδικών καθώς το όποιο προσδοκώμενο όφελος στην μείωση της διασποράς του κορονοϊού εξανεμίζεται μπροστά στην καταλυτική ψυχική πίεση.
Η τροφή μας, το φάρμακό μας
Εκτός από τον ύπνο, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η διατροφή, με την πανδημία και τα lock down να έχουν αλλάξει πολύ τις διατροφικές μας συνήθειες. Στο θετικό πρόσημο της πανδημίας βρίσκεται το γεγονός ότι λόγω του περιορισμού των μετακινήσεων, των αυστηρών μέτρων και της κλειστής εστίασης, αρκετοί άνθρωποι χρησιμοποίησαν τον επιπλέον χρόνο για να πειραματιστούν με την μαγειρική και αυτό τους έκανε καλό γιατί σταμάτησαν να καταναλώνουν γεύματα τύπου junk food, όπως εξηγεί η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος Σοφία Ελευθερίου.
Ωστόσο το φαγητό εκτός από ανάγκη διαβίωσης έγινε απασχόληση, χόμπι και «παρηγοριά», με συνέπεια να είμαστε πιο ευάλωτοι στην υπερφαγία. Η μείωση των διεξόδων για σπορ λόγω και του περιορισμού των μετακινήσεων και των κλειστών αθλητικών εγκαταστάσεων οδήγησε σταδιακά στην αύξηση του σωματικού βάρους των παιδιών και των ενηλίκων-κάτι που έχει ήδη αρχίζει να αποτυπώνεται σε έρευνες. Το γεγονός ότι τρώμε πολύ βέβαια δεν σημαίνει ότι τρώμε θρεπτικά και μπορεί να έχουμε έλλειψη σε θρεπτικά στοιχεία.
Ισορροπημένα συμπληρώματα με πολυβιταμίνες μπορούν να αποκαταστήσουν την χαμένη ενέργεια, να βοηθήσουν στο να αποφορτιστούμε από το στρες, να κοιμηθούμε καλύτερα και να αποκτήσουμε πιο γερή άμυνα στα νοσήματα που μας περιτριγυρίζουν. Βιταμινούχα συμπληρώματα με αντιοξειδωτικά συστατικά, σελήνιο, ψευδάργυρο, σίδηρο κι άλλα ιχνοστοιχεία μπορούν να βελτιώσουν το τρόπο που ο οργανισμός μας χειρίζεται το στρες.
Άσκηση κι ενυδάτωση
Κάθε φυσική δραστηριότητα εκτός του ότι θέτει σε κίνηση το σώμα μας και μας βοηθά να γυμναστούμε, οξυγονώνει και τον εγκέφαλό μας. Η άσκηση είναι το αγχολυτικό, αντικαταθλιπτικό, τονωτικό μας και πρέπει να είναι καθημερινή για να έχει αποτέλεσμα. Επειδή η τηλεργασία και η τηλεκπαίδευση εκτός των άλλων έχουν προκαλέσει και στρεβλώσεις στο μυοσκελετικό σύστημα, είναι σημαντικό να ασκούμαστε μικροί και μεγάλοι τουλάχιστον για μια ώρα την ημέρα και αν είναι δυνατόν, στο φως του ήλιου, ώστε να παράγεται στο δέρμα μας βιταμίνη D που είναι και ο «ρυθμιστής» του ανοσοποιητικού.
Μαζί με την άσκηση δεν πρέπει να αμελούμε την ενυδάτωση του οργανισμού μας. Απαραίτητη είναι λοιπόν η κατανάλωση 8-10 ποτηριών νερού και όσο ανεβαίνουμε στη ηλικία, τόσο πιο σημαντικό είναι να πίνουμε νερό καθώς λιγοστεύει η αναλογία των υγρών στο σώμα μας, οπότε εκδηλώνεται η αφυδάτωση με ήπιο ή δυνατότερο πονοκέφαλο, ο οποίος σηματοδοτεί το γεγονός πως η αφυδάτωση έχει ήδη προχωρήσει.
