Η αποκάλυψη του κυκλώματος των διεφθαρμένων δημοσίων υπαλλήλων υπενθυμίζει μια βασική συνιστώσα του συστήματος. Θυμίζει καλύτερα ακόμη τη σχέση της διαφθοράς με την εξουσία και, τελικά, την πολιτική. Ότι δύο (μόνον;) εξ αυτών είναι και μέλη/στελέχη «κόμματος εξουσίας», όπως καυχώνται στο ΠΑΣΟΚ ότι θέλουν να ξαναγενούν, το επιβεβαιώνει συμπτωματικά.
Δύο ζητήματα.
Το ένα είναι ότι πως όπου υπάρχει διαφθορά, υπάρχει διαφθορέας.
Τα λεφτά που ακούγονται εν προκειμένω είναι πολλά, αλλά δικαιούμαστε να υποθέσουμε ότι είναι μικρό μόνον μέρος από τα μαύρα έσοδα των καταστημάτων.
Τα οποία άλλωστε εξαγόραζαν την ησυχία τους λαδώνοντας τους υπαλλήλους του Δήμου Αθηναίων και άλλων, τους επιθεωρητές της εστίασης και άλλους παράγοντες του κράτους, όπως οι αδειοδοτούντες υπάλληλοι τους χώρους πλησίον των αρχαιολογικών τοποσήμων.
Η μισή Ελλάδα δηλαδή. Ένθεν, κακείθεν.
Για να βγάζουν πάνω από 1 εκατομμύριο σε 1 χρόνο οι διεφθαρμένοι, πόσο, μαύρο χρήμα πρέπει να βγάζουν οι διαφθορείς;
Αν οι διεφθαρμένοι βγάζουν δέκα φορές την επίσημη μισθολογική αμοιβή τους (την οποία πληρώνουμε εμείς…) πόσα παραπάνω από εκείνα που αναγράφουν στη φορολογική τους δήλωση βγάζουν οι διαφθορείς;
Κάντε έναν μικρό υπολογισμό και ελάτε μετά να συζητήσουμε για το πόσο… «φτωχή» χώρα είναι η Ελλάδα.
Δεν με παρατάτε…
Το άλλο ζήτημα είναι αν το νέο (εδώ και μια δεκαετία) σύστημα αδειοδότησης και λειτουργίας των καταστημάτων προσφέρεται στην ανάπτυξη και συντήρηση συστημάτων διαφθοράς.
Προσφέρεται προφανώς. Όπως και το προηγούμενο προσφερόταν μια χαρά.
Είτε το κατάστημα λάβει την άδεια προτού ξεκινήσει τη λειτουργία του, είτε λαμβάνει προσωρινή άδεια με τη βεβαίωση του επιχειρηματία ότι ανταποκρίθηκε στις υποχρεωτικές προβλέψεις των κανονισμών, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.
Γιατί; Για δύο λόγους. Ο ένας είναι πως ένα στα δύο δημόσια καταστήματα στον τόσο δημοφιλή χώρο της εστίασης και παρεμφερή, αδιαφορεί για τους κανόνες, π.χ. ασφαλείας, υγιεινής, εργασίας.
Ο άλλος λόγος είναι ότι οι κανόνες υπολογίζονται, κατά τον σχεδιασμό τους από την κλίνουσα προς την διαφθορά γραφειοκρατία, ώστε να είναι ανεφάρμοστοι ή, κατ’ ελάχιστον, υπερβολικοί.
Όπερ σημαίνει ότι θα παραβιάζονται συστηματικά και εξίσου συστηματικά θα χρειάζεται η διαφθορά να λιπαίνει το σύστημα.
Πριν όχι πολλά χρόνια, ένα από τα πλέον μισητά συναξάρια οδηγιών των μνημονίων ήταν η εφαρμογή καμιάς εκατοστής μικρότερων και μεγαλύτερων προσαρμογών οι οποίες είχαν λάβει την κωδική ονομασία «εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ».
Είχε τότε, όπως και κάποια χρόνια πιο πριν, σε μια αρχική προσπάθεια απλοποίησης των κανόνων για την αρτιότερη ανταγωνιστικότητα των δημοσίων συστημάτων λειτουργίας, ξεσηκωθεί κύμα μέγα αγανάκτησης.
Ακατανόητο; Όχι και τόσο. Αν οι κανόνες είναι απλοί και ευέλικτοι, η παραβίασή τους είναι σπανιότερη άρα η σημασία της διαφθοράς θα είναι απείρως ελάχιστη.
Λέμε συχνά ότι η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας. Προφανώς η διαφθορά είναι ο μυελός της ραχοκοκαλιάς.
Προφανέστερα ακόμη, για κάθε ένα κύκλωμα που αποκαλύπτεται πρέπει να υπάρχουν αρκετές δεκάδες άλλα, παρόμοια, κυκλώματα.
Κάντε τώρα τον υπολογισμό της έκτασης της διαφθοράς και υπολογίστε το μέγεθος της παραοικονομίας.
Ελάτε τώρα να ξανασυζητήσουμε για την φτωχή πλην τίμια φιλοτιμία των συμπατριωτών μας.
Αφήστε που και οι απαιτήσεις των διεφθαρμένων («βάλτου παραπάνω, έχουμε να πάμε διακοπές», ακούγεται εις εξ αυτών να συνδιαλέγεται με τον άλλο «υπάλληλο») υπόκεινται στον κανόνα του πληθωρισμού. Γιατί, κορόιδα δεν είναι οι επιχειρηματίες. Τα σχετικά έξοδα περνούν στο κοστολόγιο και από εκεί στις σερβιριζόμενες τιμές, πλέον του αναλογούντος ΦΠΑ.
Πάντα κάτι εισπράττει το κράτος από τη διαφθορά που προκαλεί. Περισσότερα όμως κερδίζουν οι πολιτικοί που την ανέχονται.