Να σοβαρευτούμε λίγο. Λέγοντας πως το κράτος μπορεί να εξαλείψει τη φοροδιαφυγή επειδή θα ελέγξει κάθε έναν από τις δεκάδες χιλιάδες συμπολιτών που δηλώνουν επαγγελματικά εισοδήματα κάτω από το όριο του κατώτατου φορολογικού εισοδήματος είναι σαν να κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας.
Η πιο ακραία λαϊκίστικη θέση είναι αυτή του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως ισχυρίστηκε ο Κασσελάκης, ο μηδενικός φόρος πρέπει να ισχύσει και για τους ελεύθερους επαγγελματίες, όπως ισχύει και στους μισθωτούς και στους συνταξιούχους. Προφανώς, στα καλά οικονομικά που ισχυρίστηκε ότι γνωρίζει, δεν περιλαμβάνεται η απλούστατη γνώση ότι το αφορολόγητο αυτό ισχύει για δύο λόγους. Ο ένας είναι επειδή οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι δεν μπορούν να κρύψουν τα εισοδήματά τους. Υπάρχει άλλωστε ο ελάχιστος νόμιμος μισθός, ενώ όλες οι συντάξεις δίνονται από κρατικά ταμεία. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η πολιτεία έχει, διακομματικά, αναγνωρίσει ότι το όριο αυτό ισοδυναμει με ένα κατώφλι αξιοπρεπούς διαβίωσης.
Κανείς από τους δύο αυτούς λόγους δε συντρέχει στην περίπτωση των ελευθέρων επαγγελματιών οι οποίοι απολάμβαναν διαχρονικά μιας ιδιότυπης φορο - ασυλίας στη χώρα του «είσαι ό,τι δηλώσεις». Η εξασφάλιση της ασυλίας δινόταν σχεδόν από συνήθεια κι επειδή οι πολιτικοί δεν ήθελαν ποτέ να μπλέξουν με ένα δυναμικό κομμάτι των ψηφοφόρων τους, με αντίτιμο την πληρωμή με τον χαμηλότερο συντελεστή φορολογίας εισοδήματος.
Όπως αποκάλυψε ο αρμόδιος υπουργός Χατζηδάκης υπάρχουν 21.000 συμπολίτες ελεύθεροι επαγγελματίες που εισπράτουν όλα τα κοινωνικά επιδόματα επειδή δηλώνουν εισοδήματα κάτω από τα προβλεπόμενα όρια πρόνοιας. Αρα οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους δηλώνουν λίγο πάνω από αυτό το όριο κοινωνικής πρόνοιας, ώστε να μην προκαλούν τον έλεγχο, αλλά ποτέ πάνω από το όριο της ελάχιστης φορολογίας, ώστε να μην υποστούν φορολογική αφαίμαξη.
Στην πράξη, με τις ρυθμίσεις που προωθούνται, η πολιτεία δείχνει στους ελεύθερους επαγγελματίες το δρόμο της επιχειρηματικής αναδιοργάνωσης ή/και της μισθωτής σχέσης. Όσοι επιθυμούν και μπορούν θα οργανώσουν τις δουλειές τους με ένα σύστημα εσόδων/εξόδων, όπως κάθε επιχείρηση. Πολλοί θα συμμετάσχουν σε εταιρείες παροχής υπηρεσιών με μόνιμη και διαφανή οικονομική σχέση. Σε κάθε περίπτωση, η δυνατότητα απόκρυψης δεν μπορεί να καταργηθεί αν κάποιος επιδιώκει συστηματικά τη φοροδιαφυγή και όσο εμείς οι υπόλοιποι φορολογούμενοι είτε τη δεχόμαστε είτε δεν έχουμε κίνητρο για να την απορρίψουμε.
Με δύο λόγια, όπως καμώνεται να μην καταλαβαίνει η αντιπολίτευση, η βασική αλλαγή που φέρνουν οι ρυθμίσεις είναι ότι ο κόφτης ανειλικρίνειας σταματά εκεί που αρχίζει να πληρώνει ο μισθωτός. Αυτός ο τελευταίος είναι που στηρίζει, ηθικά, τα μέτρα και γι αυτό το πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση θα είναι μικρότερο από το όφελος που αναμένουν να εισπράξουν οι αντίπαλοί της.
Το «ηθικό» συστατικό της νέας φορολογίας, ακριβώς επειδή έχει άυλη αξία, ενισχύει στην αντίληψη των πολλών ότι η φοροδιαφυγή συνιστά ηθικό μειονέκτημα. Αντίληψη που θα ενισχυθεί εντυπωσιακά αν η φορολογική αρχή, απαλλαγμένη από τις μυριάδες των μικρών επαγγελματιών ρίξει όλο της το βάρος σε όσους ενώ δηλώνουν πάνω από αυτό το ελάχιστο όριο, κρύβουν απείρως μεγαλύτερα εισοδήματα. Επειδή είναι λιγότεροι, θα είναι ευκολότερο να δούμε εντυπωσιακά αποτελέσματα. Θα τα περιμένουμε με ανυπομονησία.
