Όταν ακούτε πως κανείς, ούτε ειδικοί του εμπορίου και των αγορών, ούτε οικονομολόγοι και, προφανώς, ούτε πολιτικοί δεν είναι σε θέση να υπολογίσουν με σαφήνεια τις επιπτώσεις από την τραγελαφική οικονομική πολιτική Τραμπ, που δεν περιορίζεται μόνον στους εμπορικούς δασμούς, κάντε το αυτονόητο και πολύ ανθρώπινο: Μαζευτείτε!
Εμείς, εδώ στην Ελλάδα, έχουμε κι άλλους λόγους, εξίσου αν όχι και σπουδαιότερους για να ακούσουμε στο σύνθημα «Μαζευτείτε». Δείτε τι γίνεται γύρω μας. Ο Ερντογάν παραμένει μέγας κίνδυνος, λόγω της εσωτερικής αποσταθεροποίησης την οποία ο ίδιος προκαλεί, αλλά και γιατί δεν γνωρίζουμε με τι τρόπους και σε ποια έκταση θα αντιδράσει στη συνέχιση των ενεργειών που θα αναλάβει η Ελλάδα για την πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου προς Κύπρο και Ισραήλ.
Η Μέση Ανατολή παραμένει καζάνι εντάσεων, με την προσθήκη την επωάζουσας σύγκρουσης του Ισραήλ με την Τουρκία λόγω Συρίας.
Τα κράτη γύρω μας βρίσκονται σε διαφορετικές φάσεις ανασφάλειας. Η Βουλγαρία έχει εύθραυστη κυβερνητική ισορροπία και μας ανταγωνίζεται ευθέως στον επιχειρηματικό τομέα. Η Ρουμανία αντιμετωπίζει ευθεία απειλή πουτινοποίησης και μας ανταγωνίζεται άμεσα στην παραγωγή φθηνότερων προϊόντων ανταγωνιστικών προς τα ελληνικά. Η Αλβανία κινείται ως δορυφόρος μη φιλικών προς εμάς κρατών και επιμένει να μη δέχεται τη συμφωνία επί της ελληνοαλβανικής ΑΟΖ. Τα Σκόπια παραμένουν βυθισμένα στην κρίση ταυτότητας, παραμένουν δηλαδή ένας αρνητικός παράγοντας σταθερότητας.
Η Ρωσία συνεχίζει ασυγκράτητη τον αιματηρό πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ ο παρεμβατικός μηχανισμός προπαγάνδας, που πηγάζει απευθείας από τον Πούτιν, απλώνεται και πάνω τη χώρα μας, όπως δείχνουν οι παρεμβάσεις του επί της συναισθηματικής φόρτισης που οδηγεί τη διαμόρωση της κοινής γνώμης και στην Ελλάδα.
Όλα τούτα εντείνουν υπέρμετρα τους γεωπολιτικούς κινδύνους. Απαιτούν πλήρη και αρραγή σταθερότητα στην Αθήνα. Όσο δημοφιλείς πολιτικοί αρχηγοί, όπως οι κκ. Κωνσταντοπούλου και Βελόπουλος, συνεχίζουν ασμένως και αδιακρίτως να επενδύουν, επιτυχώς, στην καριέρα της λαϊκιστικής αποσταθεροποίησης επί της τραγωδίας των Τεμπών, παρασύροντας, χωρίς δυσκολίες, ένα μεγάλο μέρος του πιο ευαίσθητου τμήματος της κοινής γνώμης, τόσο ο πολιτικός κίνδυνος θα μεγαλώνει.
Οι ευθύνες των άλλων αντιπολιτεύσεων, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, που διαθέτουν κυβερνητική εμπειρία και οφείλουν, εξ αυτού του λόγου, να έχουν καλύτερη αντίληψη των κινδύνων, είναι σημαντικές. Πλην όμως, παρασύρονται συστηματικά και καταθλιπτικά στα μονοπάτια του ανεύθυνου λαϊκισμού, υπό τον φόβο της δημοσκοπικής συρρίκνωσης. Δεν μπορούν επομένως, είτε γιατί είναι ευάλωτα εσωτερικά, δηλαδή οργανωτικά, επομένως και δημοσκοπικά, να υποστηρίξουν εθνικές πολιτικές. Σε καμία περίπτωση δεν είναι έτοιμα, ούτε άλλωστε είναι διατεθειμένα, να συνεννοηθούν με την κυβέρνηση. Έστω στα κρίσιμα ζητήματα που σημείωσα προηγουμένως. Πόσω μάλλον στα προβλήματα που προκύπτουν για την Ευρώπη, άρα και για εμάς, από τις ασυνάρτητες πολιτικές Τραμπ.
Σε όλα τα παραπάνω και εξαιτίας όλων των παραπάνω και, ακόμη χειρότερα, μπροστά σε όσα, άγνωστα εν πολλοίς, πρόκειται να συμβούν, ο κανόνας είναι πάντα ο ίδιος: Κρατηθείτε και μαζευτείτε.
Μια ενδελεχής αποτίμηση των ανοιγμάτων καθενός από εμάς, ιδίως μάλιστα των επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με τη δημιουργία αποθεμάτων ασφαλείας είναι ο σοφός κανόνας. Ακόμη κι αν, όπως πολλοί από εμάς ελπίζουμε, η βοή καταλαγιάσει σταδιακά, κανείς δεν γνωρίζει ούτε πόσο καιρό θα πάρει αυτό, ούτε ποιες ζημιές θα έχει, στο μεταξύ, προκαλέσει.
Οι διαταραχές μπορεί να είναι κατά πρώτον ταμειακές ή χρηματιστηριακές ή έστω εμπορικές. Μπορεί όμως να προκαλέσουν αναταραχή στον νομισματικό τομέα. Πρώτα στις χρηματοοικονομικές ροές, άρα και στον τραπεζικό τομέα. Δεύτερον, στις αποτιμήσεις των χρεογράφων ασφαλείας, δηλαδή στα ομόλογα, πεδίο επιπρόσθετης σταθερότητας για την ελληνική οικονομία την τελευταία περίοδο.
Ο Μάρτιος ήταν ο καλύτερος, ever, μήνας για τις ελληνικές εξαγωγές. Ο ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ παρέμενε αισιόδοξος μειώνοντας σταδιακά το αυλάκι που άνοιξε η μεγάλη κρίση σε βάρος της ανθεκτικότητας των ελληνικών νοικοκυριών. Τώρα το δυνητικό εθνικό εισόδημα θα περιοριστεί.
Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση οφείλει να οργανώσει και να ανακοινώσει ένα κάποιο πακέτο εκτάκτων μέτρων άμυνας της εθνικής οικονομίας, να αυξήσει τα αποθέματα άμυνας έναντι απρόβλεπτων κινδύνων και, οπωσδήποτε, να παρέμβει σε κρίσιμες επιμέρους αγορές. Όπως είναι οι αγορές της στέγασης και των τιμών ενέργειας. Να επιμείνει στις φορολογικές ελαφρύνσεις υπέρ των μισθωτών. Να προστατεύσει τον τουρισμό. Να συνεχίσει τα εξοπλιστικά προγράμματα. Και οπωσδήποτε να στηρίξει τις επιχειρήσεις που θα πληγούν από τους αμερικανικούς δασμούς.
Δεν χρειάζεται να ξαναμιλήσει ο πρωθυπουργός για τα Τέμπη, άλλωστε τα έκανε μαντάρα κάθε φορά που το επιχείρησε. Χρειάζεται όμως να απευθυνθεί στην κοινωνία, ιδίως στους παραγωγούς, δηλαδή σε εκείνους που ακόμη στηρίζουν τη χώρα και, παρόλες τις διευρυνόμενες επιφυλάξεις τους, την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Μένουν δύο χρόνια μέχρι τις εκλογές. Σε αυτό το διάστημα, μάλλον θα έχει σταθεροποιηθεί η κατάσταση ή τουλάχιστον θα έχουμε αποτιμήσει τους κινδύνους. Έχουμε μέχρι τότε τον χρόνο να ξαναδούμε, με ψυχραιμία, όσα μας στέλνουν τυφλούς στον δρόμο της λαϊκίστικης εξέγερσης. Το επείγον τώρα, προτού φτάσει σε μας η μπόρα, είναι να μαζευτούμε.
