Δεν υπάρχει ούτε ένα μηχανάκι, ούτε μια σουπερ-βέσπα, ούτε μια μοτοσυκλέτα που να κινείται σε ευθεία ανοικτή οδό με ταχύτητα μικρότερη των 40 χιλιομέτρων την ώρα. Σε αυτή την «χαμηλή» ταχύτητα, το όχημα διανύει 50 μέτρα (που είναι πολλά) σε 4,5 δεύτερα (που είναι λίγα).
Οι συνηθισμένες, στις μέρες μας, μοτοσυκλέτες χρειάζονται 2-3 δεύτερα για να περάσουν το καθιερωμένο στην χώρα μας όριο ταχύτητας εντός πόλεων. Ακόμη και σε αυτό το όριο ο οδηγός χρειάζεται (ανάλογα την ηλικία, την προσοχή και τις ικανότητές του) 1-2 δευτερόλεπτα για να αντιληφθεί τον κίνδυνο και να κάνει κάτι για να τον αποφύγει. Αν όλα λειτουργήοουν τέλεια, το όχημα χρειάζεται τουλάχιστον 25 μέτρα για να σταματήσει ή να αποφύγει με σιγουριά τον κίνδυνο.
Όσο ανεβαίνει η ταχύτητα τόσο πιο σίγουρο είναι το βαρύτατο ατύχημα/δυστύχημα. Με ταχύτητα 100 χλμ/ώρα διανύεις 50 μέτρα κάθε δύο δευτερόλεπτα και χρειάζονται τουλάχιστον 70 μέτρα για να σταματήσεις. Ακόμη και με 60/ώρα, που είναι η πιο συνηθισμένη παράβαση του ορίου ταχύτητας, καλύπτεις 100 μέτρα σε 6 δεύτερα, ολόκληρη την απόσταση μπροστά στον Αγνωστο Στρατιώτη. Σε πυκνό, δηλαδή κανονικό αστικό περιβάλλον, μιλάμε για πολλά οικοδομικά τετράγωνα και πολλές «κανονικές», δηλαδή προβλεπόμενες διαβάσεις πεζών, άπειρες όμως στην πραγματικότητα περιπτώσεις κινδύνων.
Σε απόσταση 50 μέτρων μπροστά μας, που είναι, με κανονική κίνηση, ένας πολύ καλός «ορίζοντας» μέσα στις πόλεις ένας καλός οδηγός μπορεί να καταφέρει να σταματήσει ή/και να αποφύγει ένα ατύχημα. Συνήθως όμως, ο ξαφνικός κίνδυνος προκύπτει σε πολύ μικρότερη απόσταση μπροστά μας. Γι αυτό και έχουμε άπειρα τρακαρίσματα σε χαμηλές ταχύτητες κυκλοφορίας. Όταν όμως πρόκειται για άνθρωπο ή κάποιο ζωάκι το ατύχημα, αρκετά ως πολύ βαρύ, είναι σχεδόν σίγουρο.
Με δύο λόγια, το σημερινό ανώτατο όριο ταχύτητας είναι πολύ υψηλό. Κι όμως κανείς δεν το τηρεί, ούτε καν σε πυκνή κίνηση, παρά μόνον αν υπάρχει μποτιλιάρισμα!
Το δυστύχημα στην οδό Ιάσωνος στο Βόλο, όπου σκοτώθηκε ένα βρέφος όταν οδηγός μοτοσυκλέτας έπεσε πάνω στον παππού, μας θυμίζει με τον πιο τραγικό τρόπο πόσο ανεύθυνα συμπεριφερόμαστε στους δρόμους της πόλης. Η Ιάσωνος είναι μια από τις πάρα πολλές αστικές «ευθείες», που επιτρέπουν σε πάμπολλους οδηγούς να γίνονται ανάγωγοι, αναπτύσσοντας ταχύτητες εγκληματικές για όλους, συμπεριλαμβανομένων των ιδίων των αναβατών/οδηγών.
Μιλώ εκ πείρας, αφού οδηγώ μοτοσυκλέτα για περισσότερα από σαράντα χρόνια και πάρα πολύ συχνά έχω παραβεί τον κανόνα ο ίδιος. Αφήστε τις εμπειρίες που έχω ως πεζός ή με το ποδήλατο ή το αυτοκίνητο. Ας αναλογιστεί για λίγο ο καθένας τις δικές του εμπειρίες και θα καταλάβει ότι ζούμε μέσα στον κίνδυνο να σκοτώσουμε, να αφήσουμε ανάπηρο κάποιον συμπολίτη, να τραυματίσουμε τους άλλους, τους δικούς μας και εμάς τους ίδιους. Μοιάζουμε με εγκληματίες στο τιμόνι.
Τι μπορεί να μας συγκρατήσει; Σίγουρα ούτε ο νόμος, ούτε οι τροχονόμοι/αστυνομικοί, ούτε τα πρόστιμα. Όλα έχουν γίνει πολύ μικρά και ανάξια της προσοχής μας. Η τιμωρία είναι εξαιρετικά σπάνια ακόμη κι όταν προκληθεί σοβαρό ατύχημα. Ακόμη κι όταν οι υποθέσεις πάνε στο δικαστήριο, θα καταλήξουν με συμβιβασμούς λιγότερο ή περισσότερο κρυφούς, ανάλογα με την κατανομή των ευθυνών. Ακόμη και η αφαίρεση της άδειας οδήγησης είναι πολύ σπάνια και ποτέ δεν καθίσταται οριστική. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις η τροχαία δεν ασχολείται σχολαστικά με το σύνολο των παραβιάσεων που μπορεί να έχει κάνει κάποιος οδηγός στην ίδια περίσταση και κατά κανόνα δεν είναι σε θέση να σημειώσει αν υπήρξε παραβίαση του ορίου ταχύτητας.
Ακόμη και η ασφαλιστική κάλυψη λειτουργεί, στη χώρα μας, προς την αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη που θα όφειλε. Ενισχύει δηλαδή την αδιαφορία και, τελικά, την ασυδοσία. Ο ασφαλισμένος οδηγός είναι «καλυμμένος» για υλικές ζημίες μέχρι πάνω από 1 εκατομμύριο ευρώ για υλικές ζημιές και άλλα τόσα για σωματική ζημία. Το χειρότερο είναι ότι αυτό ισχύει ακόμη και στην περίπτωση οδηγών που το ξανακάνουν και το ξανακάνουν. Πάντα με το ίδιο, περίπου, ασφάλιστρο. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και πολύ πιο αυστηρά στις Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά και παρόμοια, είτε το ασφάλιστρο αυξάνεται εντυπωσιακά, είτε οι ασφαλιστικές, όλες οι ασφαλιστικές, αρνούνται να σε ασφαλίσουν
Η οδηγική συμπεριφορά είναι το πιο κοινό, συνηθισμένο και καθημερινό μάθημα του ανάγωγου πολίτη. Όπως ατιμώρητα και αψήφιστα παραβιάζουμε κάθε μέρα και πολλές φορές την ημέρα, τους στοιχειώδεις κανόνες κυκλοφορίας, όμοια «συγχωρνάμε» την παραβίαση πάμπολλων κανόνων και νόμων σε όλα τα επίπεδα. Γραμμένων ή και άγραφων. Όπως ότι μια συγκέντρωση του ΚΚΕ/ΠΑΜΕ για την Παλαιστίνη οφείλει να σέβεται την αλλαγή φρουράς στο εθνικό μνημείο των πεσόντων.
