Οι αγρότες έχουν δίκιο ότι τα πράγματα έχουν δυσκολέψει στη δουλειά τους. Έχουν διπλό άδικο όμως επειδή, πρώτον, ζητούν να πληρώσουν κάποιοι άλλοι (δηλαδή οι αστοί φορολογούμενοι) και δεύτερον γιατί εξακολουθούν να πιστεύουν ότι οι επιδοτήσεις και το κλείσιμο των συνόρων θα λύσουν τα προβλήματά τους.
Το πραγματικό τους πρόβλημα είναι το υψηλό κόστος και η χαμηλή οργάνωση της παραγωγής τους. Στην πραγματικότητα, πρώτα το δεύτερο και μετά το πρώτο.
Έχουμε πολλούς μικρούς, όπως βεβαίως έχουμε πάμπολλους μικρούς σε όλους τους τομείς: εμπόριο και μεταποίηση.
Έχουμε υψηλό κόστος γιατί εισάγουμε τα περισσότερα χρειαζούμενα. Ειδικά γεωργικά εφόδια, ζώντα ζώα, βεβαίως αγροτικά μηχανήματα, καύσιμα και σίγουρα εργαζόμενους της γης.
Όσοι αγρότες οργάνωσαν τη δουλειά τους και την ξαναέστησαν με επιχειρηματικά κριτήρια βγάζουν καλά λεφτά, εξάγουν, πιάνουν καλές τιμές και άνετα εισοδήματα. Με δυσκολία, μεγάλη, αλλά και με πραγματική αυτονομία και αυξανόμενη αυτοπεποίθηση.
Φταίει βεβαίως και ο πρωθυπουργός. Τέσσερις υπουργούς άλλαξε στο Αγροτικής Ανάπτυξης, μέσα σε τέσσερα χρόνια: Βορίδης, Λιβανός, Γεωργαντάς, Αυγενάκης. Ποιος από όλους τους να προλάβει να κατανοήσει την εξαιρετικά περίπλοκη κατάσταση των τεράστιων μεταλλαγών που συντελούνται στον αγροτικό χώρο;
Φταίνε εξίσου η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ωραία η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, ωραίο το οικολογικό πρόσημο, ωραία η πρόθεση φθηνότερων τροφίμων για όλον τον πληθυσμό, ωραία η επιδίωξη καλύτερων και πιο ανταγωνιστικών γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Αλλά δεν αρκεί να βγάλουμε κάποια ορθολογικά κείμενα, να γραφτούν καλές τεχνοκρατικές εκθέσεις, να διαπραγματευτούν σκληρά μεταξύ τους τα κράτη την αναδιανομή των μειούμενων χρηματοδοτήσεων και να αφήσουμε και λίγο χρόνο για να τα καταλάβουν και, το δυσκολότερο, να τα εφαρμόσουν οι αγρότες, οι βιομηχανίες και οι έμποροι που ασχολούνται με όλα αυτά.
Με τούτα κατά νου, καλώς να ορίσουν οι αγρότες στην Αθήνα. Ακουσα βεβαίως το εξωφρενικό ότι «θα συνεννοηθούν με τον Δήμαρχο Αθηναίων». Προφανώς, μετά τη Λεωφόρο Όλγας, το Λόφο του Στρέφη, τα προς ανακατάληψη ακίνητα και άλλα φαιδρά παρόμοια, τον πήραν πρέφα ότι είναι της… συνεννοήσεως.
Κυρίως όμως όσοι στα μπλόκα οδηγούν τον αγροτικό κόσμο σε νέες ήττες, έχουν, όλοι οι παραπάνω, προφανές πολιτικό σχεδιασμό.
Πρώτα το ΚΚΕ. Έχει επιτύχει να στείλει σε ήττα και σε καθυστέρηση μερίδα φοιτητών. Θα επιτύχει, όπως φαίνεται, να στείλει σε νέες ήττες όσους αγρότες το ακολουθούν. Αν καταφέρει, όπως σχεδιάζει, να βγάλει και κανέναν εργατοϋπάλληλο στο δρόμο, με αφορμή την έναρξη των διαδικασιών για την κατώτατη αμοιβή, θα μπορεί να καυχάται ότι κάνει (ακόμη) «καλή δουλειά με την αφύπνιση των μαζών».
(Για τους Κουκουέδες: Την κατανοούμε μια χαρά την αντίθεση «πόλης-υπαίθρου», όπως πεφωτισμένα την ανέλυσαν οι Μαρξ-Ενγκελς στην περίφημη «Γερμανική Ιδεολογία». Γνωρίζουμε ότι συνοδεύει το πέρασμα από τη βαρβαρότητα στον πολιτισμό, από τον νομαδισμό στο Κράτος και από τον επαρχιωτισμό στο Έθνος, δεν χρειάζεται να ξαναπεράσουμε όσα περάσαμε για να μπει ο (λίγος) καπιταλισμός στη ζωή μας!)
Από κοντά και οι δύο άλλοι μικροπαράγοντες της πολιτικής κονίστρας: Ανδρουλάκης και Κασσελάκης διακατέχονται προφανώς από τεράστιο άγχος εμφάνισης μπροστά στους κινητοποιημένους αγρότες. Γι αυτό υποστηρίζουν και το πιο μαξιμαλιστικό «αίτημα» πέφτει στο τραπέζι ή, ορθότερα, στους κόμβους των εθνικών οδών.
Θα αναρωτιέται ο Μητσοτάκης τι άλλο πρέπει να κάνει για τους αγρότες αφού και τη φορολογία τους μείωσε και τις μεγαλύτερες αποζημιώσεις για καταστροφές μοίρασε και δεν πείραξε κανέναν για τις εντελώς αδιαφανείς κατανομές των επιδοτήσεων μεταξύ περιοχών και προϊόντων.
Δεν είναι ωστόσο αχάριστοι οι αγρότες και κτηνοτρόφοι μας. Απλώς, επειδή δεν τα καταφέρνουν καθόλου καλά στη διαπραγμάτευση που κάνουν με τους αγοραστές των προϊόντων τους, τους πάντοτε κακούς «εμπόρους» και ζητούν να τους πληρώσουμε τη διαφορά, μεταξύ τιμής καταναλωτή και τιμή στο χωράφι.
Τα προηγούμενα χρόνια ικανοποιήθηκαν επειδή τα προϊόντα τους γνώρισαν τεράστια πληθωριστική άνθηση ενώ τους τελευταίους μήνες οι διεθνείς αγορές εμφανίζουν έντονες τάσεις προσγείωσης. Προφανώς «ανώμαλης». Αλλά δεν υπάρχει λόγος να την πληρώσουν -ξανά, μανά- οι άνθρωποι των πόλεων.
Σε τελευταία ανάλυση έχω τρία πρακτικά ερωτήματα:
Αν το κράτος δώσει όλα όσα του ζητούνται, θα μειωθούν οι τιμές σε λαϊκές και υπεραγορές; Αμφιβάλλω.
Αν τα δώσει, από πού ακριβώς θα τα πάρει, αφού από τη Νέα ΚΑΠ μπορούμε να πάρουμε μόνον όσα προβλέπει η Νέα ΚΑΠ; Προφανώς, από περισσότερους φόρους ή λιγότερες κοινωνικές μεταβιβάσεις προς τις άλλες «τάξεις».
Αν ο Μητσοτάκης (και η ελληνική κυβέρνηση) υποστούν την ήττα για την οποία σταυροκοπιέται ο Κουτσούμπας, θα είναι πιο δυνατός, ως πρωθυπουργός της Ελλάδος, στην αναδιαπραγμάτευση των Βρυξελλών; Μάλλον, όχι. Γιατί θα είναι ένας πληγωμένος και πιο ασταθής αρχηγός κράτους-μέλους.
Ό,τι ακριβώς επιδιώκουν οι αντιπολιτεύσεις, εδώ και έξω (βλέπε ευρωψήφισμα). Αλλά που δεν θα έπρεπε -για το συμφέρον όλων μας- να επιδιώκουν οι αγρότες μας.
