Η μεγαλύτερη ανοησία που ακούστηκε για τον πληθωρισμό, ιδίως πριν τις διπλές εκλογές, ότι πρόκειται για «πληθωρισμό Μητσοτάκη». Αν έτσι ήταν οι ψηφοφόροι θα είχαν «πάρει τα μέτρα τους». Κι όμως, υπάρχουν ακόμη βουλευτές Σύριζα, άκουσα έναν ακόμη χθες το πρωί, που επαναλαμβάνουν το σύνθημα Τσίπρα, ερμηνεύω όμως την εμμονή αυτή ως ψυχολογικό τραύμα της απώλειας που βιώνουν σε αυτόν τον χώρο.
Είναι καιρός να σκεφτούν πιο απλά. Αν είχε τη δυνατότητα ο πρωθυπουργός να ανακόψει τον πληθωρισμό και να δαμάσει την ακρίβεια που προκαλεί, θα το έκανε. Ιδίως και πρωτίστως στα τρόφιμα, που προκαλούν τις μεγαλύτερες δυσαρέσκειες στην πολιτική αποτίμηση των μισθωτών και συνταξιούχων στη μάχη για τον περιορισμό της ακρίβειας.
Η μάχη αυτή δεν μπορεί να κερδηθεί μόνον με τα εργαλεία που έχουν, μέχρι στιγμής, επιστρατευθεί. Βεβαίως και είναι καλές παρεμβάσεις που υποχρεώνουν σε μεγαλύτερη διαφάνεια και καλύτερη οργάνωση της αγοράς. Ενισχύουν σε μια κάποια πειθαρχία των προμηθευτών. Βοηθούν στην καλύτερη οργάνωση του καταναλωτή. Και γι αυτό έφεραν συγκεκριμένα αποτελέσματα, αφού η Ελλάδα έχει μάλλον καλές επιδόσεις συγκριτικά προς τα άλλα κράτη της Ευρωζώνης.
Αντιθέτως, η αστυνόμευση της αισχροκέρδειας μπορεί να «χαϊδεύει» τα αυτιά των πολιτών, αλλά έχει ανεπαίσθητο αποτύπωμα στην εξέλιξη του πληθωριστικού φαινομένου. Τα πρόστιμα είναι δικαιολογημένα και επιβεβλημένα. Επειδή όμως αφορούν διοικητικές παραβάσεις, παραμένουν χαμηλού ενδιαφέροντος. Είναι χρήσιμα για πολιτικούς λόγους, αλλά πρακτικώς αδιάφορα στη μάχη για τον περιορισμό του πληθωριστικού φαινομένου.
Η αγορά, στο σύνολό της, μετά από 18 μήνες ανόδου των τιμών, συνεχίζει να λαμβάνει αντιφατικά μηνύματα. Αν οι καταναλωτές συνεχίζουν να αγοράζουν τον ίδιο «όγκο και πλήθος» προϊόντων και υπηρεσιών, η αγορά δεν θα σπεύσει να συγκρατήσει τις ανατιμήσεις.
Μπορεί κάποιοι (και είναι συνεχώς περισσότεροι) να περιορίζουν τις αγορές τους γιατί δεν αντέχουν. Όσο όμως κάποιοι άλλοι προσαρμόζονται στις ανατιμήσεις, τόσο θα τροφοδοτείται το κάθε φορά νέο επίπεδο ακρίβειας. Με δύο λόγια, όσο υπάρχει αρκετό χρήμα να «κυνηγά» την κατανάλωση, τόσο τα πληθωρισμένα περιθώρια θα τείνουν να ξεχειλώνουν.
Δυστυχώς, αλλά ο πληθωρισμός παραμένει νομισματικό φαινόμενο. Ως τέτοιος μηχανισμός «μεταφράζει» τις πολύ πραγματικές ανωμαλίες που συμβαίνουν στην παραγωγή και τις πολύ πραγματικές εξελίξεις που ακολουθεί η παγκόσμια κατανάλωση σε υψηλότερες τιμές και σε ευκαιρίες για κέρδη.
Ο κύκλος τροφοδοσίας των οικονομιών με πολύ και πολύ φθηνό χρήμα άργησε να κλείσει προκειμένου οι κοινωνίες μας να αντέξουν την ιστορική πανδημική κρίση. Άνοιξε πάλι για να πάρουν γρήγορα μπροστά οι οικονομίες. Παρέμεινε ανοικτός για να μην προκληθεί ύφεση και πανικός εν μέσω της ενεργειακής κρίσης που προκάλεσε η Ρωσία. Άνοιξε για τρίτη φορά όταν απανωτά κλιματικά επεισόδια προκάλεσαν καταστροφές αγροτικών προϊόντων
Αν υπάρχει μια «ευθύνη Μητσοτάκη» είναι ότι δεν αδιαφόρησε, δεν άφησε τα κυλήσουν κι όπου πάνε. Αντί να αφήσει τις αγορές να καθαρίσουν μόνες τους, παρενέβη με το τελευταίο εργαλείο που έχει, ακόμη, η (κάθε) κυβέρνηση. Εκμεταλλεύτηκε τη συγκυρία και δανείστηκε για να πληρώσει την πανδημία. Εκμεταλλεύτηκε την πολεμική κρίση για να επιδοτήσει την ενέργεια.
Εκμεταλλεύτηκε την υπεραπόδοση των φόρων που διόρθωσαν τη δημοσιονομική εκτροπή για να τροφοδοτήσει μια συστηματική αναδιανομή κρατικού εισοδήματος. Εκμεταλλεύεται τώρα την πολιτική ισχύ των εκλογών για να ισορροπήσει μετά από όλα όσα προηγήθηκαν.
Όλα αυτά γίνονται επειδή η ελληνική οικονομία κόβει χρήμα την τελευταία εξαετία. Άφθονο χρήμα. Και, όπως είπαμε η χρηματική ευχέρεια, συντηρεί τον πληθωρισμό. Απ’ αυτή την άποψη, αν υπάρχει μερίδιο αληθείας στο «πληθωρισμός Μητσοτάκη» είναι το αντίτιμο της ελληνικής επιτυχίας.
