Αν κάτι χαρακτηρίζει τα λιγότερο αναπτυγμένα κράτη είναι σίγουρα δύο, μεταξύ τους συνδεδεμένα, καταστάσεις.
Κακές προβλέψεις για την πρόληψη ατυχημάτων και καταστροφών, απουσία και καταπάτηση κανονισμών για τον περιορισμό των ζημιών είναι το ένα από τα δύο.
Απολύτως δεμένο με το προηγούμενο είναι η απουσία συχνά, η κακή ποιότητα συχνότερα, ο στραβός σχεδιασμός των υπαρχουσών υποδομών.
Είναι αδιαμφισβήτητο πως τα τελευταία πολλά χρόνια, έχουν γίνει σπουδαία έργα. Όπως το δίκτυο των μεγάλων δρόμων. Οι αυτοκινητόδρομοι, που έγιναν επειδή το κράτος συνεργάστηκε με τον ιδιωτικό τομέα, στον οποίο ανέθεσε πρακτικώς τα έργα, αναδεικνύουν ότι η χώρα μπορεί να επιτύχει και στους δύο αυτούς στόχους.
Έχουμε λοιπόν μια χώρα με δύο όψεις.
Από τη μία έχουν γίνει πολλά άρτια έργα, χτισμένα με κατάλληλους κανόνες πρόληψης. Αν δεις μόνον αυτά, μένεις με την εντύπωση ότι η Ελλάδα διαθέτει σοβαρές υποδομές.
Από την άλλη όμως ένα χάος αχαρτογράφητων δημόσιων και ιδιωτικών υποδομών στις περιπτώσεις των οποίων υπάρχει αδιευκρίνιστη απουσία πρόληψης κινδύνων.
Ακούγεται συχνά, ως δικαιολογία, ότι η χώρα έμεινε πίσω εξαιτίας των μνημονιακών συνθηκών. Δεν είναι αλήθεια. Δεν μας υποχρέωσαν να μείνουμε πίσω οι όροι των μνημονίων. Αλήθεια είναι ότι περικόπηκε το ΠΔΕ επειδή οι κυβερνήσεις της εποχής εκείνης επέλεξαν να το κάνουν. Είτε γιατί, πολύ συχνά, έκρυβαν μέσα στο ΠΔΕ εξυπηρετήσεις, έργα βιτρίνας και έμμεσες επιδοτήσεις. Είτε γιατί από μόνα τους τα χρήματα του ΠΔΕ, χωρίς τη συμμετοχή ιδιωτών, δεν επαρκούσαν.
(Με την ευκαιρία δείτε ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο αναζήτησης και διαφάνειας, erga.gov.gr που μπορεί να δώσει χρήσιμες πληροφορίες για τα έργα που σχεδιάζονται ή/και βρίσκονται σε εξέλιξη.)
Από την άλλη, ακόμη σήμερα, κανείς δεν γνωρίζει με σιγουριά ποια είναι η υποδομή του κράτους, σε ποια κατάσταση βρίσκεται και ποιας αξιοποίησης τυγχάνει.
Κανείς, προφανώς ούτε τα υπουργεία, ούτε οι περιφέρειες ούτε οι δήμοι, μπορούν να απαντήσουν σε τρία απλά ερωτήματα: Είναι οι υποδομές, που βρίσκονται υπό την ευθύνη διαχείρισής τους, λειτουργικές; Μπορούν πραγματικά να συμβάλουν στην πρόληψη φαινομένων (δείτε τι συμβαίνει με τα νεκρά ψάρια της Κάρλας); Εξυπηρετούν τις κοινωνικές και παραγωγικές ανάγκες;
Αν δείτε μια πολύ απλή, δυστυχώς, περίπτωση όπως η πρόσφατη πυρκαγιά που ξεκίνησε στον Βαρνάβα και (ξανα)έκαψε την Ανατολική Αττική επειδή δεν υπήρχε ούτε πρόληψις ούτε υποδομή ανάσχεση, θα αντιληφθείτε πόσο πανάκριβα και καταθλιπτικά πληρώνουμε το κράτος-μπάχαλο.
Είναι, από την άποψη αυτή, ύποπτο ότι ο αρμόδιος υπουργός Πολιτικής Προστασίας επιδίδεται σε ενδοκυβερνητική εκστρατεία απόδοσης ευθυνών με στόχο να τα ρίξει στον γνωστό από τα παλαιά και πάντοτε εύκολο στόχο των «καλωδίων της ΔΕΗ».
Όταν μάλιστα ούτε 0,5% των καταγγελιών που έχουν εξεταστεί από τα δικαστήρια στα πολλά τελευταία χρόνια δεν κατέληξαν ότι πράγματι φταίνε τα… καλώδια.
Με δύο λόγια, η κυβέρνηση οφείλει να θέσει αυτούς τους δύο υψηλούς στόχους σε απόλυτη προτεραιότητα.
Πρώτον, κανόνες έγκαιρης πρόληψις για κάθε δημόσια λειτουργία.
Δεύτερον, καταγραφή της κατάστασης των δημόσιων (αλλά και όσων ιδιωτικών χρησιμοποιούνται από το κοινό) υποδομών.
Παρόμοιοι στόχοι μπορεί να μη χρησιμεύουν στις τηλεοπτικές επιδείξεις όπως αυτές που λατρεύει τον τελευταίο καιρό η κυβέρνηση, θα αποδείξουν όμως ότι έχει πάρει στα σοβαρά τον ρόλο της στην αναδιοργάνωση του Τόπου.
