Κοσμοϊστορικές αλλαγές λαμβάνουν χώρα στο παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα που θα επηρεάσουν τις ζωές όλων μας και θα καθορίσουν τον έλεγχο και τη ροή του χρήματος τις επόμενες δεκαετίες.
Ο πλανήτης εισέρχεται με μεγάλη ταχύτητα στην ψηφιακή εποχή καθώς η πανδημία επιτάχυνε τις εξελίξεις που είχαν ήδη δρομολογηθεί και τα πάντα κινούνται στους ρυθμούς μιας νέας «επανάστασης». Και όπως πάντα, το χρήμα παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο...
Η παγκόσμια ροή του χρήματος, ήτοι η διαθέσιμη ρευστότητα στο σύστημα, ελέγχεται εδώ και δεκαετίες από τις κεντρικές τράπεζες.
Μπορεί στην πορεία η Fed, η EKT και οι υπόλοιπες μεγάλες κεντρικές τράπεζες να ικανοποιούσαν τις επιθυμίες ή ακόμη και τις απαιτήσεις των αγορών, όμως ο γενικότερος έλεγχος του χρήματος γινόταν κεντρικά.
Κάποτε ο έλεγχος του χρήματος περνούσε από τον χρυσό. Όσο πιο πλούσια τα αποθέματα χρυσού τόσο πιο ισχυρή θεωρούνταν η χώρα.
Στην πορεία το χρήμα απέκτησε μία πιο παγκοσμιοποιημένη μορφή μέσω των αγορών, ένα φαινόμενο που άρχισε να γίνεται αισθητό τη δεκαετία του 2000 και παρατηρήθηκε στην πλήρη του εξέλιξη μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Μετοχές, ομόλογα, συνάλλαγμα και εμπορεύματα, σχεδόν κάθε προϊόν ή πτυχή της οικονομικής και κοινωνικής ζωής αντικατοπτριζόταν στις αγορές.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα συνταξιοδοτικά ταμεία που επενδύουν τρισεκατομμύρια από τις εισφορές άρα και τις μελλοντικές συντάξεις των πολιτών σε assets πολύ χαμηλού κινδύνου, προσδοκώντας σε ικανοποιητικές αποδόσεις.
Την τελευταία δεκαετία οι αποδόσεις αυτές εξαφανίστηκαν καθώς η παγκόσμια οικονομία λειτουργεί σε περιβάλλον αρνητικών επιτοκίων.
Αποτέλεσμα ήταν να χαθεί το κίνητρο των μεγαλύτερων επενδυτών του κόσμου να επενδύουν σε ομόλογα κι έτσι άρχισαν να μετατοπίζονται οι τεκτονικές πλάκες του συστήματος.
Μέχρι που φτάσαμε στα κρυπτονομίσματα, τα οποία ήρθαν να ταράξουν τα ύδατα, με τους προγραμματιστές πίσω από το Bitcoin, το Ethereum και τα υπόλοιπα, να υποστηρίζουν ότι σύντομα θα επιτευχθεί η πλήρης αποκέντρωση του χρήματος.
Η «μετατόπιση» δηλαδή του ελέγχου από τις κεντρικές τράπεζες σε όλους τους κατόχους κρυπτονομισμάτων και επομένως στις μάζες.
Το Bitcoin θεωρήθηκε αρχικά ένα «εξωτικό» asset που βασιζόταν σε μία δυσνόητη για τους πολλούς τεχνολογία (blockchain).
Οι αγορές δεν το πήραν στα σοβαρά, οι κεντρικές τράπεζες δεν ήθελαν καν να μάθουν τι είναι και οι επενδυτές που ασχολούνταν με τα κρυπτονομίσματα θεωρούνταν περιθωριακοί.
Τα χρόνια πέρασαν, η τεχνολογία blockchain προκαλεί ήδη μεγάλο disruption στον κόσμο του χρήματος, ενώ συνολικά η αγορά των κρυπτονομισμάτων σήμερα μετράει 10.141 νομίσματα (ναι καλά διαβάσατε αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάνω από δέκα χιλιάδες κρυπτονομίσματα), 380 επίσημα ανταλλακτήρια σε ολόκληρο τον κόσμο και συνολική αξία πάνω από 1,5 τρισ. δολάρια.
Μάλιστα, πριν από ένα μήνα, στις 12 Μαΐου, η συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς ξεπερνούσε τα 2,5 τρισ. δολάρια.
Έστω και καθυστερημένα, το κατεστημένο του χρήματος (κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις) αντέδρασε.
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αναμένεται μέσα στο καλοκαίρι να δημοσιεύσει ειδική μελέτη για το δικό της ψηφιακό νόμισμα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξετάζει τη δημιουργήσει «ψηφιακό ευρώ», ενώ στο παιχνίδι μπαίνουν ακόμη η Bank of Japan, η Τράπεζα της Αγγλίας και η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας.
Μέχρι και η Κεντρική Τράπεζα της Τζαμάικα κινείται προς αυτή την κατεύθυνση…
Συνεπώς το μέλλον των νομισμάτων είναι όπως όλα δείχνουν ψηφιακό είτε πρόκειται για αποκεντρωμένα συστήματα ή για ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών.
Οι κυβερνήσεις από την πλευρά τους προσπαθούν να συντονιστούν για να χτίσουν ένα αυστηρότερο κανονιστικό πλαίσιο που θα διέπει τα κρυπτονομίσματα, με φόντο την σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των αγορών.
Οι αφορμές που έχει δώσει η αγορά των κρυπτονομισμάτων είναι πολλές καθώς κατηγορείται ότι συμβάλλει στη μεταφορά μαύρου χρήματος και κατ’ επέκταση σε εγκληματικές δραστηριότητες, σχετίζεται με μεγάλες κυβερνοεπιθέσεις, ενώ τελευταία εγείρονται ερωτήματα και για την κατανάλωση ενέργειας του συστήματος.
Όπως και να’ χει, από τη στιγμή που οι ρυθμιστικές αρχές ανά τον κόσμο θα προσπαθήσουν να… πνίξουν την «επανάσταση» που ξεκίνησαν τα κρυπτονομίσματα, ο πόλεμος θα έχει πολλές μάχες στο μέλλον.
Ένα καλό που έχουν τα ψηφιακά νομίσματα είναι ότι μπορούν και αναβαθμίζονται για να «προσαρμόζονται» και να λύνουν προβλήματα, που σημαίνει είναι πολύ πιθανό οι ρυθμιστικές αρχές να συνεχίσουν να τα βρίσκουν μπροστά τους. Το θέμα είναι ποιος θα κερδίσει τον πόλεμο για να έχει στο μέλλον τον έλεγχο του ψηφιακού χρήματος.
