Οι αγορές είναι ακόμα μουδιασμένες μετά τις νέες βάσεις που έθεσε το Jackson Hole –περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ- και την απομάκρυνση των σεναρίων ειρήνης στο ρωσοουκρανικό μέτωπο με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη συνέχεια των κυρώσεων, την ενεργειακή επάρκεια και τις τιμές του φυσικού αερίου.
Ταυτόχρονα όμως προσπαθούν να «ζυγίσουν» την αφύπνιση της Ευρώπης, η οποία έστω στο παραπέντε, αποφάσισε να παρέμβει επιτέλους στη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, δίνοντας μεγαλύτερη βάση στην πρόταση που είχαν κάνει πριν λίγες εβδομάδες οι νότιες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Δεδομένης της ειδησιογραφίας λοιπόν, η μητέρα των αγορών «κρατάει επαφή» μέχρι στιγμής με την αντίσταση των 4050 μονάδων, της οποίας η καθοδική διάτρηση ή όχι θα είναι το τεχνικό ορόσημο που θα καθορίσει την εξέλιξη της τάσης, ενώ ο γερμανικός δείκτης dax ετοιμάζεται για τη «μάχη των μαχών» στο εβδομαδιαίο διάγραμμα, πέριξ των 12500 μονάδων.
Ας ξεκινήσουμε όμως με την τελευταία εξέλιξη η οποία οδήγησε χθες τις τιμές του φυσικού αερίου σε τεράστιες διακυμάνσεις, με υψηλό ημέρας τα 307 ευρώ/ΜWh και χαμηλό τα 268 ευρώ/ΜWh,
Χθες η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά την ομιλία της στη Στρατηγική Σύνοδο Κορυφής του Bled στη Σλοβενία, ανακοίνωσε ότι η ΕΕ επεξεργάζεται επείγοντα μέτρα προκειμένου να μειώσει τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας.
Στα μέσα Ιουνίου είχαμε μιλήσει διεξοδικά για τις παθογένειες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (σ.σ:περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ). Mιας αγοράς που σχεδιάστηκε πριν 20 ολόκληρα χρόνια και με βάση τις αναγκαιότητες μιας εποχής όπου το μερίδιο των ΑΠΕ ήταν εξαιρετικά χαμηλό.
Σήμερα όμως, η αγορά είναι εντελώς διαφορετική, με τις ΑΠΕ να είναι οι πιο αποδοτικές οικονομικά μονάδες και να διαθέτουν πολύ φθηνότερη τεχνολογία.
Ως εκ τούτου ήταν θέμα χρόνου να ανοίξει η συζήτηση για τον επανασχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να επανακαθοριστεί το ενεργειακό μίγμα αλλά και να μεταρρυθμιστεί η αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας ώστε να καταστεί για τα νοικοκυριά πιο προσιτή η τιμή της κιλοβατώρας, με ταυτόχρονο προσανατολισμό στη μείωση της αστάθειας και τη συνέχιση της υποστήριξης της πράσινης μετάβασης.
Λίγο πριν μπει το φθινόπωρο λοιπόν, η ΕΕ αναγνώρισε επιτέλους ότι «οι αυξανόμενες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας εκθέτουν τώρα, για διαφορετικούς λόγους, τα προβλήματα του τρέχοντος σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας... καθώς αναπτύχθηκε κάτω από εντελώς διαφορετικές συνθήκες και για εντελώς διαφορετικούς σκοπούς... Γι’ αυτό εργαζόμαστε τώρα για μια επείγουσα παρέμβαση και μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας».
Κάλιο αργά παρά ποτέ όπως λέει και ο σοφός λαός, αν και η αλήθεια είναι ότι θα μπορούσαμε να έχουμε κινητοποιηθεί πολύ πριν δεκαπλασιαστούν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.
Όσον αφορά τις προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι, βρίσκονται ακόμα υπό ανάπτυξη, ενώ σύμφωνα με δηλώσεις αξιωματούχων θα υπάρχει ένα λεπτομερές σχέδιο μέχρι την έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας στις 9 Σεπτεμβρίου.
Το σχέδιο αυτό κατανοούμε όλοι ότι θα πρέπει να είναι κάτι πολύ περισσότερο από το ανώτατο όριο τιμών του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, μια πρόταση που καταθέτουν ολοένα και περισσότερα κράτη-μέλη ή από το κεφάλαιο της αγοράς δικαιωμάτων ρύπων, τα οποία αποτελούν επίσης σημαντικό μέρος της συνολικής τιμής. (σ.σ:Θυμηθείτε ότι στην αγορά ρύπων υπάρχουν πολλοί περισσότεροι συμμετέχοντες από αυτούς που πρέπει, με το πάγιο ερώτημα της στήλης να εκφράζεται ως εξής:
Με ποια λογική επενδυτικά κεφάλαια επιτρέπεται να επενδύουν σε δικαιώματα εκπομπών ρύπων, να τα πουλούν και γενικότερα να συμμετέχουν στην ευρωπαϊκή αγορά εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων; Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Αυτό που χρειάζεται η Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι να ανοίξει ο διάλογος για μια συνολική ρύθμιση της αγοράς, συμπεριλαμβανομένης της συνολικής αποσύνδεσης των τιμών του φυσικού αερίου από την τιμή της κιλοβατώρας, καθώς αυτό που ζούμε σήμερα είναι η πλήρης μεταφορά της ημερήσιας διακύμανσης των τιμών του φυσικού αερίου στον ολλανδικό κόμβο στις τιμές εκκαθάρισης ηλεκτρικής ενέργειας σαν να παραγόταν όλη η ηλεκτρική ενέργεια από μονάδες φυσικού αερίου.
Υπενθυμίζουμε ότι ο λόγος αυτής της στρέβλωσης είναι το γεγονός ότι η τιμή εκκαθάρισης του συνόλου των ημερήσιων συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στο σύνολο των εθνικών χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ καθορίζεται από τη λεγόμενη οριακή τιμή.
Και ποιος καθορίζει την οριακή τιμή;
H τελευταία μονάδα που εισέρχεται στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας για να καλύψει την προσφορά της ημερήσιας ζήτησης είναι και αυτή που καθορίζει την τιμή της ημερήσιας αγοράς για το σύνολο των μονάδων που συμμετείχαν στην αγορά τη συγκεκριμένη ημέρα.
Ποια μονάδα εισέρχεται τελευταία;H πιο ακριβή. Ακόμα λοιπόν και ένα μικρό ποσοστό ακριβής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο αρκεί για να ωθήσει την τιμή εκκαθάρισης στα ύψη.
Εν ολίγοις, η τιμή εκκαθάρισης της ηλεκτρικής ενέργειας κάθε άλλο παρά αντιπροσωπεύει το πραγματικό μίγμα ηλεκτροπαραγωγής. Αντίθετα, διαμορφώνεται από τις ακριβές μονάδες φυσικού αερίου Αυτή είναι η μεγάλη στρέβλωση που καλείται εσπευσμένα να διορθώσει η ΕΕ.
Και αν αναρωτιέστε για ποιο λόγο έχει διαμορφωθεί με αυτόν τον τρόπο η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, θα υπενθυμίσουμε ότι στόχος της οριακής τιμής ήταν να ενθαρρύνει τις επενδύσεις σε νέες τεχνολογικά βελτιωμένες μονάδες παραγωγής- τις ΑΠΕ δηλαδή- που είχαν υψηλότερο κόστος κατασκευής και υψηλότερο κόστος λειτουργίας συγκριτικά με το κόστος των παλαιών μονάδων.
Όμως σήμερα αυτές οι βελτιωμένες μονάδες παραγωγής δεν είναι οι πιο ακριβές αλλά οι πιο φθηνές. Άρα πιο το νόημα της διατήρησης του μοντέλου της οριακής τιμής, το οποίο τη δεδομένη χρονική περίοδο επιτρέπει να επηρεάζεται η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας κατά
100% από τις τιμές φυσικού αερίου, ενώ θα έπρεπε να επηρεάζεται μόνο κατά το ποσοστό συμμετοχής του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή;
Επιτέλους, η ΕΕ αποφάσισε ότι ήγγικεν η ώρα αυτό το «τρελό» πραγματικά ερώτημα να πάψει να υφίσταται. Εν αναμονή λοιπόν του σχεδίου μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
«Άνθρακες» ο θησαυρός από το μέτωπο του πολέμου
Η κινητοποίηση της ΕΕ μπορεί να θέτει τις βάσεις να λυθεί ένα σημαντικό πρόβλημα των Ευρωπαίων πολιτών, όμως από το μέτωπο του ρωσοουκρανικού πολέμου οι ειδήσεις δεν είναι ενθαρρυντικές.
Παρά το γεγονός ότι το δημοσίευμα του CNN στις αρχές του Αυγούστου για μια πιθανή συνάντηση μεταξύ Πούτιν- Ζελένσκι με τη διαμεσολάβηση Ερντογάν είχε δημιουργήσει κάποιες κρυφές ελπίδες για μια θετική έκπληξη έστω μετά από έξι μήνες πολεμικών επιχειρήσεων, η κίνηση του Ρώσου πρόεδρου Βλαντίμιρ Πούτιν να υπογράψει στα τέλη της περασμένης εβδομάδας διάταγμα για την αύξηση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων κατά 137.000 στρατιώτες «τινάζει» αυτές τις ελπίδες στον αέρα.
Την ίδια στιγμή, μόνο τυχαίο δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι το διάταγμα Πούτιν ανακοινώθηκε μόλις μια μέρα αφότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε ένα νέο στρατιωτικό πακέτο ύψους 3 δισ. δολαρίων για την Ουκρανία.
Το τελευταίο αυτό πακέτο σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ ανεβάζει τη συνολική στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία κατά τη διάρκεια του πολέμου στα 13,6 δισ. δολάρια, ενώ υπενθυμίζουμε ότι τα χρήματα εκταμιεύονται από τα 15,6 δις δολάρια που είχαν δεσμεύσει οι ΗΠΑ για την ασφάλεια της Ουκρανίας ήδη από το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία.
Το διάταγμα του Πούτιν δεν διευκρινίζει αν πρόκειται για μια νέα επιστράτευση ή αύξηση των εθελοντικών δυνάμεων. Βέβαια σύμφωνα με το Associated Press, έχει γίνει γνωστή η πρόθεση της Ρωσίας να προσελκύσει περισσότερους εθελοντές, ιδιωτικούς στρατιωτικούς «εργολάβους», ενώ ταυτόχρονα έχει προσφέρει αμνηστία σε ορισμένους φυλακισμένους που επιθυμούν να συμμετέχουν.
Όπως και να έχει, η αύξηση θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2023, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις Αμερικανών αξιωματούχων περίπου 80.000 Ρώσοι στρατιώτες έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί από την έναρξη του πολέμου.
Οι εκτιμήσεις για το αντίπαλο στρατόπεδο από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών μιλάνε για 9000 νεκρούς Ουκρανούς στρατιωτες, 5.587 νεκρούς Ουκρανούς πολίτες, 12 εκατ. Ουκρανούς μετανάστες σύμφωνα με τον ΟΗΕ και ζημιές σε ουκρανικές υποδομές ύψους περίπου 113,5 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με τη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Κιέβου.
Ο λογαριασμός είναι σκληρός και για τις δύο πλευρές, ενώ την ίδια στιγμή όλα δείχνουν ότι η νίκη της Ρωσίας ακόμα και αν επιτευχθεί θα είναι δύσκολο να διατηρηθεί, ακόμα και στην ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, όπου ο πόλεμος έχει επικεντρωθεί τους τελευταίους μήνες, αφού η Ρωσία υποχώρησε από τις αρχικές της προσπάθειες να καταλάβει το Κίεβο και άλλες μεγάλες ουκρανικές πόλεις.
Παρά ταύτα και οι δύο πλευρές φαίνεται ότι δεν είναι έτοιμες να αφήσουν τα χαρακώματα και να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
