Ο Ντέιβιντ Χόκνεϊ, παρά τα 84 χρόνια του, εξακολουθεί να παράγει εικαστικό έργο και να έχει παρουσία στα διεθνή μέσα. Και με τις αφιερωματικές εκθέσεις που απολαμβάνει τα τελευταία χρόνια, είναι σίγουρα, από τις πιο επιδραστικές φωνές διεθνώς. Μόλις πριν από λίγες ημέρες μία δήλωσή του για τα NFTs (Non Fungible Tokens όπου στα ελληνικά μη υποκαταστάσιμο κρυπτογραφικό τεκμήριο) έκανε εκκωφαντικό κρότο. Όταν ρωτήθηκε για τα κρυπτονομίσματα και τη χρήση τους στην αγορά της τέχνης δήλωσε ότι δεν είναι οπαδός. Προχώρησε όμως ακόμη περισσότερο. «Νομίζω ότι είναι I.C.S.», απάντησε με χιούμορ για το φαινόμενο των NFTs κι αμέσως έσπευσε να εξηγήσει τα αρχικά. «Διεθνείς κομπιναδόροι και απατεώνες» (International crooks and swindlers).
»Τι είναι αυτό που κατέχουν (ενν. οι ιδιοκτήτες τους); Δεν ξέρω πραγματικά» δήλωσε στο τελευταίο επεισόδιο των «Waldy and Bendy's Adventures in Art», ένα podcast τέχνης που πραγματοποιούν ο κριτικός τέχνης στη «The Sunday Times» Waldemar Januszczak και ο ιστορικός τέχνης και τηλεοπτικός παρουσιαστής Bendor (Bendy) Grosvenor.
Και συμπλήρωσε με νόημα ο δημιουργός «εγώ πάλι, δεν αποζητώ χρήματα». Εύλογο να το λέει ένα καλλιτέχνης που απολαμβάνει, όσο λίγοι, φήμη και χρήμα. Το πιο γνωστό έργο του Χόκνεϊ «Πορτρέτο ενός καλλιτέχνη» (Pool with Two Figures) πουλήθηκε το 2018 σε δημοπρασία του οίκου Christie’s αντί του ποσού των 90,3 εκατομμυρίων δολαρίων, σημειώνοντας την υψηλότερη πώληση από ζώντα καλλιτέχνη. Έτσι, ο ζωγράφος δικαιολόγησε ότι όλη η ιστορία γίνεται για λόγους κερδοσκοπίας, που δεν έχει σχέση – και προφανώς δεν πρέπει να σχετίζεται – με την ουσία της τέχνης. Παρ’ όλα αυτά, ομολόγησε την άγνοιά του για το ζήτημα, καθώς δεν καταλαβαίνει πλήρως τη λογική των «token».
«Τα πράγματα μπορούν να χαθούν στον υπολογιστή, έτσι δεν είναι;» απόρησε ανοιχτά στους θεωρητικούς, αλλά και στο φιλότεχνο κοινό. «Θα υπάρξουν τόσα πολλά (ενν. NFTs), πώς αλήθεια θα τα βρίσκει κανείς;». Οι οικοδεσπότες του podcast δεν ενδιαφέρθηκαν (ή δεν μπορούσαν) να εξηγήσουν στον καλλιτέχνη τι είναι το blockchain, ποια είναι τα οφέλη του για τους εικαστικούς και πώς διασφαλίζονται τα NFTs στον ψηφιακό κόσμο.
Εξίσου αρνητικός, όμως, στάθηκε ο Χόκνεϊ και για τον νεαρό ομότεχνό του, Beeple, που έγινε ο πιο σημαντικός πρεσβευτής της crypto τέχνης. Ο κατά κόσμον Mike Winkelmann έγινε παγκοσμίως γνωστός τον περασμένο μήνα, όταν ο οίκος Christie's διέθεσε την ψηφιακή του σύνθεση με τίτλο EVERYDAYS: THE FIRST 5000 DAYS για 69,3 εκατομμύρια δολάρια. «Είδα τις εικόνες… έμοιαζαν με ανόητα μικρά πράγματα. Δεν μπορούσα να καταλάβω τι ήταν στην πραγματικότητα» σχολίασε για το έργο του Beeple.
Αν δε μοιάζει παράδοξο, σίγουρα έχει ειδικό βάρος να το ακούς αυτό από έναν καλλιτέχνη που υπήρξε μπροστάρης της ψηφιακής τέχνης. Διότι ο Χόκνεϊ αναδείχθηκε σε μετρ της εικόνας μέσα από τις φορητές συσκευές της εποχής. Πρώτος αυτός τύπωσε τα έργα του σε συμβατικό εκτυπωτή. Όταν μάλιστα απέκτησε το πρώτο του iPhone, το 2009, ένα νέο καλλιτεχνικό μέσο γεννήθηκε στα χέρια του. Κατηγορήθηκε σφοδρώς γι’ αυτό, αλλά δεν πτοήθηκε. Έκανε τα πρώτα του ψηφιακά σχέδια την άνοιξη εκείνης της χρονιάς και δεν έκρυβε πως ήταν πανευτυχής: «δεν χρειάζεται πια να σηκωθώ από το κρεβάτι μου, όταν μπορώ να δουλέψω από εδώ» δήλωνε με αφοπλιστική ειλικρίνεια.
Το 2020, όταν χτύπησε η πανδημία, ζωγράφιζε τη φορά αυτή τον ερχομό της άνοιξης επάνω στο iPad. Αυτά τα έργα παρουσιάστηκαν ψηφιακά πέρυσι στη Royal Academy στο Λονδίνο και στο Παρίσι. «Έχω φτιάξει 118 εικόνες, αλλά συνεχίζω και πιστεύω ότι μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχω φτιάξει συνολικά 200». Πάντοτε του άρεσε να τονίζει ότι είναι χειρώνακτας, ότι δεν περνά μέρα χωρίς να εργαστεί. Μπορεί να είναι ψηφιακός καλλιτέχνης, καθώς δημιουργεί πια σε iPad, αλλά σε αντίθεση με τον Beeple και πολλούς άλλους καλλιτέχνες του NFT, τυπώνει τα έργα του κι ελέγχει το τελικό τους αποτέλεσμα. Ίσως γι’ αυτό δεν μπορεί να κατανοήσει την crypto τέχνη και τη ζωή της στον ψηφιακό κόσμο.
