Την ώρα που ΗΠΑ και Ευρώπη αξιολογούν την κατάσταση για να αποφασίσουν το εύρος των κυρώσεων που θα επιβάλλουν στη Ρωσία και τη γενικότερη διαχείριση της κρίσης, στον απόηχο της απόφασης του Βλαντιμίρ Πούτιν να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των περιοχών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ της Ουκρανίας, η οικονομία της Ευρωζώνης καλείται να προετοιμαστεί για να αντιμετωπίσει τις βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις. Τα βασικά σενάρια για τις προσεχείς εξελίξεις είναι τρία και σε κάθε ένα από αυτά, το βασικό κανάλι μετάδοσης των επιπτώσεων είναι οι ενεργειακές τιμές, οι οποίες ήδη βρίσκονται στα ύψη και απειλούν την ανάπτυξη.
Σύμφωνα με τον καθηγητή του London School of Economics, Λορέντζο Κοντόνιο, ο μεγάλος οικονομικός κίνδυνος είναι η οικονομία της Ευρωζώνης να υποστεί μεγάλη ζημιά από το εκρηκτικό κοκτέιλ των κυρώσεων, της αύξησης των τιμών της ενέργειας και των προβλημάτων στην παραγωγή. Ο ίδιος σημειώνει ότι οι τιμές κυρίως του φυσικού αερίου έχουν ήδη επιφέρει μεγάλο πλήγμα στην ευρωπαϊκή οικονομία, στον πληθωρισμό και στα δημόσια οικονομικά, με τις κυβερνήσεις να προσπαθούν να περιορίσουν τον αντίκτυπο για τα νοικοκυριά μέσω της εφαρμογής μέτρων οικονομικής ενίσχυσης.
Αναλυτικά, τα τρία σενάρια για την ουκρανική κρίση και οι οικονομικές επιπτώσεις για την Ευρωζώνη, με βάση τις εκτιμήσεις του Ιταλού αναλυτή:
Σενάριο 1: Ο Πούτιν είναι ευχαριστημένος με όσα έχει καταφέρει μέχρι στιγμής, ήτοι την de facto προσάρτηση των ανατολικών περιοχών της Ουκρανίας στη ρωσική σφαίρα επιρροής. Αν ο Πούτιν σταματήσει εδώ, η ένταση θα αποκλιμακωθεί, ωστόσο δεν θα επιστρέψουμε αμέσως στην κανονικότητα. Οι κυρώσεις θα πλήξουν τη Ρωσία, αλλά ταυτόχρονα θα πλήξουν και το εμπόριο της Ευρωζώνης. Ο οικονομικός αντίκτυπος για την Ευρωζώνη θα μεταδοθεί μέσω της αύξησης των ενεργειακών τιμών και των τιμών άλλων προϊόντων (εμπορεύματα, γεωργικά προϊόντα), καθώς και μέσω της μείωσης της εμπιστοσύνης στην αγορά, των προβλημάτων στις εξαγωγές και της αβεβαιότητας στις επενδυτικές αποφάσεις.
Οι τιμές της ενέργειας θα παραμείνουν πολύ υψηλές για τουλάχιστον 3-6 μήνες και στη συνέχεια θα επιστρέψουν σταδιακά στα προ κρίσης επίπεδα, όταν η Ρωσία θα αρχίσει να αυξάνει τις πωλήσεις φυσικού αερίου. Μεσοπρόθεσμα, ο αντίκτυπος θα είναι αμελητέος. Παρ’ όλα αυτά, η οικονομία της Ευρωζώνης μπορεί να υποστεί απώλειες της τάξης του 0,5% του ΑΕΠ στο β’ τρίμηνο, ενώ οι επιπτώσεις θα είναι μικρότερες κατά την καλοκαιρινή περίοδο, όταν η κατανάλωση φυσικού αερίου είναι περιορισμένη. Ο πληθωρισμός θα παραμείνει υψηλός για 1-2 παραπάνω τρίμηνα και η ΕΚΤ δεν θα σταματήσει την ομαλοποίηση της πολιτικής της.
Σενάριο 2: Ο Πούτιν προσπαθεί να συνδέσει τις περιοχές που αυτονομήθηκαν με την Κριμαία μέσω της Μαριούπολης ή προχωρά ακόμη περισσότερο. Η παρατεταμένη ένταση στις νότιες ακτές της Ουκρανίας με στρατιωτικές συγκρούσεις και ανθρώπινες απώλειες και το αυξημένο επίπεδο συναγερμού στη Δύση ενδέχεται να μεταθέσει χρονικά την ομαλοποίηση της ροής φυσικού αερίου στην Ευρώπη, από 3-6 μήνες έως μερικά χρόνια και να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στην ευρωπαϊκή οικονομία. Οι τιμές του φυσικού αερίου και άλλων εμπορευμάτων θα εκτιναχθούν και θα πλήξουν την οικονομία καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022. Την ίδια ώρα, οι μεγάλες αναταράξεις στις χρηματαγορές και η πτώση της εμπιστοσύνης θα οδηγήσουν την οικονομία της Ευρωζώνης στις παρυφές της ύφεσης για τα επόμενα τρίμηνα. Ο αντίκτυπος θα είναι σημαντικός τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο και σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Σενάριο 3: Η Ρωσία οδεύει προς το Κιέβο σε μία γενικευμένη πολεμική σύρραξη για να καταλάβει ουσιαστικά ολόκληρη την Ουκρανία. Είναι δύσκολο ακόμη και να σκεφτεί κανείς τις πιθανές γεωπολιτικές επιπτώσεις μιας τέτοια εξέλιξης. Οι αναταράξεις θα μεταδοθούν ακαριαία στις χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία, όπως η Λευκορωσία αλλά και σε πολλές χώρες της Ευρωζώνης όπως η Σλοβακία, η Εσθονία, η Φινλανδία και η Πολωνία. Μία εκτεταμένη πολεμική σύρραξη θα έχει τρομακτικές επιπτώσεις για την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, τον πληθωρισμό και φυσικά τις αγορές. Ευτυχώς, παραμένει το πιο ακραίο σενάριο, αν και τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί στην παρούσα φάση. Είναι δύσκολο να διαχωρίσει κανείς τον οικονομικό από τον γεωπολιτικό αντίκτυπο ενός ανοιχτού πολέμου, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι επιπτώσεις θα είναι σφοδρές και μακροχρόνιες.
