Αναταράξεις στην παγκόσμια ναυτιλία με σοβαρό αντίκτυπο στη διεθνή οικονομία, προκαλούν οι επιθέσεις των Χούθι σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, δεξαμενόπλοια και πετρελαιοφόρα, στην Ερυθρά Θάλασσα, καθώς αυξάνεται το παγκόσμιο κόστος στις μεταφορές προϊόντων, αναγκάζοντας τους μεταφορείς φορτίων να επιλέξουν μεγαλύτερες εναλλακτικές διαδρομές από την Ασία προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με την Washington Post, εν μέσω αβεβαιότητας για το πόσο θα διαρκέσουν οι επιθέσεις, κατασκευαστές και έμποροι αισθάνονται ήδη τις οικονομικές επιπτώσεις.
Περίπου το 12% του θαλάσσιου εμπορίου διέρχεται υπό κανονικές συνθήκες από τα στενά Μπαμπ αλ-Μαντέμπ, που ελέγχουν την πρόσβαση στην Ερυθρά Θάλασσα, αλλά από τα μέσα Νοεμβρίου ο αριθμός των εμπορευματοκιβωτίων μειώθηκε κατά 70%, σύμφωνα με τους ειδικούς στη ναυτιλία.
Προβλήματα έχουν δημιουργηθεί και στην παραγωγή αυτοκινήτων. Η Tesla διευκρίνισε έτσι πως η παραγωγή της θα ανασταλεί για δύο εβδομάδες στο ευρωπαϊκό εργοστάσιό της, από τις 29 Ιανουαρίου ως τις 11 Φεβρουαρίου.
Το εργοστάσιο της Volvo στη Γάνδη του Βελγίου πρόκειται επίσης να παραμείνει κλειστό για τρεις ημέρες στα μέσα Ιανουαρίου, καθώς έχει έλλειψη κιβωτίων ταχυτήτων, η παράδοση των οποίων έχει καθυστερήσει εξαιτίας «αναπροσαρμογών στις θαλάσσιες οδούς».
Ο μεγάλος πετρελαϊκό «κολοσσός» Shell σταμάτησε όλες τις μεταφορές της μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, ανέφερε την Τρίτη η Wall Street Journal, ενώ τον Δεκέμβριο η BP ανακοίνωσε ότι θα διακόψει τις μεταφορές πετρελαίου με δεξαμενόπλοια μέσω της Ερυθράς Θάλασσας.
Επιχειρήσεις έχουν ήδη ανακοινώσει καθυστερήσεις, όπως η γιγάντια σουηδική εταιρεία επίπλων Ikea. «Η κατάσταση στη διώρυγα του Σουέζ θα προκαλέσει καθυστερήσεις», εξηγεί η επιχείρηση σε ηλεκτρονικό μήνυμά της προς το Γαλλικό Πρακτορείο.
«Οι επιχειρήσεις προϊόντων εξοπλισμού ή ηλεκτρονικών μπορεί να αντιμετωπίσουν καθυστερήσεις. Γι' αυτές που εργάζονται με πολύ μικρά αποθέματα, αυτό μπορεί να αποδειχθεί προβληματικό», λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Άνο Κουχανάταν, οικονομολόγος της Allianz Trade.
Στην Ισπανία, η Ένωση Επιχειρήσεων Κατασκευών και Διανομής (AECOC) ανακοίνωσε πως πολλοί κλάδοι έχουν κάνει εκ των προτέρων παραγγελίες για ορισμένες πρώτες ύλες και εμπορεύματα, όπως τα έπιπλα ή τα υφάσματα, για τα οποία αντιμετωπίζουν δυσκολίες εφοδιασμού.
Η μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) «θα επηρεαστεί» από την κλιμάκωση στην Ερυθρά Θάλασσα, δήλωσε χθες, Τρίτη, στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός ο πρωθυπουργός του Κατάρ Μοχάμεντ μπεν Αμπντουλραχμάν Αλ-Θάνι.
Πολλοί εφοπλιστές προτίμησαν να διακόψουν την κυκλοφορία σ' αυτή τη ζώνη και να χρησιμοποιούν την εναλλακτική οδό γύρω από το νοτιοαφρικανικό ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, που είναι πιο μακρά και δαπανηρή.
«Αυτό είναι ένα σημάδι ότι η κατάσταση χειροτερεύει, όχι ότι βελτιώνεται», δήλωσε στην Washington Post ο Lars Jensen, διευθύνων σύμβουλος της Vespucci Maritime στην Κοπεγχάγη, προσθέτοντας πως «δείχνει ότι η στρατιωτική επέμβαση δεν έχει κάνει τίποτα για να ανακουφίσει την κατάσταση».
Οι επιπτώσεις στα ναύλα
Οι επιθέσεις αρχίζουν να εξαπλώνονται πέρα από την Ερυθρά Θάλασσα στον Κόλπο του Άντεν, ο οποίος οδηγεί στην Αραβική Θάλασσα και στον Ινδικό Ωκεανό. Όπως εκτίμησε ο Ami Daniel, διευθύνων σύμβουλος της Windward, εταιρείας θαλάσσιων πληροφοριών με έδρα το Λονδίνο, η διώρυγα του Σουέζ, η οποία διακινεί το 10-15% του παγκόσμιου εμπορίου πετρελαίου, θα αποκλειστεί ουσιαστικά από τη διεθνή ναυτιλία.
Η αποστολή ενός πλοίου μέσω της διώρυγας του Σουέζ θα κοστίζει πλέον 3 έως 5 εκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβανομένων των υψηλότερων ασφαλιστικών επιβαρύνσεων, της ασφάλειας και της αμοιβής κινδύνου για το πλήρωμα.
Η εκτροπή γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας στη νότια Αφρική - που προσθέτει επτά έως εννέα ημέρες στο ταξίδι από την Ασία - θα μπορούσε να κοστίσει μόλις 2 εκατομμύρια δολάρια για τον ίδιο τύπο πλοίου, είπε.
Από το ξέσπασμα των μαχών στη Μέση Ανατολή, το κόστος μεταφοράς ενός τυποποιημένου εμπορευματοκιβωτίου από την Κίνα στην Ευρώπη έχει εκτοξευθεί σε περισσότερα από 4.700 δολάρια όταν πριν τις πολεμικές συρράξεις κόστιζε από 1.000 δολάρια, σύμφωνα με τον δείκτη Freightos (πλατφόρμα κρατήσεων και πληρωμών για διεθνείς μεταφορές).
Το υψηλότερο κόστος ναυτιλίας πιθανόν να περάσει στις τιμές, ιδίως στην Ευρώπη. Μάλιστα, εάν οι επιθέσεις συνεχιστούν επ' αόριστον, θα μπορούσαν τελικά να ωθήσουν τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου προς τα πάνω και να πιέσουν την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.
Στις δυσχέρειες προστίθεται το γεγονός ότι πλήττεται άλλη μια περιφέρεια του κόσμου, αυτή τη φορά εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Η ξηρασία που πλήττει τη διώρυγα του Παναμά έχει επιβραδύνει σε μεγάλο βαθμό τη διέλευση των πλοίων ανάμεσα στην Ασία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ενώ σε ομαλές συνθήκες γύρω στα 40 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων χρησιμοποιούν κάθε ημέρα αυτό το θαλάσσιο δίαυλο, ο αριθμός αυτός μειώθηκε στα μέσα Ιανουαρίου σε 24 καθημερινές διελεύσεις.
Οι επιβαρύνσεις στις τιμές
Οι ναυτιλιακές εταιρείες προχώρησαν σε σημαντικές αυξήσεις των τιμών για να καλύψουν τα έξοδα που συνδέονται με την κρίση. Ένας από τους δείκτες αναφοράς για τη μέτρηση του κόστους της μεταφοράς εμπορευμάτων από την Κίνα, ο Shanghai Contenarized Freight Index (SCFI) υπερδιπλασιάσθηκε μέσα σε ένα μήνα.
Το επιπλέον κόστος σε όρους καυσίμου είναι περίπου 20%, σύμφωνα με την πλατφόρμα επιμελητείας Container xChange, η οποία εκτιμά ότι η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα θα κάνει να αυξηθούν τα κόστη θαλάσσιας μεταφοράς κατά 60%, με προσαύξηση της τάξης του 20% για την ασφαλιστική κάλυψη των εφοπλιστών.
Αυτό δημιουργεί το φάσμα ενός νέου πληθωρισμού. Οι φόβοι αυτοί αξιολογήθηκαν από το διεθνές γραφείο Oxford Economics σε 0,7 της μονάδας επιπλέον παγκόσμιο πληθωρισμό στο τέλος του έτους 2024, στο σενάριο κατά το οποίο «η Ερυθρά Θάλασσα θα κλείσει για τα πλοία για μήνες και τα έξοδα μεταφοράς θα παραμείνουν γύρω στο διπλάσιο της τιμής του Δεκεμβρίου».
Όλα θα εξαρτηθούν συνεπώς από το πόσο θα διαρκέσει η κρίση. «Το να περιπλέουμε την Αφρική και να μην περνάμε από τη διώρυγα του Σουέζ είναι πιο ακριβό και μεγαλύτερη απόσταση. Όμως προς το παρόν πρόκειται περισσότερο για ένα πρόβλημα ασφάλειας παρά επιμελητείας», υποστήριξε έτσι χθες, Τρίτη, ο Ζίγκφριντ Ρούσβουρμ, πρόεδρος της BDI, της οργάνωσης των γερμανικών βιομηχανιών.
Την προηγουμένη, ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι είχε προειδοποιήσει: «Αυτό που συμβαίνει στην Ερυθρά Θάλασσα μοιάζει προς το παρόν να μην έχει συνέπειες στις τιμές της ενέργειας και τον πληθωρισμό. Όμως πιστεύουμε πως πρέπει να παρακολουθούμε την κατάσταση από πολύ κοντά επειδή οι συνέπειες αυτές μπορεί να εμφανισθούν μέσα στις ερχόμενες εβδομάδες».
«Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η κυκλοφορία δεν έχει διακοπεί πλήρως», σχολιάζει από την πλευρά του ο Άνο Κουχανάταν της Allianz Trade. Όμως «ο κίνδυνος του πληθωρισμού μπορεί να είναι σημαντικός».
Πηγή: Washington Post, AFP, ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters
