Οι διαφωνίες μεταξύ των Ευρωπαίων υπ. Οικονομικών για τους όρους που θα συνοδεύουν τις πιστώσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και ιδιαίτερα η αντιπαράθεση Ιταλίας και Ολλανδίας οδήγησαν το Eurogroup σε αδιέξοδο για το πακέτο στήριξης του μισού τρισ. ευρώ σύμφωνα με το Reuters, ενώ την ίδια ώρα η ΕΚΤ προειδοποιεί πως απαιτούνται μέτρα τουλάχιστον 1,5 τρισ. ευρώ, ώστε να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα κρίση.
Πιο αναλυτικά, η συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης που ξεκίνησε μέσω τηλεδιάσκεψης το απόγευμα της Τρίτης και ολοκληρώθηκε το πρωί της Τετάρτης έπειτα από διαδοχικές διακοπές και διαβουλεύσεις, έλαβε προσωρινή παράταση μέχρι την Πέμπτη, οπότε και οι υπουργοί Οικονομικών θα ξαναβρεθούν στο ίδιο τραπέζι, όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο, με στόχο μία συμφωνία για στήριξη των οικονομιών που πλήττονται από την κρίση της πανδημίας.
«Μετά από 16 ώρες συζητήσεων φτάσαμε κοντά σε μία συμφωνία, αλλά δεν είμαστε ακόμη εκεί», δήλωσε ο Σεντένο, προσθέτοντας: «Διέκοψα το Eurogroup και θα συνεχίσουμε αύριο».
After 16h of discussions we came close to a deal but we are not there yet.
— Mário Centeno (@mariofcenteno) April 8, 2020
I suspended the #Eurogroup & continue tomorrow, thu.
My goal remains: A strong EU safety net against fallout of #covid19 (to shield workers, firms &countries)& commit/ to a sizeable recovery plan pic.twitter.com/kGHoURgdrv
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που επικαλείται το πρακτορείο Reuters και βρίσκονται κοντά στις διαπραγματεύσεις, η συνεδρίαση σημαδεύτηκε από τη διαμάχη της Ιταλίας με την Ολλανδία, σχετικά με τους όρους που θα έπρεπε να συνοδεύουν τη χορήγηση πιστώσεων στις χώρες για την αντιμετώπιση της πανδημίας, μπλόκαρε την πρόοδο για τη συμφωνία σε ένα πακέτο μέτρων ύψους μισού τρισ. ευρώ.
Επιδίωξη της ιταλικής πλευράς ήταν η επίτευξη μίας περισσότερο φιλόδοξης συμφωνίας με σαφείς αναφορές σε μελλοντική έκδοση κοινών ομολόγων, ενώ η Ολλανδία από την πλευρά της άσκησε πιέσεις για την επιβολή όρων στην χορήγηση οποιασδήποτε πιστωτικής γραμμής προς τις χώρες που βρίσκονται σε δυσχερή θέση.
Οι συζητήσεις που κράτησαν όλη τη νύχτα με αρκετά διαλείμματα προκειμένου να υπάρξουν διαπραγματεύσεις σε διμερές επίπεδο, είχαν ως κύριο στόχο την συμφωνία ενός πακέτου μέτρων ύψους μισού τρισ. ευρώ ώστε να βοηθηθούν οι χώρες, οι επιχειρήσεις και οι πολίτες. ώστε να περιοριστεί το οικονομικό πλήγμα και να χρηματοδοτηθεί η ανάκαμψη της οικονομίας από την πανδημία.
Ωστόσο, οι διαφωνίες και αντιδράσεις δεν κάμφθηκαν, όπως επισημαίνει το Reuters. «Οι Ιταλοί θέλουν μία αναφορά στην αμοιβαιοποίηση του χρέους ως ενός πιθανού μέσου για την ανάκαμψη, το οποίο θα πρέπει να αναλυθεί περισσότερο στο μέλλον. Οι Ολλανδοί λένε ‘όχι'», δήλωσε μία διπλωματική πηγή, ενώ αξιωματούχος που συμμετείχε στις συζητήσεις δήλωσε σήμερα το πρωί, περίπου στις 7 (ώρα Ελλάδας), ότι η ολλανδική πλευρά ήταν η μόνη που αρνούνταν να υιοθετήσει ένα κείμενο συμφωνίας των υπουργών για την έγκριση του νέου πακέτου οικονομικών μέτρων από τους 27 ηγέτες της ΕΕ.
Η έκδοση κοινού χρέους αποτελεί μία γραμμή μάχης μεταξύ των χωρών του Νότου, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που έχουν οικονομικά προβλήματα και του δημοσιονομικά φειδωλού Βορρά, με αιχμή τη Γερμανία και την Ολλανδία, από την έναρξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της κρίσης της Ευρωζώνης πριν από μία δεκαετία.
Σημειώνεται πως για τη στήριξη των οικονομιών, που σηκώνουν το βάρος από τα περιοριστικά μέτρα κατά του κορονοϊού, η ΕΕ έχει ήδη αναστείλει τους περιορισμούς για την κρατική βοήθεια και επέτρεψε στα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες και το δημόσιο χρέος τους. Ωστόσο, η Ισπανία, η Ιταλία και η Γαλλία λένε ότι αυτό δεν αρκεί και έχουν προβάλει τη συζήτηση για μεγαλύτερη στήριξη ως μία υπαρξιακή δοκιμασία αλληλεγγύης που μπορεί να διασπάσει την ΕΕ.
Οι άλλες προτάσεις που συζητούνται περιλαμβάνουν τις πιστωτικές γραμμές από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ύψους 2% του ΑΕΠ μίας χώρας ή 240 δισ. ευρώ συνολικά. Οι όροι για την πρόσβαση σε αυτές τις πιστωτικές γραμμές παραμένουν ένα αγκάθι. Μία άλλη επιλογή είναι η χορήγηση επιπλέον εγγυήσεων ύψους 25 δισ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ώστε αυτή να μπορεί να δανείσει επιπλέον 200 δισ. ευρώ στις επιχειρήσεις.
Το τρίτο μέτρο είναι η στήριξη του σχεδίου της Κομισιόν για την άντληση 100 δισ. ευρώ από την αγορά έναντι εγγυήσεων 25 δισ. ευρώ από όλες τις κυβερνήσεις της Ένωσης για την επιδότηση μισθών, ώστε οι εταιρείες να μπορούν να μειώνουν τις ώρες απασχόλησης των εργαζομένων τους αντί να τους απολύει. Η δημιουργία ενός έκτακτου ταμείου στήριξης για ιατρικές προμήθειες και υγειονομική περίθαλψη είναι μία ακόμη πρόταση, όπως και η γαλλική πρόταση για τη δημιουργία ενός κοινού ταμείου αλληλεγγύης της ΕΕ για τη χρηματοδότηση της μακροπρόθεσμης ανάκαμψης.
Αν τελικά οι υπουργοί Οικονομικών συμφωνήσουν, η συνολική απάντηση από τις εθνικές κυβερνήσεις και την ΕΕ θα μπορούσε να αποτελέσει το μεγαλύτερο δημοσιονομικό πρόγραμμα στήριξης του κόσμου, ξεπερνώντας αυτό των ΗΠΑ, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters. Αν και οι μακρόσυρτες διαπραγματεύσεις δεν είναι κάτι άγνωστο για την ΕΕ, η συζήτηση αναδεικνύει ρήγματα στην Ένωση και ασκεί περαιτέρω πιέσεις στην ενότητά της, η οποία έχει ήδη πληγεί από την κρίση της Ευρωζώνης και τη μεταναστευτική κρίση του 2015-16, η οποία εν μέρει συνέβαλε στο Brexit. Έως τώρα, οι υπουργοί, που συζητούσαν μέσω βιντεοδιάσκεψης όλη τη νύχτα, με μερικούς από αυτούς να αποκοιμούνται κατά διαστήματα, σύμφωνα με αξιωματούχους, ήταν απογοητευμένοι. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ, φέρεται να δήλωσε σε ένα σημείο κατά τη διάρκεια της νύχτας, σύμφωνα με έναν συμμετέχοντα αξιωματούχο: «Ντροπή σας, ντροπή στην Ευρώπη. Σταματήστε αυτό τσίρκο τώρα».
Παράλληλα, από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποίησε τους υπουργούς Οικονομικών που συμμετέχουν στο Eurogroup ότι η Ευρωζώνη μπορεί να χρειασθεί οικονομικά μέτρα ύψους 1,5 τρισεκατομμυρίου ευρώ για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που προκαλεί η επιδημία Covid-19, σύμφωνα με αξιωματούχους που επικαλείται το πρακτορείο Reuters, ενώ την ίδια στιγμή Γερμανία, Ολλανδία και άλλες χώρες της βόρειας Ευρώπης εμφανίσθηκαν έτοιμες να υποστηρίξουν μέτρα ύψους μόλις 500 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Τα οικονομικά μέτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συνδυασθούν με τα μέτρα που θα λάβει κάθε χώρα, αλλά το συνολικό πακέτο είναι πιθανόν να μην είναι αρκετό για να καλύψει τις χρηματοδοτικές προσπάθειες, υπογράμμισαν οι ίδιοι αξιωματούχοι.
Κατά την διάρκεια της συνεδρίασης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την εκτίμηση ότι η ευρωπαϊκή οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 10% αυτό το έτος, αλλά η ζοφερή προειδοποίηση δεν ήταν αρκετή για να αμβλύνει τις διχογνωμίες των υπουργών Οικονομικών, οι οποίοι δεν κατόρθωσαν να συμφωνήσουν σε ένα κοινό κείμενο, κυρίως εξαιτίας της αντίστασης της Ολλανδίας, εκ μέρους του στρατοπέδου των βορείων, και της Ιταλίας.
ΥΠΟΙΚ Ολλανδίας: Τα ευρωομόλογα θα δημιουργήσουν περισσότερα προβλήματα
Ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Βόκπε Χούκστρα δήλωσε σήμερα ότι η δημιουργία των λεγόμενων «κορονο-ομολόγων» θα προκαλέσει περισσότερα προβλήματα παρά λύσεις για την ανάκαμψη της οικονομίας μακροπρόθεσμα από τη στιγμή που θα ξεπεραστεί η κρίση του νέου κορονοϊού.
«Η Ολλανδία ήταν και παραμένει αντίθετη στην ιδέα των ευρωομολόγων (κάποιες φορές ονομάζονται ‘κορονο-ομόλογα’), πιστεύουμε ότι αυτό θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα παρά λύσεις για την ΕΕ», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter ο Χούκστρα, ύστερα από την αποτυχία των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης να καταλήξουν σε μια κοινή οικονομική απάντηση.
Ο Ολλανδός υπουργός επανέλαβε επίσης τη θέση της Χάγης σε ό,τι αφορά τη χρήση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM).
«Ο ESM είναι ένας πιστωτής ύστατης προσφυγής όταν οι χώρες αντιμετωπίζουν μεγάλες οικονομικές δυσκολίες. Κατά την άποψή μας, η χρήση αυτού του προϋπολογισμού πρέπει να συνοδεύεται από μια συγκεκριμένη μορφή προϋποθέσεων», πρόσθεσε.
