Της Βίβιαν Ευθυμιοπούλου
Προχθές, Παρασκευή 14 Ιουνίου κυκλοφόρησε το βιβλίο των δημοσιογράφων Ελένη Βαρβιτσιώτη και Βικτώριας Δενδρινού «Η τελευταία μπλόφα. Το παρασκήνιο του 2015, οι συγκρούσεις, το Plan B» (εκδόσεις Παπαδόπουλος).
Η Ελένη Βαρβιτσιώτη, κάλυψε ως ανταποκρίτρια της «Καθημερινής» στις Βρυξέλλες το α' εξάμηνο του 2015 και η Βικτώρια Δενδρινού το ίδιο διάστημα ως αρθρογράφος της Wall Street Journal και ανταποκρίτρια του πρακτορείου Bloomberg στις Βρυξέλλες.
Τι είναι το βιβλίο
Το βιβλίο εξιστορεί σε ενιαία αφήγηση τα γεγονότα του μοιραίου α'εξαμήνου της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και την καταστροφική διαπραγμάτευση Τσίπρα-Βαρουφάκη που οδήγησε στο κλείσιμο των τραπεζών, το δημοψήφισμα και το 3ο Μνημόνιο.
Οι δημοσιογράφοι βασίστηκαν σε πάνω από 230 ώρες off the record συνεντεύξεων με 95 πρωταγωνιστές των γεγονότων ενώ όπου κρίνεται σκόπιμο παρατίθενται και δημοσιογραφικές πηγές (ρεπορτάζ και συνεντεύξεις) των γεγονότων όπως αυτά εκτυλίσσονται.
Η αφήγηση είναι τόσο καλά δομημένη που ενώ δεν κατονομάζονται τα πρόσωπα που δίνουν κάθε φορά τις πληροφορίες ο αναγνώστες δεν έχει καμία αμφιβολία ούτε για την ταυτότητα τους ούτε για την εγκυρότητα όσων διαβάζει.
Το βιβλίο διαβάζεται και ως θρίλερ και αν δεν αφορούσε την πατρίδα μας και όσα τραγικά προκάλεσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ θα ήταν το τέλειο καλοκαιρινό ανάγνωσμα.
Στις σχεδόν 400 σελίδες του αποκαλύπτει η παντελής άγνοια της ελληνικής κυβέρνησης για τον τρόπο που λειτουργεί η ΕΕ, οι άνθρωποι δεν είχαν διαβάσει καν το μνημόνιο, η ιδεοληψία, ο καιροσκοπισμός, η εγωπάθεια ορισμένων στελεχών όπως ο Γιάνης Βαρουφάκης.
Ήδη η Καθημερινή της Κυριακής δημοσίευσε τα κεφάλαια του βιβλίου που έχουν να κάνουν με το σχέδιο εξόδου της χώρας από το Ευρώ που ετοίμαζαν οι επιτελείς της ΕΕ. Τελικά δεν επρόκειτο για φήμη, ήταν απολύτως υπαρκτό. Ο τρόπος που σχεδιάστηκε και όλα όσα περιελάμβανε το σχέδιο για το Grexit περιγράφονται λεπτομερώς στο βιβλίο.
Κάποιες αποκαλύψεις
Η μπλόφα
Η μπλόφα που ήταν η βασική διαπραγματευτική στρατηγική του Γιάνη Βαρουφάκη εμφανίζεται στην αφήγηση πολύ νωρίς.
Στα τέλη του Φεβρουαρίου 2015 στις 20 Φεβρουαρίου συγκεκριμένα το Eurogroup αποφάσισε, μετά από σχετικό αίτημα της Ελλάδος την παράταση για τέσσερις μήνες του προγράμματος. Ένας από τους όρους ήταν η αποστολή από την Ελλάδα προτάσεων μεταρρυθμίσεων. Είμαστε στη φάση που ο Βαρουφάκη προτείνει, μέσα σε άλλα αδιανόητα, ως μέτρο πάταξης της φοροδιαφυγής τους τουρίστες-κατασκόπους οι οποίοι εφοδιασμένοι με κάμερες θα κατέγραφαν τις παραβάσεις.
Την Κυριακή 8 Μαρτίου, ο Νίκος Θεοχαράκης, δεξί χέρι του Γιάνη Βαρουφάκη τηλεφωνεί σε ανώτατα στελέχη του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για να τους παρακαλέσει να μεταβούν στο Χϊλτον και να διαπραγματευθούν με τα τεχνικά κλιμάκια της Τρόικας «τα μέτρα Βαρουφάκη». Μέχρι εκείνη τη στιγμή κι από την ημέρα της κυβερνητικής αλλαγής κανείς δεν είχε επικοινωνήσει με αυτούς τους ανθρώπους ούτε, βέβαια, τους είχε ενημερώσει για τα περίφημα «μέτρα Βαρουφάκη».
Στη συνάντηση που θα έχει με τα στελέχη του ΓΛΚ ο Βαρουφάκης το απόγευμα της ίδιας μέρας κι ενώ εκείνα τον ρωτούν με απόγνωση ποια είναι η στρατηγική του, τους απαντά με ωμότητα, αντιγράφουμε από τη σελίδα 104:
«Η στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης, τους εξήγησε, ήταν να παραπλανήσει τους πιστωτές και να τους κάνει να πιστέψουν ότι ήταν αποφασισμένη να φτάσει τα πράγματα στα άκρα. Εκείνοι-πίστευε ο ίδιος-θα υποχωρούσαν πρώτοι, μη θέλοντας να ρισκάρουν την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Αυτή ήταν η πρώτη και η τελευταία φορά που οι περισσότεροι τον είδαν».
Βαθιά άγνοια
Αντιλαμβανόμενη αρκετά νωρίς η Άγκελα Μέρκελ και το επιτελείο της ότι η κυβέρνηση Τσίπρα δεν είχε την παραμικρή ιδέα για το τρόπο που λειτουργούν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, αποφασίζει να αναθέσει στον Τόμας Βίζερ, επικεφαλής του Euroworking Group την αποστολή της προετοιμασίας του Αλέξη Τσίπρα και της ομάδας του πριν τη συνάντηση τους στο Βερολίνο που θα γινόταν στις 23 Μαρτίου 2015. Λίγες ημέρες νωρίτερα και στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες ο Αλέξης Τσίπρας ρωτούσε τους ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ «Ποιος είναι τέλος πάντων αυτός ο Βιζέρ για τον οποίο μιλάτε όλοι;». Τρανή απόδειξη ότι δεν είχε ιδέα για τον τρόπο λειτουργίας του Eurogroup και τους ανθρώπους-κλειδιά στην επίτευξη μιας συμφωνίας.
Ακόμα πιο εξοργιστική η αφήγηση της συνάντησης του Τόμας Βιζέρ με τους Έλληνες στο σπίτι του Γιάνη Βαρουφάκη στην Πλάκα όπου μετά από κατανάλωση αρκετού αλκοόλ η μόνη συζήτηση και έννοια ήταν η ακατάσχετη μπουρδολογία του Νίκου Θεοχαράκη για θέματα οικονομικής ιστορίας.
Το Μακεδονικό
Μια από τις εντυπωσιακές αποκαλύψεις του βιβλίου είναι ότι από την πρώτη κιόλας επίσκεψη Τσίπρα στο Βερολίνο στις 23 Μαρτίου, ο Έλληνας Πρωθυπουργός εμφανίζεται πρόθυμος στη γερμανίδα καγκελάριο να επιλύσει… το Μακεδονικό. Στις 13 Μαρτίου και κατά τη συνάντηση που είχε με τον Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ είχε καταλάβει πόσο σημαντική ήταν για τους ευρωπαίους η επίλυση αυτού του ζητήματος.Για να κερδίσει λοιπόν πόντους με τη γερμανίδα Καγκελάριο της δήλωσε: «Θέλω να λύσω το ζήτημα ακόμα και με τον Γκρουέφσκι».
Σημειώνουμε ότι σύμφωνα, πάντα, με το βιβλίο η Μέρκελ ανέφερε το θέμα σε κάθε συνάντηση που είχε με τον Αντώνη Σαμαρά αν και ήξερε τις θέσεις του. Η Μέρκελ του έλεγε σε κάθε συνάντηση χαρακτηριστικά: «Είναι σαν να συζητήσαμε ήδη το θέμα και να άκουσα ήδη την απάντησή σου» και προχωρούσε στο επόμενο θέμα της ατζέντας.
Έψαχνε τον Έβο Μοράλες
Στις 10 Ιουνίου και λίγο πριν τον γκρεμό ο Αλέξης Τσίπρας μετέβη στις Βρυξέλλες όχι για να διαπραγματευθεί τη διάσωση της χώρας αλλά για να παρευρεθεί στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ με χώρες της Κεντρικής και της Λατινικής Αμερικής. Η μόνη του έννοια εκεί ήταν να συναντηθεί με τον σοσιαλιστή ηγέτη της Βολιβίας Έβο Μοράλες. Μάλιστα ρωτούσε κάθε δέκα λεπτά τους συνεργάτες του αν είχε κλειστεί το ραντεβού. Ο σοσιαλιστής ΥΠΕΞ της Αργεντικής Έκτορ Τίμερμαν προσπάθησε να τον αποτρέψει από το ενδεχόμενο ρήξης με την ΕΕ τονίζοντάς του ότι τα σχέδια του απαιτούν βαριά χρηματοδότηση. «Η στάση πληρωμών δεν είναι καλή λύση. Η μίμηση της Αργεντικής δεν θα σας πάει μακριά», του είπε.
Προς μεγάλη απογοήτευση του Αλέξη Τσίπρα η συνάντηση με τον Μοράλες δεν πραγματοποιήθηκε όμως σε συναντήσεις με άλλους λατινοαμερικανούς ηγέτες και αξιωματούχους διαπίστωνε την έκπληξη που τους προκαλούσε ένα κράτος μέλος της ΕΕ να στρέφεται στις χώρες τους για συμπαράσταση και βοήθεια.
Η πρόταση Λαφαζάνη
Βρισκόμαστε την επομένη του δημοψηφίσματος κι ενώ οι πολιτικοί αρχηγοί συνεδριάζουν υπό τον ΠτΔ για να βρουν ένα τρόπο να μην βγει η χώρα από το Ευρώ ο Παναγιώτης Λαφαζάνης σε κατ'ιδίαν συνάντηση που έχει με τον Πρωθυπουργό επανέρχεται στην ιδέα του για αλλαγή νομίσματος με χρήση των αποθεματικών σε Ευρώ που φυλάσσονταν στα υπόγεια της Τράπεζας της Ελλάδος.
Ο Αλέξης Τσίπρας αν και απέφυγε να απαντάει ευθέως στους συνεργάτες του φαίνεται ότι είπε στον Παναγιώτη Λαφαζάνη: «Δεν έχω άλλη επιλογή. Και να θέλουμε δεν έχουμε κάνει καμία προετοιμασία.
Λίγες μέρες μετά θα ψηφιστεί το 3ο Μνημόνιο. Μπορεί ο εφιάλτης αυτός να τελείωσε αλλά αποδείχθηκε ότι ήταν μόνο το προοίμιο για μια ακόμα πιο εφιαλτική διακυβέρνηση.
