Χαμηλές έως ανύπαρκτες είναι οι προσδοκίες για το αποτέλεσμα της συζήτησης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ερχόμενης Παρασκευής, καθώς οι ελπίδες για συμφωνία αναφορικά με το πακέτο των 750 δισ. ευρώ μεταφέρονται αρχικά για τον Ιούλιο, οπότε και ξεκινά η γερμανική προεδρία, με πιθανή επέκταση του ορίζοντα έως τα τέλη του έτους. Όπως και να έχει, οι διεργασίες συνεχίζονται με τις χώρες του Βορρά να απορρίπτουν στην ουσία την πρόταση της Κομισιόν, γνωρίζοντας ωστόσο ότι κάποια στιγμή θα αναγκαστούν να συναινέσουν.
Όμως παρά την επιφυλακτική αισιοδοξία - στην πλειονότητά τους οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι Ευρωπαίοι θα βρουν αργά ή γρήγορα τη χρυσή τομή για το Ταμείο Ανάκαμψης - οι τελικοί όροι που θα καταφέρουν να προσθέσουν στο σχέδιο οι χώρες του Βορρά είναι αυτοί που θα καθορίσουν την αποτελεσματικότητά του. Το πόσο αποτελεσματικό θα είναι το πακέτο στήριξης δεν θα κριθεί μόνο από το πώς θα το δουν οι κυβερνήσεις των χωρών που χρειάζονται περισσότερο τα χρήματα αλλά και από την «ετυμηγορία» των αγορών.
Συμβιβαστική λύση την Παρασκευή δεν θα υπάρξει, εκτός βέβαια συγκλονιστικού απροόπτου, αν και οι Ευρωπαίοι δεν μας έχουν συνηθίσει σε τέτοια απρόοπτα. Παρά λοιπόν το γεγονός ότι η συνεδρίαση της Παρασκευής απέχει λίγες ώρες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες προετοιμάζονται ήδη για την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής του Ιουλίου όπου και αναμένεται να συμφωνηθεί ο βασικός κορμός του Ταμείου, με κεντρικό ζήτημα το ύψος των επιχορηγήσεων. Τα χρήματα δηλαδή που δεν θα είναι αναγκασμένα να επιστρέψουν τα κράτη-μέλη πληρώνοντας ένα πολύ μικρό, σχεδόν μηδενικό, επιτόκιο.
Πηγές από την Ιταλία, που συμμετέχουν στις συζητήσεις, δίνουν τη δική τους εκτίμηση : Αν υπάρξει συμβιβαστική λύση τον Ιούλιο, έστω με αρκετά εκκρεμή σημεία σε διαπραγμάτευση, οι αγορές θα πειστούν ότι η ΕΕ είναι αποφασισμένη να δώσει λύση και ας μην είναι η καλύτερη δυνατή. Θα συνεχιστεί επομένως το θετικό momentum στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και στις αγορές ομολόγων, με τις πλάτες και της ΕΚΤ.
Ο μεγάλος κίνδυνος που θα μπορούσε να αλλάξει εντελώς… τον άνεμο στις αγορές είναι να υποβαθμιστεί η δυναμική του Ταμείου Ανάκαμψης λόγω των όρων που θα θέσουν χώρες όπως η Δανία. Στον αντίποδα, αν το σχέδιο εγκριθεί χωρίς σημαντικές αλλαγές, θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα για την Ευρώπη, αφού οι χώρες-μέλη θα έχουν περάσει τις κόκκινες γραμμές του παρελθόντος, δεχόμενες τη μεταφορά πόρων υπό όρους αλλά και την κοινή έκδοση χρέους για έκτακτες περιπτώσεις.
Οι ίδιες πηγές τονίζουν, ότι με τον τρόπο που λειτουργεί σήμερα η Ευρώπη και τις προκλήσεις που έχει μπροστά της, το θέμα είναι να γίνει η αρχή. Διότι αν και προσωρινού χαρακτήρα, το σχέδιο Next Generation EU, θα μπορούσε κάλλιστα στην πορεία να γίνει μόνιμο. Παράλληλα, ο πακτωλός χρημάτων θα συμβάλλει καθοριστικά στον ψηφιακό μετασχηματισμό αλλά και στην υιοθέτηση φιλικών προς το περιβάλλον πολιτικών τα επόμενα χρόνια.
Στη διελκυστίνδα που βρίσκεται σε εξέλιξη βρίσκουμε στη μία πλευρά τις χώρες που ζητούν εμπροσθοβαρή διάθεση κοινοτικών κονδυλίων για να περιοριστεί το ταχύτερο δυνατό η ύφεση και στην άλλη πλευρά τους τις αυξανόμενες ενστάσεις από Δανία, Ολλανδία, Φινλανδία κλπ, οι οποίες δεν θέλουν να ξοδευτούν άσκοπα χρήματα απλά και μόνο για να δοθούν γρήγορα. Εκφράζονται επίσης ανησυχίες για την αποτελεσματικότητα των κρατικών μηχανισμών των χωρών που θα λάβουν τις επιχορηγήσεις. Όλα αυτά γίνεται προσπάθεια να… χωρέσουν σε ένα πλαίσιο όρων και προϋποθέσεων που δεν θα θυμίζει σε τίποτα τα μνημόνια της περασμένης δεκαετίας. Οι εκταμιεύσεις των ποσών θα γίνονται δύο φορές το χρόνο, αρκεί βέβαια να έχουν εκπληρωθεί συγκεκριμένοι στόχοι που θα έχουν κυρίως να κάνουν με τη χρήση των πόρων, με τελικό στόχο να καλυφθεί το μεγάλο επενδυτικό κενό για την ανάκαμψη της οικονομίας.
Καταλήγοντας, οι ίδιοι έμπειροι παράγοντες σημειώνουν ότι οι χώρες που σήμερα διαφωνούν γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν μπορούν να τινάξουν στον αέρα την πρόταση της Κομισιόν και σκοπός τους είναι να διασφαλίσουν ότι δεν θα χάσουν οι ίδιες χρήματα. Εκτιμούν δε, πως στο τέλος θα βρεθεί λύση και μάλιστα το πιθανότερο είναι να αποδειχθεί καλύτερη από το αναμενόμενο, γιατί πολύ απλά αυτή τη φορά η Γερμανία θα κρατήσει διαφορετική στάση.
Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρουν την Ολλανδία, η κυβέρνηση της οποίας έχει αντιρρήσεις για κρίσιμα σημεία της πρότασης της Κομισιόν, κυρίως για το κομμάτι των επιχορηγήσεων, αλλά δείχνει να δέχεται την έκδοση κοινού χρέους. Στο τέλος αναμένεται να στηρίξει το πακέτο υπό την προϋπόθεση να διασφαλίζεται η εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η σκόπιμη χρήση των κεφαλαίων.
