Το αξίωμα ο αγρότης, κατά το «ο πελάτης», έχει πάντα δίκιο, έχει αφήσει το στίγμα του στη σχέση του αγροτικού κόσμου με την πολιτική. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε διαχρονικά η παραμόρφωση και οι αγρότες απέκτησαν μια αντίληψη ότι ανήκουν σε μια τάξη ειδικού χειρισμού.
Από κανέναν και ποτέ για παράδειγμα δεν ζητήθηκαν ποτέ πίσω τα ποσά των εκατοντάδων παράνομων δανείων που έδωσε η Αγροτική Τράπεζα, και που μαζί με τη ρεμούλα στους συνεταιρισμούς δημιούργησαν μια ολόκληρη φιλοσοφία «όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά». Ήταν επί σειρά ετών τα οχήματα τα οποία οι κατά καιρούς κρατούντες χρησιμοποιούσαν για τις πολιτικές τους επιδιώξεις, και με τα οποία βολεύονταν και οι αγρότες μέσα από ένα σχήμα win – win.
Οι εποχές άλλαξαν, οι πάντες κατάλαβαν πως κανείς δεν σου δανείζει αν δεν εξασφαλίζει την έντοκη είσπραξη του δανείου, αλλά η άβολη αλήθεια είναι ότι η κουλτούρα των απλήρωτων λογαριασμών ζει και βασιλεύει στον αγροτικό κόσμο. Τα ληξιπρόθεσμα χρέη του στο ρεύμα φτάνουν κοντά στα 100 εκατ. ευρώ.
Σε ποσοστά που ξεπερνούν το 30% των παραγωγών και σε κάποιες περιοχές της χώρας ακόμη και το 50%, ένας πολύ μεγάλος αριθμός μεμονωμένων αγροτών και συνεταιρισμών συνεχίζει να μην πληρώνει για το ρεύμα που χρησιμοποιεί για την άρδευση στα χωράφια. Ακριβώς αυτά τα χρέη ήρθε προ ημερών και ρύθμισε η κυβέρνηση με μια άκρως ευνοϊκή διάταξη που προβλέπει δεκαετή εξόφληση και μηδενικό επιτόκιο, το οποίο και θα επιδοτηθεί από το κράτος.
Τόσο ευνοϊκή ρύθμιση δεν πρόκειται να βρει ποτέ κανείς πολίτης που χρωστάει στη ΔΕΗ. Η σχέση πολιτικής αγροτικού κόσμου μπορεί να έχει αλλάξει, αλλά όχι εντελώς. Συνεχίζει να αντιμετωπίζεται προνομιακά σε σχέση με άλλες ομάδες πληθυσμού που χρωστούν, αλλά δεν έχουν τη δύναμη να κατέβουν με τρακτέρ στην Αθήνα, όπως διατείνονται ότι θα κάνουν την Τρίτη, να κλείσουν δρόμους, τελωνεία και λιμάνια.
Κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει τον καθημερινό αγώνα των ανθρώπων της υπαίθρου απέναντι στον καιρό, τις αγορές, τους μεσάζοντες, ούτε φυσικά ότι οι αγρότες έχουν δίκιο σε πολλά από τα προβλήματα που αναδεικνύουν, όπως όμως και κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει τη μάχη που δίνουν καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες επαγγελματίες και μισθωτοί, οι οποίοι όταν δεν πληρώνουν το ρεύμα, απλώς βλέπουν να τους κόβεται.
Κι όμως, στην περίπτωση των αγροτών, παρά τα συσσωρευμένα χρέη, προφανώς λόγω των μηδαμινών επιπτώσεων, παρατηρείται το φαινόμενο να αποδέχονται σε ποσοστό λιγότερο του 10% τους διακανονισμούς που τους προτείνονται, οι οποίοι είναι και ευνοϊκότεροι έναντι εκείνων που προσφέρονται σε άλλες κατηγορίες πελατών. Αλλά και εκείνοι που κάνουν ρύθμιση, σταματούν, σύμφωνα με τις πληροφορίες να εξυπηρετούν το διακανονισμό τους σε ποσοστό 50% και αυτό, έχοντας πληρώσει μόνο 4 δόσεις μεσοσταθμικά.
Από τα στοιχεία για τις μέχρι σήμερα οφειλές του αγροτικού κόσμου προκύπτουν αρκετά «ζουμερά» στοιχεία. Υπάρχει αγροτική παροχή που φαίνεται να χρωστά 18.000 ευρώ εδώ και οκτώ χρόνια! Από τον Δεκέμβριο του 2015. Άλλος, μετρά οφειλές 33.000 ευρώ από τον Σεπτέμβριο του 2016. Έτερη αγροτική παροχή χρωστά 47.000 ευρώ από τον Φεβρουάριο του 2019, ενώ σ' άλλη περίπτωση, η οφειλή φτάνει τα 65.000 ευρώ από το Σεπτέμβριο του 2020.
Καλά θα πει κάποιος, γιατί δεν τους κόβεται το ρεύμα; Τι πολιτική ακολουθείται απέναντι σε αυτές, και στις χιλιάδες αντίστοιχες οφειλές που έχουν καταστεί τελικές, χωρίς να έχει πληρωθεί κάποιο ποσό από τους οφειλέτες; Μια απάντηση είναι ότι όλοι οι παραπάνω «μπαινοβγαίνουν» τα τελευταία χρόνια σε ρυθμίσεις χωρίς να τις τηρούν. Πληρώνουν στην αρχή μια -δύο δόσεις, παύουν μετά να είναι συνεπείς, άρα χάνουν τη ρύθμιση, αλλά υποβάλλουν εκ νέου αίτημα, μπαίνουν σε νέα ρύθμιση, κ.ό.κ.
Η αλήθεια είναι ότι ανέκαθεν η πολιτική εξουσία αντιμετώπιζε τον αγροτικό κόσμο διαφορετικά από άλλες κοινωνικές ομάδες, με μια προνομιακή, ενίοτε πελατειακή προσέγγιση, η οποία ουδέποτε αμφισβητήθηκε.
Κάπως έτσι, έλεγχοι που έχουν γίνει για το ιστορικό πληρωμών στον κλάδο, έφεραν στο φως περιπτώσεις όχι μόνο στρατηγικών κακοπληρωτών ανάμεσα στους αγρότες και τους συνεταιρισμούς, αλλά και ολόκληρων περιοχών όπου το φαινόμενο έχει προσλάβει μαζικότητα. Στα Δωδεκάνησα, οι αγρότες με ληξιπρόθεσμες οφειλές φθάνουν το 82%, στα Γρεβενά το 77%, στη Δράμα το 67%, στην Κέρκυρα το 59%...
Το 37% της συνολικής αγροτικής κατανάλωσης προέρχεται από τους Τοπικούς Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) οι οποίοι χρωστούν ποσά, που παραμένουν ανεξόφλητα για χρόνια και υπερβαίνουν τα 80 εκατ. ευρώ. Και παρά τις συνεχείς και ευνοϊκές ρυθμίσεις, από το σύνολο των 416 ΤΟΕΒ και 10 ΓΟΕΒ σε όλη τη χώρα, οι 32 εξ αυτών χρωστούν το 94% των συνολικών οφειλών αυτής της κατηγορίας.
Διακοπή ηλεκτροδότησης σε αγροτικούς συνεταιρισμούς, ομάδες παραγωγών και μεμονωμένους αγρότες δεν θα ακούσουμε συχνά, ενώ ακόμη και όταν κλείσει το ρολόι, όπως συνέβη προ ημερών με τον ΤΟΕΒ στην Αργολίδα που χρωστά 5,47 εκατ. ευρώ και δεν έχει τηρήσει καμία ρύθμιση, το θέμα γίνεται ερώτηση στη Βουλή.
Σε προ ημερών ερώτησή του προς τον υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης, Λευτέρη Αυγενάκη, ο βουλευτής Αργολίδας του ΠΑΣΟΚ Αν. Πουλάς, ζητά την άμεση επαναφορά της παροχής ρεύματος, μιλώντας για τα «δίκαια της αγροτιάς», για τις ολέθριες συνέπειες που θα έχει η έλλειψη νερού στην περιοχή και την ανάγκη να ρυθμιστούν τα συσσωρευμένα χρέη.
Είχε προηγηθεί τον Ιανουάριο η διακοπή της ηλεκτροδότησης από τον ΔΕΔΔΗΕ λόγω συσσωρευμένων χρεών του ΓΟΕΒ και του ΤΟΕΒ τα τελευταία 14 χρόνια. Το πιθανότερο είναι ότι η ηλεκτροδότηση θα αποκατασταθεί, εξάλλου τα χρέη στη συγκεκριμένη περιοχή περιλαμβάνονται στη λίαν ευνοϊκή ρύθμιση που ανακοίνωσε προ ημερών η κυβέρνηση για το σύνολο των ληξιπρόθεσμων αγροτικών οφειλών στο ρεύμα, πανελλαδικά.
