Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Το αν η έξοδος της Μ. Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελέσει μία εξέλιξη που η Ελλάδα καταφέρει να αξιοποιήσει προς όφελος των εθνικών της συμφερόντων είναι κάτι που θα το δείξει η ιστορία. Όμως ο βραχυπρόθεσμος αντίκτυπος του Brexit έχει γίνει ήδη αισθητός και είναι άκρως αρνητικός.
Την ημέρα που οι Βρετανοί αποφάσισαν να κάνουν… άνω κάτω την Ευρώπη, το Χρηματιστήριο της Αθήνας κατέρρευσε μέσα στον πανικό που κυριάρχησε στις αγορές. Παράλληλα, ο οίκος Moody's αγνόησε για δεύτερη διαδοχική φορά την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας, η οποία θεωρητικά θα λάμβανε χώρα την Παρασκευή 24 Ιουνίου.
Ενώ όλα έδειχναν ότι η Moody's θα προχωρούσε σε αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου την Παρασκευή, ξέσπασε η καταιγίδα του Brexit για να παρασύρει κάθε πιθανότητα θετικών εξελίξεων τη συγκεκριμένη ημέρα.
Η Moody's… προτίμησε να ασχοληθεί με το Brexit υποβαθμίζοντας τις προοπτικές για το κρατικό χρέος της Μ. Βρετανίας και ταυτόχρονα διατήρησε αμετάβλητη την αξιολόγηση της Ε.Ε στο απόλυτο «Αaa».
Στην ανάλυσή της για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ο οίκος εκτιμά ότι το Brexit δεν θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στα κρατικά ομόλογα των περισσότερων μελών της Ε.Ε. Η Moody' s, όμως, λέει και κάτι ακόμη. Ότι υπάρχει κίνδυνος η αβεβαιότητα που προκαλεί το Brexit να επιφέρει πλήγμα στην εμπιστοσύνη σε ολόκληρη την Ευρώπη, υπονομεύοντας την οικονομική ανάκαμψη της Ευρωζώνης. Τονίζει, δε, ότι είναι δύσκολο να εκτιμηθεί σε ποιο βαθμό πλήττεται η εμπιστοσύνη.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην οικονομία, μετά από 6 χρόνια ύφεσης, και στις τράπεζες μετά την επιβολή των capital controls είναι βασική προϋπόθεση για την επιστροφή της Ελλάδας σε συνθήκες ομαλότητας.
Ως εκ τούτου, όλα πηγαίνουν πίσω εξαιτίας της αβεβαιότητας. Από τη χαλάρωση των capital controls και την επιστροφή καταθέσεων, μέχρι την διαχείριση των «κόκκινων» δανείων και την χρηματιστηριακή ανάκαμψη. Ποιος θα επιστρέψει χρήματα στο τραπεζικό σύστημα όλα τα πάντα βρίσκονται στον αέρα σε παγκόσμιο επίπεδο και επικρατεί ο απόλυτος πανικός;
Οι τρομακτικές απώλειες του 30% για τις τραπεζικές μετοχές στο Χρηματιστήριο της Αθήνας δείχνουν, σύμφωνα με αναλυτές, ακριβώς αυτό: ότι η επιστροφή της παγκόσμιας αβεβαιότητας και οι ανησυχίες για τη διεθνή συγκυρία, χτυπούν πρώτα τις τράπεζες με αποτέλεσμα να μετατίθεται για πολλοστή φορά τα… καλά μαντάτα για αργότερα.
«Δυστυχώς, την ώρα που πιστεύαμε ότι ξεκινάει μία φάση θετικών εξελίξεων για το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία, το Brexit επηρεάζει πολύ αρνητικά την προσπάθεια αποκατάστασης της εμπιστοσύνης», σημειώνει στο liberal.gr επικεφαλής συστημικής τράπεζας, για να προσθέσει με νόημα: «Η Παρασκευή του Brexit είναι από τις ημέρες που θυμάσαι για πάντα».
Όσο για τα capital controls, ο ίδιος σημειώνει πως οποιαδήποτε αρνητική εξέλιξη προκαλεί νέο… ρήγμα εμπιστοσύνης επηρεάζει την ταχύτερη χαλάρωσή τους.
Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι την περασμένη Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επανέφερε το waiver για τους ελληνικούς τίτλους, μία εξέλιξη που κατά γενική ομολογία ήταν το πρώτο βήμα για την επιστροφή στην ομαλότητα.
Μάλιστα, στην κυβέρνηση υποστήριζαν ότι μετά το τέλος της αξιολόγησης και την επαναφορά του waiver η χαλάρωση των capital controls θα… ανέβαζε ταχύτητα. Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι τον Ιούλιο θα εξεταζόταν το ενδεχόμενο εφαρμογής του μέτρου για το διαχωρισμό νέου και παλαιού χρήματος. Γιατί πίστευαν ότι σταδιακά θα βλέπαμε την εμπιστοσύνη να αποκαθίσταται, εκτός βέβαια συγκλονιστικού απροόπτου.
Το απρόοπτο, λοιπόν, έγινε. Το Brexit είναι γεγονός, επαναφέροντας τους πολιτικούς τριγμούς στην καρδιά της Ευρώπης, αφού ήδη ακούγονται και άλλες φωνές ανεξαρτησίας, ενώ δεν λείπουν και οι αναφορές στο Grexit, όπως από τον πρώην διοικητή της Fed, Alan Greenspan.
Και μόνο το γεγονός ότι το Grexit ακούγεται ξανά, ως πιθανό επακόλουθο της γενικότερης αποδυνάμωσης των δεσμών της Ένωσης, δεν επιτρέπει στην ελληνική αγορά να… ηρεμήσει, την ώρα που έχει να ανέβει τον… γολγοθά των σκληρών μέτρων. Επιπλέον, το γενικότερο κλίμα αβεβαιότητας είναι δεδομένο ότι κάνει τους επενδυτές να αποστρέφονται τον κίνδυνο με αποτέλεσμα να τους απομακρύνει από την Ελλάδα, σε μία συγκυρία που οι ξένες επενδύσεις αποτελούν τη μεγαλύτερη ελπίδα για την ανάπτυξη της οικονομίας.
