Για πολλούς από εμάς που ζούμε και δρούμε επιχειρηματικά στη Θεσσαλονίκη όλη μας τη ζωή, έχει γίνει πλέον κοινό μας βίωμα να ακούμε για νέα έργα που έρχονται ή θα έρθουν, για την ανάπτυξη η οποία είναι στο δρόμο, όμως να μην τα/την βλέπουμε.
Δεν είναι όλα μαύρα, ωστόσο, και αυτό η πόλη σήμερα το γνωρίζει. Η επένδυση στο αεροδρόμιο, το μετρό που άμεσα ολοκληρώνεται, το FlyOver, παρά τη μεγάλη ταλαιπωρία του για χιλιάδες οδηγούς, είναι έργα που θα φέρουν τη Θεσσαλονίκη σε άλλη διάσταση. Οι επενδύσεις μεγάλων εταιρειών και η ανάπτυξη του τουρισμού θέτουν τις βάσεις η εικόνα να διαφοροποιηθεί στα επόμενα χρόνια, αρκεί να υπάρξουν μερικές προϋποθέσεις. Εκείνο που φαίνεται να λείπει για να «δέσουν» όλα και να μπει η πόλη σε αναπτυξιακή τροχιά, είναι ένα masterplan που να εμπλέκει όλους τους φορείς, αυτοδιοίκηση και επιχειρήσεις προς μία κοινή πορεία και όραμα.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρειάζονται στήριξη
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Η Θεσσαλονίκη είναι μια όμορφη πόλη. Μέσα στα τόσα που διαθέτει, έχει τη θάλασσα και τον ήλιο, τον αέρα της βυζαντινής αρχαιότητας και την εγγύτητα των Βαλκανίων. Ποιος δε θέλει να έρθει και να επενδύσει εδώ; Μεγάλες επενδύσεις έρχονται, εταιρείες - κολοσσοί όπως η Deloitte και η Pfizer μας προτιμούν. Αναπτύσσονται η έρευνα και η καινοτομία, όμως μέσω της ανάπτυξης αυτής συμβαίνει το εξής παράδοξο: Οι επενδύσεις αυτές είναι κυρίως σε ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο όμως οι μεγάλες εταιρείες το αντλούν από το pool που ουσιαστικά αντλούν και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις το δικό τους.
Το αποτέλεσμα αυτού είναι, αντί οι μεγάλες επενδύσεις να δρουν υποστηρικτικά για τους επαγγελματίες της περιοχής, να τους αφαιρούν και δυναμικό. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις παρουσιάζουν μεγάλη έλλειψη σε μηχανικούς, οικονομολόγους, στελέχη πληροφορικής. Έτσι αναγκάζονται να ψάχνουν ανθρώπους εκτός Θεσσαλονίκης και να βρίσκουν δύσκολα. Σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους ενέργειας, των ενοικίων και των καυσίμων, το κέρδος των επιχειρήσεων της πόλης είναι μικρό. Το αποτέλεσμα είναι, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης να αυξάνουν τιμές για να ανταπεξέλθουν και έτσι να γίνονται λιγότερο ανταγωνιστικές σε σχέση με εκείνες της Αθήνας. Μιλάμε, συνεπώς, για μια διαστρεβλωμένη μορφή ανάπτυξης, μια ανάπτυξη με «χειρόφρενο» αν θέλετε, η οποία περισσότερο φαινομενικά μοιάζει με ανάπτυξη, παρά είναι.
Το βασικό μέλημα για εμάς τους Θεσσαλονικείς, που ζούμε και επιχειρούμε εδώ, θα πρέπει να είναι πώς αυτή η ανάπτυξη, αυτός ο επενδυτικός πυρετός θα «κατέβει» στα επίπεδα της πόλης και του ελεύθερου επαγγελματία, του ντόπιου, του επιχειρηματία της περιοχής. Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης είναι η «καρδιά» αυτής της υπόθεσης. Σε αυτό ανήκουν οι έμποροι, οι λογιστές, οι εστιάτορες, τα στελέχη της φιλοξενίας και του τουρισμού, οι ασφαλιστικοί πράκτορες, οι μεταφορικές και πολλοί άλλοι. Οι επαγγελματίες και οι εργαζόμενοι των μικρομεσαίων αυτών επιχειρήσεων, αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων του εργασιακού δυναμικού της πόλης και πρέπει με σωστό πλάνο και ενέργειες να γίνουν ισχυροί.
Έργα υποδομής γίνονται. Φτάνουν;
Στον τομέα των υποδομών, αν και είναι ελπιδοφόρα η προσπάθεια και η εξαγγελία έργων και ακόμη περισσότερο η εκτέλεση τους, δεν μπορούμε να κρυβόμαστε πίσω απ’ το δάχτυλο μας. Η Θεσσαλονίκη έχει αργήσει. Το μετρό τελειώνει και θα αποσυμφορήσει το κέντρο. Όμως ξεκίνησε επίσημα πριν από 19 χρόνια, παραμένει ασύνδετο με το αεροδρόμιο και με τα δυτικά της πόλης.
Στην οδική και τη σιδηροδρομική σύνδεση του λιμανιού, χρειάζεται πρόοδος για να γίνει όντως το λιμάνι και η πόλη «εμπορευματικός κόμβος». Το αεροδρόμιο από την πλευρά του φέρνει μεγάλη τουριστική κίνηση στην πόλη. Όμως δεν μπορεί ακόμη να γίνει το σκαλοπάτι για ανάπτυξη ποιοτικού τουρισμού χωρίς να υπάρξουν μεγαλύτερες αποβάθρες (φυσούνες) που θα εξυπηρετούν τα μεγαλύτερα αεροσκάφη π.χ. των ΗΠΑ και όχι μόνο τα τσάρτερ που προσγειώνονται σήμερα. Ο οδικός τουρισμός από την άλλη, ενώ είναι κάτι θετικό για την πόλη, δε φτάνει να την αλλάξει επίπεδο.
Το ζήτημα δένει με την ανάπτυξη του λιμανιού, που έχει μπει σε τροχιά υλοποίησης, ειδικότερα και μετά την πρόσφατη αλλαγή διοίκησης, όμως δεν έχει ολοκληρωθεί. Αυτό θα συμβεί μόνο με την ολοκλήρωση βάθυνσης του 6ου προβλήτα. Το έργο είναι αναγκαίο προκειμένου να γίνει εφικτή η αγκυροβόληση πλοίων μεγαλύτερου βυθίσματος και χωρητικότητας εμπορευματοκιβωτίων και έτσι να υπερδιπλασιαστούν οι δυνατότητες αποθήκευσης κοντέινερ αλλά και αποβίβασης περισσότερων τουριστών.
Το βασικό ζήτημα αναφορικά με τον τουρισμό, εκτός από το κομμάτι των υποδομών, είναι πως δεν υπάρχει μια ολιστική προσέγγιση και οργάνωση. Σήμερα, η κρουαζιέρα είναι σε άνθιση στη Θεσσαλονίκη. Ωστόσο, τι αφήνουν οι τουρίστες στην εστίαση; Ο εκθεσιακός και συνεδριακός τουρισμός, επίσης, είναι σε μεγάλη άνοδο στην πόλη αλλά έχει ακόμη πολλά περιθώρια βελτίωσης. Το rebranding της ΔΕΘ και συναφείς κινήσεις θα τονώσουν σίγουρα αυτή την τάση. Όμως έχουν ήδη αργήσει.
Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο να μετατραπεί σε κινητήριος μοχλός της ανάπτυξης
Όλα τα παραπάνω δε φτάνουν για να τονωθεί η οικονομική δραστηριότητα και να επέλθει επιχειρηματική ανάκαμψη στην πόλη από μόνα τους, αν δε βοηθηθούν οι υφιστάμενοι επαγγελματίες. Αυτό μπορεί να έρθει μόνο με τήρηση χρονοδιαγραμμάτων και με διεκδικήσεις. Και τα δύο απαιτούν ανθρώπους με ενδιαφέρον και εμπειρία σε καίριες θέσεις, ώστε οι επαγγελματίες να δυναμώσουν, να διεκδικήσουν και να λάβουν τα απαραίτητα για την ανάπτυξή τους. Να γίνει ανάσχεση του brain drain με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στο σπίτι μας, να εξελίξουμε και να κάνουμε πιο ανταγωνιστικές τις υπηρεσίες μας, να γίνουμε η τουριστική και εμπορική πύλη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο μπορεί να ηγηθεί τέτοιων πρωτοβουλιών. Για το λόγο αυτό και μία πρόταση από τις πολλές του συνδυασμού μας «Ισχυροί Επαγγελματίες», του οποίου και ηγούμαι με φόντο τις εκλογές του Νοεμβρίου, είναι μαζί με το δήμο Θεσσαλονίκης και την περιφέρεια και όλους τους συνακόλουθους εμπλεκόμενους φορείς, να ηγηθούμε μιας πρωτοβουλίας για τη δημιουργία αυτόνομου Destination Management Organisation (DMO). Ενός οργανισμού που η σύσταση του έτσι κι αλλιώς είναι ευρωπαϊκή οδηγία και που θα μπορεί να επεξεργάζεται το τουριστικό προϊόν ολιστικά και αποτελεσματικά. Ο υποφαινόμενος άλλωστε, έχει ασχοληθεί με την εξειδίκευση του DMO της περιφέρειας Αττικής.
Με τέτοιες κινήσεις θα μπορέσει η Θεσσαλονίκη να ανακάμψει, να πάρει ανάσα ο επιχειρηματικός κόσμος, να γίνει ανταγωνιστικός και να προχωρήσει με βήματα τολμηρά και σταθερά προς την πρόοδο και την εξέλιξη.
*Ο Θάνος Κουλουτμπάνης είναι επιχειρηματίας, υποψήφιος πρόεδρος Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης
