Μετά το πράσινο φως που πήρε από τους θεσμούς η Κυβέρνηση προχωρά στην αλλαγή του Νόμου που διέπει τη λειτουργία του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ενός θεσμού του οποίου η λειτουργία του κοστίζει ετησίως περίπου 8,5 εκατ.ευρω.
Στόχος του νέου Νόμου είναι να μετατραπεί πλέον το ΤΧΣ από «θεματοφύλακας» των μετοχών που κατέχει το Δημόσιο στις τράπεζες σε κοινό μέτοχο με πιο ενεργητικό ρόλο στη διοίκηση των πιστωτικών ιδρυμάτων προκειμένου να μεγιστοποιήσει την αξία της επένδυσης του.
Προς το παρόν με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο λειτουργίας το ΤΧΣ επιδιώκει την «σταθερότητα και την κερδοφορία των τραπεζών προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος».
Μέχρι στιγμής βέβαια το Ελληνικό Δημόσιο έχει επενδύσει στις τέσσερις συστημικές τράπεζες περισσότερα από 44 δισ. ευρώ ενώ η τρέχουσα αποτίμηση του χαρτοφυλακίου κυμαίνεται σε περίπου 1,4 δισ. ευρώ. Στο χαρτοφυλάκιο του ΤΧΣ βρίσκεται σήμερα το 61,34% της Τράπεζας Πειραιώς, το 40,3% της Εθνικής Τράπεζας, το 10,9% της Αlpha Bank kai to 1,4% της Εurobank,
Με την αλλαγή του χαρακτήρα του Ταμείου, παίρνει ταυτόχρονα παράταση και η ζωή του. Σύμφωνα με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο η λειτουργία του Ταμείου θα έπρεπε να τερματιστεί στα τέλη 2022.
Η σχετική απόφαση είχε συμπεριληφθεί το 2018 στο αναθεωρημένο Μνημόνιο . Στο ίδιο κείμενο διασφαλίζονταν και η ανεξαρτησία της διοίκηση του η οποία κοστίζει στο Ταμείο περίπου 850.000 ευρώ ετησίως.
Επομένως με το νέο Νόμο όταν τεθεί σε ισχύ (μέχρι το τέλος Μαρτίου σύμφωνα με το σχεδιασμό του Υπουργείου Οικονομικών) τίθεται επί τάπητος και το ζήτημα της διοίκησης του Ταμείου. Και τούτο διότι με την μετατροπή του καταστατικού του (σε κοινό μέτοχο των πιστωτικών ιδρυμάτων) δεν είναι συμβατό τα μέλη της Διοίκηση του (Γενικό Συμβούλιο και Εκτελεστική Επιτροπή) να διορίζονται από τις εποπτικές αρχές των τραπεζών ήτοι την Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα και της Τραπέζης της Ελλάδος.
H βασική αλλαγή από την φυσιογνωμία του ΤΧΣ αφορά στη δυνατότητα που θα έχει πλέον να συμμετέχει – εφόσον τούτο κρίνεται συμφέρον – στις αυξήσεις του μετοχικού κεφαλαίου των Τραπεζών.
Το «βάπτισμα του πυρός» θα το πάρει με την Τράπεζα Πειραιώς. Αντιστρόφως θα μπορεί να επιλέγει την αποεπένδυση από κάποια τράπεζα, πουλώντας μέρος ή και το σύνολο των μετοχών που διαθέτει.
Η διαδικασία μπορεί να πραγματοποιηθεί απευθείας στην αγορά είτε μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης, αφού προηγουμένως θα έχει αφαιρεθεί η ρήτρα ποινικής ευθύνης.
Με τη νέα λειτουργία του το Ταμείο αλλάζει ριζικά και το πλαίσιο παρέμβασης που θα διαθέτει στη διοίκηση των τραπεζών. Σήμερα το ΤΧΣ διέθετε σε ορισμένες κρίσιμες αποφάσεις το δικαίωμα της αρνησικυρίας (veto). Ως κοινός μέτοχος το ΤΧΣ θα διαθέτει τα δικαιώματα που αντιστοιχούν στο ποσοστό των μετοχών και συνακόλουθα των ψήφων που διαθέτει.
Αν ληφθούν υπόψη τα ποσοστά που σήμερα διαθέτει το ΤΧΣ προφανώς και θα συνεχίσει να διαθέτει αυξημένη παρουσία στα διοικητικά συμβούλια των συγκεκριμένων τραπεζών.