Καλύτερος οιωνός για την έξοδο της ΔΕΗ το 2021 στις αγορές δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Το «χριστουγεννιάτικο δώρο» της Fitch, δηλαδή η αξιολόγηση της επιχείρησης στην βαθμίδα «ΒΒ-», κατά δύο φορές υψηλότερα απ’ ότι η S&P και το γεγονός ότι ο αμερικανικός οίκος την συμπεριέλαβε για πρώτη φορά στην λίστα των εταιρειών που βαθμολογεί, προκαλούν και δικαίως χαμόγελα στην Χαλκοκονδύλη.
Οχι επειδή η διοίκηση της ΔΕΗ δεν ήταν ενήμερη ότι η Fitch πρόκειται να εντάξει την επιχείρηση στην λίστα της. Η είδηση κυκλοφορούσε εδώ και ημέρες. Οσο για την βαθμολόγηση που αυτή της επεφύλασσε. Διαφορετικούς όρους δανεισμού επιτυγχάνει μια επιχείρηση τύπου ΔΕΗ με πιστοληπτική αξιολόγηση Β, όπως αυτή της Standard & Poor’s και διαφορετικούς όταν αυτή ανέβει δύο σκαλιά υψηλότερα, στο ΒΒ- και μάλιστα με την πρώτη, όπως στην περίπτωση της Fitch. Αλλη τύχη θα έχει η έκδοση ενός ομολογιακού δανείου έπειτα από μια τέτοια εξέλιξη, πολλώ δε μάλλον αν προηγηθεί η ανακοίνωση των ετησίων αποτελεσμάτων της ή και ένα υψηλό τίμημα στο διαγωνισμό του ΔΕΔΔΗΕ στα μέσα του πρώτου εξαμήνου.
Στο δια ταύτα, η αξιολόγηση- έκπληξη από την Fitch «κλειδώνει» την έξοδο της ΔΕΗ στις αγορές μέσα στο πρώτο εξάμηνο της νέας χρόνιας. Μένει να αποφασιστεί το πότε. Αν δηλαδή αυτή θα γίνει μέσα στο πρώτο τρίμηνο ή αν η διοίκηση της επιχείρησης θα περιμένει πρώτα την έκδοση των ετησίων αποτελεσμάτων και τα καλα νέα από την πώληση του ΔΕΔΔΗΕ, ώστε να αναβαθμίσει περαιτέρω την εικόνα της.
Τόσο το ένα, όσο και το άλλο σενάριο, συγκεντρώνουν αυτή την στιγμή παρόμοιες πιθανότητες. Από την μια η επιχείρηση δεν «καίγεται» για ρευστότητα, αφού οι υποχρεώσεις εξυπηρέτησης του χρέους της το 2021 είναι μικρές. Από την άλλη όμως η πρόθεση άμεσης εφαρμογής του νέου φιλόδοξου business plan της, η χρηματοδότηση των νέων έργων στις ΑΠΕ, του project στην ηλεκτροκίνηση, του πλάνου τοποθέτησης οπτικών ινών στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ, απαιτούν κεφάλαια. Αυτός είναι ο «καμβάς» πάνω στον οποίο η διοίκηση της ΔΕΗ θα κληθεί να λάβει από το νέο έτος τις αποφάσεις για την έξοδο στις αγορές.
Τι «βλέπει» η Fitch
Το δρόμο για τις εξελίξεις στρώνει η αξιολόγηση της Fitch, η οποία αναμένει :
- Σταθεροποίηση του EBITDA της ΔΕΗ σε περίπου €900 εκατ. ανά έτος για την περίοδο 2021-2023
- Επιτυχή υλοποίηση του business plan, συμπεριλαμβανομένου του επιταχυνόμενου πλάνου απόσυρσης του λιγνίτη
- Ενσωματωμένη επιχειρηματική δομή, κυρίαρχη θέση στην αγορά, μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα
- Σταθεροποίηση και ισχυροποίηση του νέου μοντέλου χονδρεμπορικής αγοράς
Οι βασικοί «οδηγοί» της αξιολόγησης
- Το έμμεσο ποσοστό (51%) του κράτους, αλλά και το αποτελεσματικό διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας αποτέλεσαν δύο εκ των βασικών κλειδιών για την αξιολόγηση. Η Fitch υπογραμμίζει ότι η ΔΕΗ τυγχάνει ισχυρής υποστήριξης, καθώς το Δημόσιο είναι εγγυητής για το 50% του χρέους της και για τα επόμενα τουλάχιστον τρία χρόνια η συνθήκη αυτή θα εξακολουθεί να ισχύει.
- Η στρατηγική επανατοποθέτησή της επιχείρησης έχει βελτιώσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά της, ενώ έχει σημειωθεί ουσιαστική οικονομική βελτίωση, όπως φαίνεται και από τα αποτελέσματα εννεαμήνου 2020 (EBITDA 696 εκατ. ευρώ το 2020, έναντι 97 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο το 2019).
- Οι μεταρρυθμίσεις στον κλάδο της ενέργειας επέτρεψαν στη ΔΕΗ να βελτιώσει τις ταμειακές ροές της. Η κατάργηση των δημοπρασιών NOME, προσέφερε ανακούφιση καθώς ανάγκαζαν την επιχείρηση να πουλά ενέργεια κάτω από το κόστος σε μικρούς προμηθευτές.
- Η μετάβαση της ΔΕΗ σε μια ανταγωνιστική τιμολογιακή δομή που αντικατοπτρίζει το κόστος της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του αυξανόμενου κόστους CO2. Η απόφαση της κυβέρνησης να μειώσει τους φόρους προστιθέμενης αξίας και η αφαίρεση της εισφοράς ETMEAΡ από τους λογαριασμούς των πελατών «απενεργοποίησαν» εν μέρει τη στρατηγική της ΔΕΗ από τον κοινωνικό της αντίκτυπο. Η Fitch υποθέτει ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να παρέχει υποστήριξη στη ΔΕΗ μέσω ευνοϊκής νομοθεσίας, καθώς η εταιρεία βοηθάει τη χώρα στην επίτευξη της ενεργειακής της μετάβασης.
Το μελλοντικό προφίλ της ΔΕΗ
- Κλείσιμο μη αποδοτικών λιγνιτικών μονάδων. Προσμετράται στα θετικά ότι η κυβέρνηση προχωρά γρήγορα στο κλείσιμό τους. Δεδομένου του αυξανόμενου κόστους CO2, της μικρής αποδοτικότητας καυσίμου και γενικότερα της κακής λειτουργίας, πολλά από τα εργοστάσια είναι σε μεγάλο βαθμό ζημιογόνα, πράγμα που αποτελεί έναν μεγάλο παράγοντα διαφοροποίησης σε σύγκριση με την κεντρική Ευρώπη.
- Κοινωνικοί κίνδυνοι που συνδέονται με το κλείσιμο των εγκαταστάσεων και ορυχείων. Η Fitch αξιολογεί το γεγονός ότι χάρη στο εθνικό σχέδιο της κυβέρνησης για την ανακατεύθυνση των οικονομιών των πληγεισών περιοχών (όπως για παράδειγμα η Δυτική Μακεδονία) αντιμετωπίστηκε η λαϊκή δυσαρέσκεια ως ένα πολύ μεγάλο βαθμό. Μεγάλο ρόλο έχουν διαδραματίσει και τα εθελοντικά προγράμματα εξόδου και συνταξιοδότησης, (περίπου 1.500 εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης έως το Σεπτέμβριο του 2020).
- Θεμελιώδους σημασίας η στρατηγική επιλογή της ΔΕΗ για μετάβαση σε μια «καθαρότερη» βάση περιουσιακών στοιχείων, η οποία αντικατοπτρίζεται σε επενδύσεις 1,1 δισ. ευρώ σε έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την περίοδο 2020-2023 με στόχο περίπου 1,5 GW έως το 2023 (80% φωτοβολταικά και 20% αιολικά) από 0,165 GW το 2019.
- Το νέο πλαίσιο για το ΔΕΔΔΗΕ που ενέκρινε πρόσφατα η ΡΑΕ για το 2021-2024 που βελτιώνει τη μακροπρόθεσμη προβλεψιμότητα εσόδων. Η μεθοδολογία για τον υπολογισμό των επιτρεπόμενων εσόδων βασίζεται σε ένα εκ των προτέρων επιτρεπόμενο σταθμισμένο μέσο κόστος κεφαλαίου (WACC) σε μια ρυθμιζόμενη βάση περιουσιακών στοιχείων (RAB) που ορίζεται στο 6,7% (προ φόρων). Το νέο πλαίσιο είναι σύμφωνο με αυτό σε άλλες ευρωπαϊκές δικαιοδοσίες, αν και η Fitch το χαρακτηρίζει «λιγότερο ώριμο και διαφανές».
- Πώληση ΔΕΔΔΗΕ. Στο κεφάλαιο της πώλησης του 49% του ΔΕΔΔΗΕ, η Fitch δεν μπορεί να κάνει ακόμα εκτίμηση, δεδομένου ότι βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και θα πρέπει να αναλυθεί στο πλαίσιο της αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων και της χρήσης των εσόδων, τα οποία δεν είναι ακόμη διαθέσιμα. Απ’όσα έχει πει όμως η διοίκηση η Fitch κατανοεί ότι τουλάχιστον το 50% των εσόδων θα κατευθυνθεί για αποπληρωμή υφιστάμενου χρέους κάτι που θα μπορούσε να επιταχύνει την απομόχλευση της ΔΕΗ.
